Kryk dušy Biaspałava pra Cichanoŭskaha: Jon pieratvarajecca ŭ Łukašenku 2.0, heta trajanski koń
«Śpiecsłužby zrazumieli, što heta budzie trajanski koń». Siarhiej Biaspałaŭ, były pres-sakratar Siarhieja Cichanoŭskaha, raskazvaje «Našaj Nivie» pra pracu ź im: ad płanaŭ źniać film dla Netflix da abvinavačvańniaŭ, maciukoŭ i šantažu.
Fota: Czarek Sokolowski / AP
Uviečary 29 listapada Biaspałaŭ apublikavaŭ u fejsbuku post, dzie raskazaŭ pra ciažkaści supracy ź Cichanoŭskim. Jon patłumačyŭ «Našaj Nivie», jak rašyŭsia na tuju publikacyju, a taksama padzialiŭsia padrabiaznaściami historyi.
Siarhiej Biaspałaŭ: Adčuvaŭ siabie drenna, kali Siarhiej [Cichanoŭski] mnie staŭ pisać i šantažavać, tady mianie prosta kruciła. A kali jon paźniej pazvaniŭ i pačaŭ na mianie brud lić — maŭlaŭ, mrazota, p***r — tady ja siabie adčuvaŭ vielmi pahana. Maŭlaŭ, navošta ja ŭ heta ŭsio ŭviazaŭsia?
Uziaŭ sabie čas heta ŭsio pieraasensavać i paźniej napisaŭ toj post. Kali ja heta pisaŭ, u mianie było dva varyjanty: abo schavać uvieś hety brud pad dyvan i maŭčać, abo raskazać praŭdu. Ja vybraŭ druhi varyjant.
«Nieprymalna tak siabie pavodzić ź ludźmi»
«Naša Niva»: Jak vy paznajomilisia ź Siarhiejem Cichanoŭskim?
SB: U Biełaruskim domie [u Varšavie]. Pabačyŭ, što ŭ jaho składana z arhanizacyjaj [mierapryjemstvaŭ], i napisaŭ Alaksandru Kabanavu, taksama źviazaŭsia z uładalnikam doma Alesiem Zarambiukom. Napisaŭ — maŭlaŭ, Siaroha vyjšaŭ, treba arhanizavać sustreču z błohierami i ŚMI. Na toj sustrečy my i pabačylisia.
«NN»: Jakoje jana pakinuła ŭražańnie?
SB: Dvajakaje. Ja bačyŭ, što Siaroha — charyzmatyčny čałaviek, ale pry hetym jon pačaŭ tady niejak naciskać: maŭlaŭ, davajcie stvorym niejkuju supołku, ja budu vam davać infarmacyju, a vy budziecie jaje publikavać.
Siarhiej Biaspałaŭ
«NN»: Byli dla vas u toj čas niejkija čyrvonyja ściahi ŭ jaho pavodzinach?
SB: U jaho zaŭždy byli niejkija chamskija pavodziny. Jon tak stavicca da ludziej, što dla jaho narmalna vykarystać čałavieka i vykinuć. Naprykład, jon kazaŭ, što treba šukać SMM-ščycu, ale ich musić być šmat, bo, maŭlaŭ, pahulajem z adnoj-druhoj i vykiniem ich. Ja tady jašče padumaŭ — staŭleńnie da ludziej jak da brudu.
Ja dapamoh jamu znajści apieratara. Praz dva tydni toj apieratar mnie skazaŭ, što nie moža bolš pracavać ź Cichanoŭskim: kazaŭ, što heta prosta šalony čałaviek, jon nie viedaje, čaho choča, ź im ciažka pracavać i jon palivaje ŭsich brudam.
U toj momant jon jašče nie maciukaŭsia, ale ciapier jon užo pieraklučajecca na maciuki. Ja dumaŭ, što jon budzie niejak raźvivacca i znachodzić ź ludźmi supolny kantakt, ale jon evalucyjanuje z času vychadu ŭ horšy stan. Pa sutnaści jon pieratvarajecca ŭ Łukašenku 2.0.
«NN»: U čym jašče heta vyražajecca?
SB: Jon nie choča nikoha słuchać. Ty jamu niešta kažaš, jon tabie — zatknisia, ja nie chaču z taboj razmaŭlać! A praz 10 chvilin zadaje niejkaje pytańnie… Jon tak šmat z kim razmaŭlaje, nie tolki sa mnoj, i mnie zdajecca, nieprymalna tak siabie pavodzić ź ludźmi.
«NN»: Jak raźvivałasia vaša ź im supraca?
