Ці можна атрымаць правы кіроўцы, калі быў пацыентам псіхатэрапеўта? Не ўсё так проста
Атрыманне даведак аб здароўі для вадзіцеляў даўно пастаўлена на паток. Аднак часам стандартная схема не працуе. Выданне «Смартпрэс» высветліла, у якіх сітуацыях у выдачы вадзіцельскай даведкі могуць адмовіць.
Звернешся да псіхатэрапеўта — не дазволяць вадзіць аўто?
Чытачка Ірына вырашыла здаць на правы і сесці за руль у даволі сталым узросце. Яна пайшла па стандартным шляху: аўташкола — паліклініка — медкамісія. Пытанняў да жанчыны не ўзнікла.
Аднак у самым канцы медкамісіі ёй сказалі: даведку пакуль не выдадуць.
— Мы зрабілі запыт і высветлілі, што вы звярталіся да псіхатэрапеўта, — растлумачылі ў паліклініцы. — Прынясіце, калі ласка, дакумент, які пацвярджае, што вы не знаходзіцеся на ўліку.
Псіхатэрапеўта Ірына сапраўды наведвала: пасля родаў, як яна сама адзначае, «жыццё дало расколіну», і ў яе былі ўсе прыкметы пасляродавай дэпрэсіі, што пацвердзіў і спецыяліст. Гутаркі, таблеткі («Звычайныя антыдэпрэсанты – іх усе п'юць»), а праз некалькі гадоў — рэдкія звароты да ўжо знаёмага спецыяліста («Доктар, на мяне так шмат навалілася зараз!»). Хто ведаў, што клопат аб сваім ментальным здароўі можа стаць праблемай?
Псіхатэрапеўт, убачыўшы запыт з паліклінікі спецмедаглядаў, закруціў галавой: не, немагчыма, я такую даведку не дам.
— На вас жа заводзілася картка, а значыць, вы стаялі на ўліку. І вас ніхто з яго не здымаў. Магу толькі прапанаваць прыйсці праз год-паўтара: тады я змагу пацвердзіць, што вы выйшлі ў рэмісію. А камісія, магчыма, разгледзіць ваш выпадак індывідуальна і выдасць допуск.
«Калі не звярталіся больш за год, картка сыдзе ў архіў»
Ці правамерныя такія адмовы? Што павінна быць запісана ў вашай медыцынскай картцы, каб вас прызналі непрыдатным да кіравання аўтамабілем? «Смартпрэс» даведаўся ў псіхатэрапеўта Валерыі Еўдакімавай.
— Сітуацыя з допускам да кіравання транспартнымі сродкамі спрасцілася ў 2022 годзе: менавіта тады ў Беларусі выйшла новая пастанова Міністэрства аховы здароўя, у якой удакладняліся дыягназы, пры якіх забаранялася атрыманне правоў. У асноўным гэта самыя цяжкія дыягназы і разлады асобы. Такія пацыенты якраз і трапляюць на дыспансерны ўлік, і маюць пэўныя абмежаванні ў паўсядзённым жыцці, — тлумачыць Валерыя.
Зыходзячы з гэтай пастановы, у пацыентаў, якія стаяць на ўліку, адбіраюцца правы кіроўцы. А вось за людзьмі, якія звяртаюцца да ўрача-псіхатэрапеўта, такога сур'ёзнага назірання не ўстанаўліваецца. Напрыклад, калі вы звярнуліся да псіхатэрапеўта 1 раз – і больш не прыйшлі.
Праз год ваша медыцынская дакументацыя сыдзе ў архіў. Ніхто вас не будзе шукаць, званіць вам і запрашаць на прыём. Усё адбываецца выключна добраахвотна.
Што да сітуацыі Ірыны: Валерыя сцвярджае, што адмова псіхатэрапеўта была не зусім правамерная.
— Да 2022-га дыягназ «Пасляродавая дэпрэсія» уваходзіў у пералік абмежаванняў па кіраванню, аднак цяпер па законе пацыенты, якія назіраюцца ў псіхатэрапеўтаў і якія не мелі сур'ёзных паталогій, могуць вадзіць аўто. Для ацэнкі рызык, а таксама магчымых абмежаванняў можа быць склікана ўрачэбна-кансультатыўная камісія.
Працяг гісторыі Ірыны: даведку выдалі, але толькі на год
Пасля адмовы ў зняцці з уліку, Ірына звярнулася ў гарадскі клінічны псіхдыспансер. Там гераіні патлумачылі: трэба ісці на УКК, але рашэнне аб прызначэнні камісіі павінен прымаць той самы псіхатэрапеўт, у якога жанчына лячылася. Ён па выніку ўсё ж пагадзіўся сабраць кансіліум. Але папярэдзіў: спачатку трэба прайсці псіхалагічнае тэставанне (шэраг задач на ўвагу, логіку, канцэнтрацыю і г.д.).
Дзень Х і сама камісія прайшлі для Ірыны спакойна. Дактары паведамілі, што ніякіх супрацьпаказанняў да кіравання яны не ўбачылі, задалі некалькі агульных пытанняў аб сітуацыі, якая заахвоціла звярнуцца да псіхатэрапеўта, і аб жаданні сесці за руль. І выпісалі даведку, праўда, з абмежаваннем: тэрмінам на 1 год і з забаронай вадзіць спецыяльны транспарт. Прасцей кажучы: праз 12 месяцаў, давядзецца яшчэ раз прыйсці і пацвердзіць сваё права на кіраванне, паколькі, паводле заключэння псіхатэрапеўта, дэпрэсіўны стан можа вяртацца.
Што ў выніку?
Псіхатэрапеўт Валерыя Еўдакімава запэўнівае: пацыентам дактароў-псіхатэрапеўтаў, рэальным і патэнцыйным, няма сэнсу турбавацца, што зварот да спецыяліста негатыўна адаб'ецца на іх у далейшым.
— Лічыцца, што лепш ісці ў прыватны медыцынскі цэнтр — бо ён не перадае ніякіх звестак у дзяржаўныя ўстановы, і гэта супакойвае. Але і ў дзяржаўных установах працуе ананімны прыём. Важна памятаць: людзі часцей пакутуюць не з-за наступстваў звароту па дапамогу, а з-за таго, што гэтую дапамогу своечасова не аказалі. І не трэба баяцца звяртацца да псіхатэрапеўта.
Перад першым візітам доктар рэкамендуе скласці спіс пытанняў да спецыяліста.
— Напрыклад, які ў мяне дыягназ, ці змагу я вадзіць машыну, якія могуць быць пабочныя эфекты ад лекаў, якія мне прызначаюць, на якія сферы жыцця мой стан паўплывае і г.д. Гэта нармальна! Гаворка пра ваша здароўе – і вы маеце права задаваць нават самыя «дурныя» пытанні.