БЕЛ Ł РУС

Вучоныя высветлілі, калі адбыўся першы пацалунак на Зямлі

22.11.2025 / 9:16

Nashaniva.com

Гэта робяць людзі, малпы і нават белыя мядзведзі. Цяпер даследчыкі рэканструявалі эвалюцыйнае паходжанне пацалункаў, піша Бі-бі-сі.

Георгіяс Франгуліс цалуе першую ракетку свету Арыну Сабаленку. Фота: Sarah Stier / Getty Images 

Іхняе даследаванне сведчыць, што пацалункі ў вусны з’явіліся больш за 21 мільён год таму. Упершыню гэта зрабіў агульны продак людзей і іншых вялікіх малпаў.

Вучоныя прыйшлі да высновы, што неандэртальцы таксама маглі цалавацца, і што некаторыя неандэртальцы цалаваліся з людзьмі.

Навукоўцы вывучаюць пацалункі, таму што яны ўяўляюць пэўную эвалюцыйную загадку. Пацалунак не мае відавочных пераваг для выжывання ці рэпрадуктыўнай функцыі.

І ўсё ж пацалункі існуюць не толькі ва многіх чалавечых супольнасцях, але і ва ўсім жывёльным свеце. Знайшоўшы доказы таго, што іншыя жывёлы таксама цалуюцца, вучоныя змаглі пабудаваць «эвалюцыйнае генеалагічнае дрэва» і вызначыць, калі адбыўся першы пацалунак.

Каб пераканацца, што яны параўноўваюць аднолькавыя паводзіны ў розных відаў, даследчыкам давялося даць вельмі дакладнае — і не надта рамантычнае — вызначэнне пацалунку.

У сваім даследаванні, апублікаваным у часопісе «Эвалюцыя і паводзіны чалавека», яны вызначылі пацалунак як неабразіўны, мэтавы аральны кантакт «з пэўным рухам вуснаў або ротавага апарата і без перадачы ежы». «Цалуюцца людзі, шымпанзэ і баноба», — патлумачыла вядучая даследчыца доктар Матыльда Бріндл, эвалюцыйны біёлаг з Оксфардскага ўніверсітэта.

З гэтага яна зрабіла выснову, што «цалавацца пачаў, верагодна, іх агульны продак».

«Мы лічым, што пацалунак, відаць, эвалюцыянаваў каля 21,5 мільёна гадоў таму ў вялікіх малпаў». Хоць гэта даследаванне дакладна вызначыла, калі эвалюцыянавалі пацалункі, яно не змагло адказаць на пытанне, чаму яны наогул з’явіліся.

Аднак навука ўжо мае некалькі тэорый. Адна з іх звязвае гэтыя паводзіны з заляцаннямі ў нашых продкаў-малпаў. Пацалунак таксама можа быць спосабам ацаніць здароўе і нават сумяшчальнасць партнёра.

Доктар Брындл спадзяецца, што даследаванне пракладзе шлях да больш дакладнага адказу на гэтае пытанне.

«Мы хацелі зразумець, што гэтыя паводзіны прыйшлі да нас ад нашых продкаў-малпаў», — сказала яна.

«Гэта вельмі важнае даследаванне, хоць камусьці можа падацца, што вывучаць пацалункі — несур’ёзна», — дадала яна.

Чытайце таксама:

Каментары да артыкула