Akademija navuk aficyjna dazvoliła s[e]ks
top-5 cikavych źmienaŭ u normach vymaŭleńnia słoŭ
Nacyjanalnaja akademija navuk vydała novy Arfaepičny słoŭnik biełaruskaj movy. U im pryvodzicca pravilnaje vymaŭleńnie bolš čym 117 tysiač biełaruskich słoŭ. Układalnik — doktar fiłałahičnych navuk Valancina Rusak.
Fota Siarhieja Hudzilina.
Aficyjnaj prezientacyi słoŭnika jašče nie było, adnak cikaŭnyja linhvisty ŭžo pačali abmiarkoŭvać zaŭvažanyja novaŭviadzieńni. U bujnych kniharniach, darečy, słoŭnik užo jość.
«Naša Niva» skłała nievialikuju padborku słoŭ, transkrypcyja jakich albo źmianiłasia, albo da jaje dadaŭsia jašče adzin varyjant.
Biełaruskaja mova — žyvaja, jaje praviły mohuć (i pavinny) karektavacca, asabliva što datyčna zapazyčanych słovaŭ. U vypadkach, na jakija my źviarnuli ŭvahu, navukoŭcy vyrašyli źmianić normu vymaŭleńnia, nabliziŭšy jaje da taho, jak ludzi havorać nasamreč.
Zhadziciesia, mała chto kaža «[s']ieks» ź miakkim hałosnym — «[s]eks» hučyć našmat bolš naturalna. Mahčyma, ź ciaham času źmienicca nie tolki norma vymaŭleńnia, ale i norma napisańnia. Adznačym, što «Naša Niva» ŭžo daŭno vykarystoŭvaje mienavita piśmovuju formu «seks».
Słovy nakštałt «u rešcie rešt» da niadaŭniaha času musili vymaŭlacca jak «u re[s']cie rešt». Heta było pastajannaje pytańnie na alimpijadach pa biełaruskaj movie, kab padłavić niaŭvažlivych vučniaŭ. Adnak, skažam ščyra, u realnym žyćci tak kazaŭ mała chto. Ciapier navukoŭcy ŭličyli heta.
Skaračajecca i kolkaść słoŭ z vybuchnym «h». «Hanak» z «huzikam» jašče trymajucca, a voś «ahrest» zdaŭsia.
Vyklučeńniaŭ z pravił stała mienš.
Jakija normy biełaruskaha vymaŭleńnia, na vašu dumku, taksama mohuć być skarektavanyja? Abmiarkoŭvajcie!