SB: Jana prachodziła zbolšaha na adlehłaści. Ja nie tak šmat ź im sustrakaŭsia ŭ realnym žyćci, i ŭsie hetyja sustrečy byli vielmi dziŭnyja — u Biełaruskim domie i kali jon viarnuŭsia z Amieryki. My ź im u asnoŭnym razmaŭlali praź sihnał. Jon moh pazvanić mnie a treciaj hadzinie nočy — maŭlaŭ, zdarova, ja ŭ Amierycy, rabi toje i toje, treba sajt abnaŭlać. Niejkija dziŭnyja parady.
Fota: LookByMedia
Chacia ja byŭ pres-sakratarom, maje funkcyi ŭvieś čas źmianialisia. Ja moh i sajtam zajmacca, i pajechać pa fartuchi, kali jon hatavaŭ katlety na mierapryjemstvach.
«U mianie adčuvańnie, što jaho vykarystoŭvajuć u svaich metach — što Prakopjeŭ, što inšyja ludzi»
«NN»: Vy kažacie, Cichanoŭski vykarystoŭvaje ludziej u svaich metach. Jakija ŭ jaho mety?
SB: Jaho mety — toje, što dla jaho karysna ŭ peŭny momant. Zaraz heta ZŠA, jon choča vučyć anhlijskuju i sustrakacca z Trampam. Jamu treba hrošy, bo Amieryka — heta niatannaja kraina: nakolki mnie viadoma, tolki za kvateru ŭ Łos-Andželesie treba płacić $2500.
Jaho mety źmianialisia ŭvieś čas. Byli ideja zrabić piać miedyjakanałaŭ, rabić filmy dla Netflix, ja ŭžo ŭsio nie pamiataju.
Ciapier dla jaho važny amierykanski kiejs. Jon bačyć, što tam jość hrošy, tam možna budavać siabie jak palityka. U Jeŭropie ŭsie nišy zaniatyja, jość i Łatuška, i Cichanoŭskaja, i jon razumieje, što jon tut nijak nie ŭtorkniecca. A voś u Amierycy nibyta jość abšary dla pracy, plus tam nichto ź biełarusaŭ nie pracuje. A jašče tam jość ruskija.
Nie razumieju, chto jaho tam ciapier bolš usprymaje ŭsurjoz. Razmaŭlaŭ ź niekatorymi [biełaruskimi] dyjasparami, jany ŭ im taksama rasčaravanyja. I jon kazaŭ, što rasijanie jamu danaciać bolej.
«NN»: Udakładnicie pra film dla Netflix — što heta za historyja?
SB: U pačatku našaj pracy byŭ momant, kali jon skazaŭ —
maŭlaŭ, pišy ŭ Netflix, kab jany zdymali film pra mianie. Źbiraŭsia kuplać kamiery, zamaŭlać abstalavańnie, a praz tydzień nibyta pra ŭsio heta zabyŭ.
Fota: Marek Antoni Iwanczuk / NurPhoto via Getty Images
Paźniej vyrašyŭ zdymać filmy pra dyjaspary — maŭlaŭ, ja budu jeździć z aŭtobusam, jak jeździŭ u Biełarusi, budziem padymać dyjaspary. A potym: «Nie, heta fihnia, ja budu jeździć pa palitykach i ŭ pramym efiry razmaŭlać z Makronam, Kajaj Kałas i inšymi». A paźniej vyrašyŭ, što treba jechać u Amieryku i razmaŭlać z Trampam.
«NN»: Što adbyvajecca ź Cichanoŭskim, na vaš pohlad?
SB: Dumaju, tut šmat čaho razam. Turma jaho nie adpuskaje, bo jon zaŭždy pračynajecca a 5‑j hadzinie, jak i ŭ turmie. U dadatak u jaho zastaŭsia toj ža charaktar, što i byŭ raniej. A jašče jon šukaje siabie i nie moža znajści, sprabuje bracca za roznyja rečy. Ja liču, jamu treba było b troški razabracca, parazmaŭlać ź ludźmi, ale jon nie choča nikoha słuchać. Heta jaho prablema, takaja samaja prablema i ŭ Łukašenki.
Jon šmat čaho dahetul nie viedaje, što adbyłosia za apošnija piać hadoŭ, nie viedaje, naprykład, što adbyvałasia z Sachaščykam. Ale kaža, što Prakopjeŭ lubić Biełaruś.
«NN»: Jak jaho pres-sakratar vy bačyli ŭzrovień uvahi da jaho — naprykład, kolkaść hledačoŭ na strymach, kolkaść ludziej na sustrečach. Jakaja tam była dynamika za hetyja miesiacy?
