«Ягадаў меней, а цэны большыя». Што робіцца на галоўным рынку клубніцаў
Чэрвень у Лунінцы і раёне — гэта клубнічны месяц. Звычайна ў гэты час тут размаўляюць пра цэны, сарты, выручку і выезды на рынак. Але сёлета галоўная тэма — не клубніцы, а іх адсутнасць. Надвор’е падвяло: замаразкі ў маі, потым дажджы і спёка. Усё гэта і нанесла ўдар па ўраджаі.
Журналісты Myfin.by адправіліся ў эпіцэнтр ягаднага гандлю — вёску Дварэц Лунінецкага раёна. Пагаварылі з тымі, хто вырошчвае, прадае і закупляе «чырвонае золата», і даведаліся, як праходзіць клубнічны сезон — 2025.
Менш пакупнікоў і прадаўцоў
Рынак у Дварцы працуе амаль без выходных. Але пастаянныя наведвальнікі адразу заўважаюць, што гандаль сёлета вялы, прадаўцоў — раз-два і аблічыўся.
— Наш рынак можа прыняць больш за 100 аўтамабіляў закупшчыкаў. А ў гэтым — 10, ну 30 машын максімум, — растлумачыў прадпрымальнік і дырэктар рынку Ігар Пракаповіч.
Прычына — у надвор’і. Майскія замаразкі, рэзкі пераход да спёкі і моцныя дажджы выклікалі ўспышку хвароб на клубнічных кустах.
— Крыўдна яшчэ і таму, што ў раёне актыўна пашыралі плошчы пад клубніцы. Шмат хто, хто вырошчваў ягаду і раней, павялічыў пасадкі. Сталі выкарыстоўваць плёнку, паставілі цяпліцы. Мы спадзяваліся на рост ураджаю і продажаў, але выйшла па-іншаму
Ёсць на гэты конт выдатная беларуская прымаўка: «Не так сталася, як гадалася». Спадзяёмся, у наступным годзе з надвор’ем пашанцуе больш, — распавядае прадпрымальнік.
Гандаль каля ўваходу на рынак і 600 кг «Азіі»
Клубніцы пачынаюць раскупляць яшчэ на падыходзе да рынку, проста з вёдраў. Журналісты сталі сведкамі такой сцэны:
— Колькі вядро?
— Па 7 рублёў хочуць забраць…
— Давайце за 9 — бяром!
Здзелка адбываецца за лічаныя секунды.
Галіна Мікалаеўна прывезла пару вёдраў буйных клубніцаў і крыху дробнай.
— У нас клубніцы пераважна для сям’і. Усяго толькі чатыры соткі. Даглядаем, угнойваем, праполваем. Што застаецца — прадаём. Параўноўваць з мінулым годам складана, я ў гэтым сезоне ўраджаем задаволеная. Хаця ведаю, што многія лічаць страты. Але клубніцы яшчэ зялёныя, можа, удасца нешта дазбіраць.
Крысціна — адна з нямногіх, хто прывёз на рынак буйную партыю: 600 кілаграмаў сорту «Азія».
— Надвор’е, канешне, паўплывала. Было шмат гнілі. Абрывалі ўручную ўсё сапсаванае. Візуальна ўраджаю менш, чым у мінулым годзе. Але па грошах пакуль трымаемся: цяпер цана амаль у два разы вышэй. Было па 3—4 рублі за кіло, а цяпер — ад 7 і вышэй у залежнасці ад клубніцаў. У нас толькі чацвёртая выбарка, клубніцы яшчэ будуць. Спадзяемся зарабіць столькі ж, колькі ў мінулым сезоне, — падзялілася сваімі планамі дзяўчына.
У Веры Іванаўны клубніцаў расце няшмат — 4 соткі. Аднак для пенсіянеркі гэта добры спосаб зарабіць грошы і «падлатаць дзіркі». На сезон клубніцаў былі вялікія планы, аднак, як і ў многіх, планы здзейсніліся не зусім так, як задумвалася.
— У мінулым годзе за сезон мне ўдалося ўзяць 2000 рублёў. У гэтым — у раёне тысячы. Вельмі шмат ягады пацярпела ад грыбка. Плануем апрацаваць у хуткім часе. Кожны год у мяне вялікія надзеі на сезон, але пастаянна нейкія форс-мажоры. Адзінае — у гэтым годзе цана на ягаду была вышэй. Калі ў мінулым годзе я здавала клубніцы максімум па 8 рублёў, то ў гэтым цана на яе падымалася да 15. Спадзяюся, у наступным годзе пашанцуе больш.
Навошта і па чым купляюць клубніцы?
Сюды, у Дварэц, прыязджаюць не толькі мясцовыя. Напрыклад, Марк — з Ліды. Сёння ён купіў 500 кг, завязе ў родны горад.
— У Лідзе з ягадай слаба. Праўда, у гэтым годзе з закупкай у два разы цяжэй. Мала прапаноў, якасць ягады горшая. Затое цана — у два разы вышэй, — кажа мужчына. — Але прададзім без праблем. У нас клубніцы любяць.
Марыя — пастаянная закупшчыца. Яе цікавіць сярэдняя ягада: не занадта буйная, але і не дробная. Сёння бярэ па 5 рублёў за кілаграм — вельмі добрая цана.
— Галоўнае — каб ягада была сухая, не пасля дажджу, не мяккая. Яе ў нас бяруць на Мінск. Такія клубніцы— для тых, хто хоча, каб было смачна і нядорага. Бабулі — на варэнне, нехта проста паесці купляе. Сёння трэба дзве тоны ягады сабраць. Але гэта нерэальна, — распавядае Марыя.
Пераспелыя, падгнілыя — таксама спатрэбіцца
У самым канцы рынку — машына нарыхтоўча-вытворчага камбіната Лунінецкага райспажыўтаварыства. Тут прымаюць любую клубніцу па 30 капеек за кілаграм.
— Падгнілую, пераспелую, дробную — усё бярэм. Гэта лішкі, якія не пойдуць у гандаль. Іх потым перапрацоўваюць, напрыклад, на вінаробчым заводзе, — тлумачаць работнікі.
Але аб’ёмы закупу і продажу — мізэрныя.
— Нават калі падняць цану да рубля, напрыклад, то заводы па такой цане ўжо не купяць. Клубніцаў няма — і ўсё. Мы ўчора да васьмі вечара стаялі, і сёння таксама будзем. Хоць бы нешта набраць.