«Historyja nie vyklikaje davieru». Polšča pieradała Litvie spravu ab mižnarodnaj abaronie biełaruski, jakaja časta jeździła ŭ kamandziroŭki
Vajavodski administracyjny sud Varšavy admoviŭ biełaruskaj aktyvistcy ŭ razhladzie spravy ab mižnarodnaj abaronie ŭ Polščy, niahledziačy na vidavočnuju suviaź dziaŭčyny z hetaj krainaj: tut žyvie jaje małady čałaviek, a jana prachodzić lačeńnie. Kali takoje ž rašeńnie vyniesie apošniaja instancyja — Vyšejšy administracyjny sud, — sprava budzie pieradadziena Litvie.
Fota: Most
Sud paličyŭ, što mihracyjnaja historyja dziaŭčyny «nie vyklikaje davieru», bo jana zanadta časta jeździła pa ES i navat za jaho miežy da padačy zajavy ab mižnarodnaj abaronie. Taki padychod moža stać drennym precedentam dla mnohich biełarusaŭ, piša Most.
Złata (imia źmieniena) zajmajecca aktyvizmam. Jana ŭdzielničała ŭ prahramach psichałahičnaj dapamohi dla biełaruskich aktyvistaŭ, časta prymała ŭdzieł u sieminarach, treninhach i kanfierencyjach dla vałancioraŭ u roznych krainach.
Dziaŭčyna źjechała ź Biełarusi jašče ŭ pieršyja tydni pratestaŭ 2020 hoda. Spačatku ŭ Ukrainu, a potym u Litvu. Tam jana atrymała DNŽ i žyła bolš za hod. Ale potym pierajechała ŭ Polšču, dzie žyvie jaje małady čałaviek. I ŭ červieni 2024 hoda paprasiła ab mižnarodnaj abaronie paśla zakančeńnia dziejańnia litoŭskaha DNŽ.
Što takoje Dublinski rehłamient i čamu jon moža vyrašyć los Złaty
U ES dziejničaje Dublinski rehłamient — pahadnieńnie, jakoje vyznačaje, jakaja kraina pavinna razhladać zajavu ab mižnarodnaj abaronie. U ahulnym vypadku heta kraina, jakaja vydała zamiežniku dakumient dla ŭjezdu ŭ ES abo dazvoł na znachodžańnie. A kali takoha dakumienta nie było — kraina pieršaha ŭjezdu ŭ ES.
Adnak rehłamient dazvalaje rabić vyklučeńni: uličvać humanitarnyja abstaviny abo siamiejnyja suviazi. Tady sprava nakiroŭvajecca toj dziaržavie, ź jakoj ciesna źviazany zajaŭnik abo dzie žyvuć jaho muž/žonka, niepaŭnaletnija dzieci abo baćki niepaŭnaletnich
Da taho času, kali Złata padała zajavu ab pradastaŭleńni mižnarodnaj abarony, termin dziejańnia jaje DNŽ u Litvie ŭžo skončyŭsia. I dziaŭčyna, atrymaŭšy niajakasnuju kansultacyju, pamyłkova ličyła, što, pa Dublinskim rehłamiencie, jana ciapier nie źviazana ź Litvoj. Nasamreč heta nie tak, bo nijakaha inšaha dakumienta dziaržavy ES jana nie atrymała.
Sukiraŭnik uschodniaha napramku ŭ WKB Lawyers i suzasnavalnica inicyjatyvy Partyzanka Hanna Macijeŭskaja, jakaja ciapier viadzie spravu, ličyć, što ŭ vypadku Złaty razumniej było b spačatku padać dakumienty na DNŽ u Polščy, naprykład, na padstavie pracy. U 2024 hodzie, kali Złata paprasiła ab abaronie, taki šlach byŭ jašče prymalny.
U adpaviednaści ź źmienami, jakija ŭstupili ŭ siłu z 1 červienia 2025 hoda, padać zajavu na DNŽ u Polščy pa DNŽ inšaj krainy ES užo nielha. Kali b dziaŭčyna atrymała DNŽ Polščy, a potym źviarnułasia za mižnarodnaj abaronaj, mienavita hetaja kraina była b adkaznaja za razhlad jaje spravy.
Adnak i biez hetaha, jak ličyć Macijeŭskaja, padstavy dla razhladu spravy ŭ Polščy byli. Pa-pieršaje, tut Złata prachodzić lačeńnie. Jurystka nie razhałošvaje, jakoje mienavita, ale kaža, što heta dastatkova surjoznaje zachvorvańnie, «nie prastuda». «U Polščy ŭ dziaŭčyny kankretnyja daktary i kankretny płan lačeńnia», — tłumačyć jana.
Pa-druhoje, tut žyvie małady čałaviek, ź jakim u Złaty surjoznyja adnosiny. Jon znachodzicca pad mižnarodnaj abaronaj Polščy. Takim čynam, pieradača spravy ŭ Litvu nie dazvolić dziaŭčynie być ź jaje partnioram u Polščy, a polskija rezidenty abmiežavany ŭ pieramiaščeńni jak pa pracoŭnych pryčynach, tak i pa lehalizacyjnych abstavinach.
Čamu sud nie pryniaŭ usio heta pad uvahu
Tym nie mienš, u dvuch administracyjnych instancyjach i ŭ varšaŭskim sudzie Złata atrymała admovu.
Źviarnicie ŭvahu: sud nie razhladaŭ, ci patrebna dziaŭčynie mižnarodnaja abarona ŭ pryncypie. U kiejsie Złaty vidavočna, što viartacca ŭ Biełaruś joj niebiaśpiečna — tam, pa słovach Macijeŭskaj, dziaŭčynu čakaje «dobry nabor kryminalnych artykułaŭ».
Vyznačałasia, jakaja kraina budzie adkaznaja za razhlad spravy.
Piśmovuju viersiju matyvacyjnaj častki rašeńnia suda abarona dziaŭčyny jašče nie atrymała. Ale pry vusnym vyniasieńni rašeńnia sud źviarnuŭ uvahu, što Złata šmat pierasoŭvałasia pa Jeŭropie i, jak vykazvajecca Macijeŭskaja, hučała heta tak, byccam dziaŭčyna svabodna i pa svajoj voli «hastralavała». To-bok jaje častyja pajezdki, na dumku suda, pakazvajuć, što biełaruska maje lohkaść u pieramiaščeńni pamiž krainami i, adpaviedna, moža hetak ža spakojna pajechać i ŭ Litvu.
Abaronca dziaŭčyny ličyć, što sud razhladaŭ hety kiejs vielmi farmalna, biez razumieńnia biełaruskaha kantekstu i śpiecyfiki pracy NKA i hramadzianskaha siektara. Biełaruska sapraŭdy była ŭ roznych krainach, ale ŭsio heta byli karotkaterminovyja pajezdki ŭ słužbovych metach: kanfierencyi dla vałancioraŭ pravodziacca ŭ roznych miescach. Usie jany byli biaśpiečnyja dla Złaty: amal usie mierapryjemstvy, u jakich jana brała ŭdzieł, prachodzili ŭ ES i tolki adno — u Hruzii.
Nielha paraŭnoŭvać karotkaterminovyja kamandziroŭki i praciahły adjezd z Polščy, upeŭniena Macijeŭskaja.
Tym nie mienš sud vyrašyŭ, što z ulikam šmatlikich pieramiaščeńniaŭ, a taksama treka «Ukraina — Litva — Polšča» «mihracyjnaja historyja nie vyklikaje davieru», a taksama što Złata złoŭžyvaje praceduraj biežanstva pry sprobie abhruntavać razhlad spravy ŭ Polščy.