Vy vykidali hetyja łupiny? Voś vam piać idejaŭ

I reč navat nie ŭ aščadnaści. Skurki ad banana, apielsina ci ananasa — samyja karysnyja častki praduktaŭ. Jak i ŭ jabłykach ci bulbie, vitaminy i mikraelemienty ŭ ich taksama kancentrujucca ŭ skurcy ci kala jaje.

Fota: Md. Asad-Uz-Zaman Shakil / Wikimedia Commons

Paradoks u tym, što vialikuju častku taho, što my vykidajem, možna było b źjadać. 

Naprykład, kala traciny vahi banana prypadaje na jaho skurku. Skurka apielsina składaje pryblizna 20% jaho vahi. Bolšaść z nas prosta vykidaje ich, i tak kaštoŭnyja klatčatka, vitaminy i efirnyja alei iduć na hłum. Dobra jašče, kali vy kampastujecie arhaniku abo žyviacie ŭ horadzie, dzie arhaniku źbirajuć asobna. U bolšaści vypadkaŭ jana prosta marnujecca.

Biezumoŭna, prosta ŭziać i źjeści skurku banana, apielsina ci ananasa — nie nadta smačna, da taho ž straŭnik moža ŭzbuntavacca. Ale sposaby vykarystoŭvać ich z karyściu jość. 

Voś niekalki varyjantaŭ, jak heta zrabić.

Mieksikanski supiernapoj sa skurki ananasa

Paśla ananasa zastajecca šmat abrezkaŭ. Skurku i stryžań, siaredzinu, možna nie vykidać, a vykarystoŭvać dla pryhatavańnia tepače — lohkaha i smačnaha mieksikanskaha napoju.

Fota: Judgefloro / Wikimedia Commons.

Vam spatrebicca:

• adzin ananas,
• vada,
• cukar, lepš karyčnievy cukar,
• vialiki, na litry 3, a lepš 4, słoik,
• marla abo kuchonny ručnik,
• humka.

Jak pryhatavać:

1. Ačyścicie ananas. Skurku i stryžań, viadoma ž, nie vykidvajem.
2. Źmiašajcie vadu i cukar u kastruli, nahravajcie, pakul cukar nie rastvorycca. Astudzicie.
3. Pamiaścicie skurku i stryžań u słoik, vylicie tudy ciopły cukrovy rastvor.
4. Nakryjcie marlaj i zamacujcie humkaj.
5. Pakińcie słoik sa źmieścivam u ciopłym miescy (21—25°C). Praz 1—2 dni źjavicca piena — heta znak, što ŭsio idzie dobra. Čym daŭžej čakajecie, tym macniejšy budzie smak.
6. Kali napoj hatovy (zvyčajna praz 2—3 dni), pracadzicie jaho i astudzicie.

Pry žadańni možna dadavać imbir ci inšuju sadavinu, ale kisłatu (naprykład, limonny sok) lepš dadavać paśla fiermientacyi.

Tepače nie tolki smačny, ale i karysny, bo bahaty prabijotykami. Adnak tut jość niuans: jon, jak i naš kvas, moža ŭtrymlivać nievialikuju kolkaść ałkaholu (zvyčajna mienš za 1%, ale hety pakazčyk zaležyć ad času fiermientacyi).

Kieks z łupinami banana

Ejłsa Biort, redaktarka ŭ BBC Good Food, prapanuje recept, jaki praduhledžvaje vykarystańnie nie tolki miakaci, ale i skurki bananaŭ.

Inhredyjenty:

• 125 h masła,
• 4 śpiełyja banany,
• 200 h cukru,
• 2 jajki (uźbityja),
• 2 čajnyja łyžki (č.ł.) vanili,
• 100 mł hreckaha johurtu,
• 300 h muki,
• ½ č.ł. razrychlalniku,
• ½ č.ł. sody,
• 75 h hreckich arechaŭ (hruba parezanych),
• adrabinu soli.

Jak pryhatavać:

1. Razahrejcie duchoŭku da 180°C. Zmažcie i vykładzicie pierhamientam formu dla chleba (900 h).
2. Adrežcie kancaviny bananaŭ i vykińcie. Sami banany razam sa skurkami hruba parežcie i źmialicie ŭ blendary abo kuchonnym kambajnie da adnastajnaj masy. Adkładzicie ŭbok.
3. Uźbicie masła z cukram i drobkaj soli da lohkaj, pavietranaj tekstury (kala 4—5 chvilin). Pastupova dadavajcie jajki, adno za adnym, zatym vanil, johurt i bananavuju masu.
4. Usypcie muku, razrychlalnik i sodu, źmiašajcie da poŭnaha złučeńnia. U kancy akuratna padmiašajcie arechi i pierakładzicie ciesta ŭ padrychtavanuju formu.
5. Vypiakajcie 50-60 chvilin, pakul zubačystka, kali vy jaje ŭstavicie ŭ siaredzinu, nie budzie vychodzić suchoj. Pakińcie astyvać u formie na 15 chvilin, paśla čaho dastańcie i całkam astudzicie.

