«Знайшоў некалькі гранітных камянёў і нару дзіка». Як ужо два тыдні сотні людзей шукаюць метэарыт пад Мінскам

Ужо амаль два тыдні пад Смалявічамі шукаюць фрагменты метэарыта, які ўпаў на каталіцкія Каляды. Devby.io пачытаў спецыяльна створаны тэлеграм-чат, дзе сабраліся энтузіясты, якія ўдзельнічаюць у пошуках, каб з першых рук даведацца, як прасоўваюцца пошукі метэарыта, які можа стаць сёмым выяўленым на тэрыторыі Беларусі.

25 снежня ў небе над Мінскам камеры беларускай метэарытнай сеткі зафіксавалі супербалід — успышка ад яго па сваёй яркасці нагадвала поўны месяц.

Супербалід праляцеў над сталіцай і, раскрышыўшыся, упаў у выглядзе метэарытаў дзесьці ў раёне Смалявіч — пад «падазрэннем» апынуліся вёскі Рабы Слуп, Прысынак, Калюга і Высокія Ляды.

Калі сышоў снег, загадчык Мінскага планетарыя Аляксандр Мікуліч кінуў кліч — давай усе на пошукі дзеля беларускай навукі. Так у телеграм-чаце і з'явіліся людзі — цяпер там 500+ падпісчыкаў.

«Умовы для нашых шырот ідэальныя: снег цалкам сышоў»

Першыя паведамленні з'яўляюцца ў чаце 18 студзеня: карыстальнікі збіраюцца на выезд, прызначаны на наступны дзень, і дзеляцца парадамі — што браць, што не браць.

Напрыклад, боты гумовыя — адназначна «так», магніты — пажадана, але не абавязкова, таму што «свежае падзенне шукаюць вачыма, і адрозніць метэарыты можа любы чалавек, папярэдне паглядзеўшы на фота ўзораў» — растлумачаць потым у чаце.

Адмін чата Аляксандр дае ўстаноўку: «Галоўнае — знайсці першы ўзор». Гэта важна для ўдакладнення фактычнай, а не тэарэтычнай карты роскіду, тлумачыць ён.

Дарэчы, разлік поля роскіду па даных траекторыі метэора, пададзеных беларусамі, зрабілі навукоўцы з Чэшскай акадэміі навук па чале з прафесарам Іржы Баравічкам.

«Гэта вельмі вядомыя спецыялісты ў сваёй галіне, якія займаюцца падобнымі разлікамі ўжо не адзін дзясятак гадоў», — удакладняе Аляксандр.

19 студзеня пачынаецца з «пераклічкі»: хтосьці прыбыў на месца збору, хтосьці яшчэ едзе.

«Ці можаце пабегаць па палях вакол пункту збору — шанцы нешта знайсці проста там ёсць», — адпісваецца адмін.

Да вечара ён жа публікуе справаздачу: пашукалі плённа, прайшлі каля 13 км па палях — і ўсё гэта кампаніяй з васьмі ўдзельнікаў пошукаў.

«Умовы, можна сказаць, для нашых шырот сёння былі ідэальныя: снег цалкам сышоў, і такога сонейка ў Беларусі мы даўно не бачылі. На наступным тыдні па прагнозе яшчэ добрае надвор'е — можна шукаць, пакуль снег не выпаў.

Палі ў выдатным стане для візуальнага «хуткага» пошуку — трохі гразкія, але не забалочаныя. Большая частка палёў засеяна азімымі, гэта відаць на фота/відэа. І такія палі трэба абыходзіць у першую чаргу, пакуль па вясне яны зусім не зараслі».

Далей эксперт піша, што на палях група знаходзіла граніты, магнетыты і крэмень — метэарытаў не было.

«На адным з разараных палёў у зоне 1 км сустракаліся ў вялікай колькасці чорныя напаўгнілыя буракі — здалёк яны вельмі падобныя на метэарыты».

«Большасць — не падобныя, пара-тройка ўзораў цікавыя»

Наступныя некалькі дзён у чаце пераклічка — хто яшчэ мог бы далучыцца да пошукаў, а таксама рэкамендацыі, як візуальна вызначыць метэарыт.

Так ён «можа мець чорную абвугленую скарынку з расколінамі і сколамі, чорную аплаўленую матавую паверхню або карычневы іржава-буры колер. Метэарыт таксама павінен прыцягваць магніт і быць шчыльным, ня друзлым».

Хтосьці піша, што магутны магніт на пошукі браць не варта: ён паспрабаваў — «і не спадабалася. Сёння 20 хвілін быў падобны, назбіраў рознага — але наўрад ці касмічнага». А далей — некалькі фатаграфій камянёў.

Вердыкт ад Аляксандра:

«Большасць — не падобныя, пара-тройка ўзораў цікавыя. Пакуль не выкідайце, прыедзем на наступныя пошукі — паглядзім. І запамінайце месца знаходак, а раптам метэарыт».

Потым яшчэ некалькі камянёў ад розных карыстальнікаў — у асноўным знойдзеныя даўно. І, вядома, ніводзін з іх не метэарыт.

«Палявы» экспрэс-аналіз паказаў, што з верагоднасцю 95% гэта метэарыт»

Наступны выезд — 25 студзеня ў вёску Прысынак. Зноў у чаце навучанне: апранацца цяплей і мець з сабой дажджавікі/плашчы, абавязкова непрамакальныя боты — «кажуць, палі сталі яшчэ больш гразкія». Ну і магніты:

«У нашым выпадку метэарыт павінен быць каменным, хутчэй за ўсё, хандрыт. Такія каменныя метэарыты магніт прыцягвае значна слабей, чым жалязяку. Але з магутным неадымавым магнітам у руках дакладна можна адчуць, ды і простым магнітам таксама адчуваецца. Таму ўзбройваемся магнітамі!»

Хтосьці перажывае, што поле за вёскай нядаўна ўгнойвалі: «10-12 дзён таму працаваў трактар».

У 12:11 у чаце з'яўляецца відэа — чорна-буры камень прыстае да вялікага магніта. А следам паведамленне: «Палявы» экспрэс-аналіз паказаў, што з верагоднасцю 95% гэта метэарыт». А потым яшчэ адно: «Знойдзены другі фрагмент!» — і фота: у рэдкай траве ляжыць чорны камень.

«Трэба нешта прыдумаць, напрыклад, татальнае прачэсванне шарэнгай»

Пасля такой навіны ў чаце ажыўленне, хтосьці цікавіцца, як рэгулюецца абарот метэарытаў. Але з часам з'яўляюцца і такія паведамленні:

«Схадзіў я сёння на пошук або разведку, знайшоў толькі некалькі гранітных камянёў і нару дзіка. Што магу сказаць: шанец знайсці што-небудзь імкнецца да нуля. Чорны камень на чорным грунце, пакрытым бела-жоўтымі кукурузнымі цурпалкамі заўважыць практычна нерэальна. На рапсавым полі амаль такая ж гісторыя, але там трапляюцца пралысіны і грунт святлейшы.

І аб'ём работ па карце ўспрымаўся не так глабальна ў параўнанні з убачаным на месцы. Тут трэба нешта прыдумаць, напрыклад, татальнае прачэсванне шарэнгай з 500+ удзельнікаў чата».

А вось што піша іншы ўдзельнік чата:

«За два заходы натаптаў 20 км у розных лакацыях. Зусім палі сумныя. Не тое каб метэарытаў няма, але нават проста цікавых камянёў».

Каментары да артыкула