U biełaruskaj vioscy na Smalenščynie znajšli žudasnuju šaścipalcuju ruku, jakoj kala 7 tysiač hadoŭ
Artefakt datujecca kancom V — pačatkam IV tysiačahodździa da n.e. i nie maje anałahaŭ u archieałohii kamiennaha vieku Uschodniaj Jeŭropy.
Tylny bok šaścipalcaj draŭlanaj ruki, vyjaŭlenaj na archieałahičnym pomniku ŭ Siarciei Smalenskaj vobłaści. Fota: Dziaržaŭny Ermitaž
Unikalnuju znachodku — draŭlanuju kiść ruki z šaściu palcami — zrabili navukoŭcy z rasijskaha Dziaržaŭnaha Ermitaža ŭ čas raskopak niealityčnaha pasielišča Siarcieja II u dalinie raki Siarciejki ŭ Smalenskaj vobłaści.
Raskopki pravodzilisia ŭ miežach Paŭnočna-Zachodniaj archieałahičnaj ekśpiedycyi, jakaja ŭžo šmat hadoŭ pracuje ŭ rehijonie tarfianikavych pasieliščaŭ. Ziamla tut zachavała arhaničnyja materyjały vyklučnaj stupieni zachavanaści dziakujučy ŭnikalnym umovam — kolišnija damy ciapier znachodziacca na dnie raki, i tarfianik zakansiervavaŭ rečy staražytnych ludziej na tysiačy hadoŭ.
Šaścipalcaja draŭlanaja ruka, vyjaŭlenaja na archieałahičnym pomniku ŭ Siarciei Smalenskaj vobłaści. Fota: Dziaržaŭny Ermitaž
Vioska Siarcieja viadomaja z časoŭ Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, kali ŭvachodziła ŭ skład Viciebskaha pavieta. U vyniku pieršaha padziełu Rečy Paspalitaj vioska apynułasia ŭ składzie Rasijskaj impieryi, u novaŭtvoranym Vieližskim paviecie. Naprykancy XIX — na pačatku XX stahodździa paviet uvachodziŭ u skład Viciebskaj hubierni. Pavodle danych Usierasijskaha pierapisu 1897 hoda, absalutnaja bolšaść žycharoŭ pavieta — 85,7% — byli biełarusami.
U 1918 hodzie terytoryja pavieta była abvieščanaja častkaj Biełaruskaj Narodnaj Respubliki, a ŭ 1919 hodzie — Savieckaj Sacyjalistyčnaj Respubliki Biełaruś. Adnak Maskva adabrała hetyja terytoryi ŭ skład RSFSR i, niahledziačy na pieramovy pra viartańnie hetych ziamiel u skład BSSR, jany tak i nie byli joj pieradadzieny.
Vyjaŭleńnie draŭlanaj kiści ŭ čas raskopak. Fota: Dziaržaŭny Ermitaž
Jak paviedamlaje pres-słužba Ermitaža, artefakt, znojdzieny na pasieliščy Siercieja II, maje vyhlad vyrazanaj z dreva antrapamorfnaj ruki z šaściu zavostranymi palcami. Pavierchnia kiści staranna zašlifavana, a na tylnym baku vyrazana siamipramianiovaja razietka. Adnak artefakt paciarpieŭ jašče ŭ staražytnaści: byli abłamany palcy, a rabro dałoni, arnamientavanaje hłybokimi narezkami, častkova paškodžana. Pieršapačatkova kiść była častkaj niejkaha pradmieta, pra što śviedčyć złom na zapiaści.
«Anałahaŭ hetaj znachodcy ŭ niealityčnych pomnikach na hety momant nie znojdziena», — zajaviŭ kiraŭnik ekśpiedycyi Andrej Mazurkievič.
Frahmient pasudziny z antrapamorfnaj vyjavaj. Fota: Dziaržaŭny Ermitaž
U tym ža kulturnym słoi, dzie była vyjaŭlena draŭlanaja kiść, archieołahi znajšli frahmienty kieramičnaj pasudziny z antrapamorfnaj vyjavaj.
«Niealityčnyja pasudziny z antrapamorfnymi vyjavami — redkija znachodki ŭ lasnoj zonie Uschodniaj Jeŭropy», — adznačajecca ŭ paviedamleńni Ermitaža.