Nu voś — smačna jeści!

Marmieład, cukaty i nie tolki — sa skurki apielsina

A ciapier — pra toje, što možna zrabić z apielsinam i jaho skurkaj.

• Marmieład. Dla hetaha spatrebiacca: 1,3 kh apielsinaŭ, sok dvuch limonaŭ i 2,3 kh cukru. Apielsiny treba varyć dźvie hadziny, kab vyłučyć piekcin, pracadzić miakać praź sita, dadać cukar i skurku, paśla varyć jašče 20 chvilin. Taki marmieład idealna pasuje jak dabaŭka da naturalnaha johurtu ci kiefiru.
• Cukaty. Narežcie skurku, advarycie jaje ŭ kipni na praciahu 10 chvilin i paŭtarycie praces trojčy, pramyvajučy chałodnaj vadoj. Potym źmiašajcie z cukram i vadoj. Cukaty atrymlivajucca sałodkimi i smačnymi.
• Sirop, jaki zastajecca paśla hatavańnia cukataŭ, možna vykarystoŭvać jak asnovu dla napojaŭ.

Kłasičnyja cukaty vychodziać i z korak kavuna. Jany taksama lohka robiacca.

Imbirny bulon

Skurka imbiru časta vykidajecca, ale jana ŭtrymlivaje mnostva karysnych rečyvaŭ. U joj jość kampanienty, jakija abaraniajuć arhanizm ad mikrobaŭ, uzmacniajuć imunitet i navat mohuć praduchilać rak. Skurka taksama bahataja klatčatkaj, vitaminam C, kalcyjem, žalezam i inšymi važnymi elemientami.

Jak vykarystać skurku imbiru? Idejami dzielicca Lusi Šeryf:

• Prosta dadać u sup. Skurka nadaje supu asablivy smak. Pakładzicie jaje padčas hatavańnia, a paśla dastańcie.
• Imbirny bulon. Zakipiacicie skurku ŭ vadzie, kab atrymać karysny bulon. Jaho možna dadavać u smuzi, kaktejli, hazavanuju vadu ci vykarystoŭvać dla hatavańnia harodniny.
• Dadatak da harbaty. Vysušycie skurku ŭ duchoŭcy i pieramialicie ŭ parašok. Jon padychodzić dla harbaty, a taksama moža vykarystoŭvacca ŭ vypiečcy i roznych stravach.

Parada: zdymajcie skurku imbiru z dapamohaj čajnaj łyžki. Tak vy atrymajecie mienš adchodaŭ i zmožacie źniać tolki samy vierchni tonki słoj.

Lusi Šeryf raić vykarystoŭvać čajnuju łyžku dla zdymańnia skurki imbiru. Ale i admysłovaj skurkačystkaj, jak tut na vyjavie, taksama možna skarystacca. Fota: Veganbaking.net / Wikimedia Commons

Cybulnik. Nu, heta vy viedajecie? A voś i nie tolki!

Zvyčajna suchija łupiny cybuli, pa-biełarusku ich nazyvajuć «cybulnik», imhnienna laciać u śmietnicu. Ale navat jany mohuć na niešta prydacca. 

Fota: Depersonas cocinando con sentido / Wikimedia Commons.

Jak užo pisała «Naša Niva», cybulnik možna vykarystoŭvać dla farbavańnia jajek na Vialikdzień naturalnymi srodkami.

Dla pryhatavańnia takoha farbavalnika na 3 litry vady treba ŭziać 4 šklanki šałupińnia i kipiacić jaho ciaham hadziny. Čym bolš šałupińnia, tym bolš nasyčanym budzie koler. Paśla hetaha jajki zakładajem u advar.

A voś jašče dźvie idei:

• Cybulny parašok. Suchoje šałupińnie možna absmažyć abo vysušyć u duchoŭcy, a potym zmałoć u parašok. U čystym vyhladzie jon moža atrymacca davoli słabym pa smaku, tamu niekatoryja dadajuć sol abo źmiešvajuć sa śpiecyjami, kab atrymać paŭnavartasny «spajs-miks».
• Farbavańnie tkanin. Łupiny cybuli bahatyja na fłavanoidy i dubilnyja rečyvy, jakija nadajuć tkaninam žoŭtaje, arechava-karyčnievaje ci aranžavaje adcieńnie. Dla hetaha pravarycie šałupinu 10—15 chvilin, zamačycie ŭ advar tkaninu i pakińcie na hadzinu. Cybulny «adkid» nadaść tkaninie fajny rustic-styl. I ekałahična, i estetyčna.

Ahulnaja zaŭvaha. Kali hatujecie stravy ź jakich-niebudź skurak, vielmi važna pierakanacca, što jany dobra vymytyja i na ich nie zastałosia chimii. Bo ŭsio toje, čym kropiać raśliny, zastajecca na skurkach.

Nu i supastaŭlajcie košt łupin dy košt hazu ci elektryčnaści, jakija vy tracicie na ich hatavańnie. Byvaje, što ekałahičniej i tańniej zrabić z čahości kampost, čym zhatavać.

Kamientary da artykuła