SB: Dynamika źnižajecca, cikaŭnaść da jaho źnikaje. Na ŭsich apošnich sustrečach jon kaža adno i toje ž — što jon nie pacisnuŭ ruku Łukašenku i jak było ciažka ŭ turmie. Heta dobraja historyja, i jon dobra jaje raspaviadaje, bo chacia b nie čytaje z papierki. Heta nie toje, što jamu daje Prakopjeŭ ci jaho novaja kamanda.
«NN»: To-bok u Siarhieja ŭžo sabranaja novaja kamanda ŭ ZŠA?
SB: Ja b nie skazaŭ, što heta mienavita kamanda. U mianie adčuvańnie, što jaho vykarystoŭvajuć u svaich metach — što Prakopjeŭ, što inšyja ludzi. Niechta mo sapraŭdy bačyć u im patencyjał. Ale ja dumaju, što treba ź im bolš papracavać, i kali jon pakaža svoj charaktar, jany zrobiać svaje vysnovy. Chacia, mahčyma, u Prakopjeva na jaho doŭhija płany.
U majoj apošniaj razmovie ź im (Cichanoŭskim. — «NN») jon pačaŭ šmat kaho nazyvać mrazotami. Kažu jamu: «Słuchaj, u ciabie tak šmat mrazotaŭ. A ty nie dumaješ, što i Prakopjeŭ budzie mrazotaj?» Adkazaŭ: «Pakul jon mnie płacić hrošy i mianie słuchaje, to pakul nie, a dalej, mahčyma, i budzie».
«Prakopjeŭ jamu apłaciŭ kvitki da Amieryki, daŭ niedzie 5 tysiač dalaraŭ, i Siaroha padumaŭ — nu kłas»
«NN»: Jak u Siarhieja źmianiałasia staŭleńnie da Ofisa Cichanoŭskaj?
SB: Spačatku jano było dobraje. Jon kazaŭ, što jany małajcy, šmat robiać — maŭlaŭ, usio trymajecca na Śviecie. A paśla padziej u Ńju-Jorku ja zrazumieŭ, što jon budzie ź imi vajavać i heta tolki pačatak.
Dumaju, tut važnuju rolu syhraŭ Prakopjeŭ. Mnie heta nahadvaje adzin z epizodaŭ «Zornych vojnaŭ», dzie byŭ taki sienatar Pałpacin, jaki stajaŭ nad Lukam Skajuokieram i raskazvaŭ jamu, što ŭsio drenna. Tamu Cichanoŭski ciapier vajuje z Ofisam, i ja dumaju, što heta nadoŭha.
«NN»: Jon hatovy vajavać suprać ułasnaj žonki?
SB: Ja pytaŭsia ŭ jaho pra heta. Jon adkazaŭ: «Nie, ja nie vajuju, u nas z žonkaj kachańnie». Heta bajary drennyja — Franak [Viačorka], Dzianis [Kučynski] i inšyja. Kažu jamu: «Ty ž razumieješ, što kali ty idzieš suprać kamandy, ty idzieš i suprać Śviatłany?» Jon adkazaŭ, što jany na im zarabili palityčny kapitał — maŭlaŭ, jon pakutavaŭ, na im zarabili toj kapitał i ciapier chočuć jaho zrabić niejkim cyrkavym miadźviedziem. Jon choča być hałoŭnym, a nie prosta talismanam i džentlmienam, choča kiravać.
Fota: pres-słužba Ofisa Cichanoŭskaj
«NN»: Adkul pieršapačatkova ŭźnikła ideja, što Siarhieju treba jechać u ZŠA?
SB: Jon zahareŭsia, skazaŭ, što tam usia moc, i vyrašyŭ pajechać u raźviedku. Plus, kali jon jašče byŭ u turmie, niedzie ŭ 2021‑m hodzie jon prasiŭ svajho siabra pajści da varažbitki. I jana navaražyła, što jon (Cichanoŭski. — «NN») budzie siadzieć u turmie jašče 3‑4 hady, a potym budzie žyć u ZŠA.
Taksama jon udziačny Trampu za toje, što Tramp jaho vyzvaliŭ, i ličyć siabie trampistam. Paźniej jamu i Prakopjeŭ dakaža, što jon respublikaniec, trampist, i jon u heta pavieryć.
«NN»: Kali ŭ žyćci Siarhieja źjaviŭsia Prakopjeŭ?
SB: Tady, kali Prakopjeŭ vyjšaŭ u efir «Jeŭraradyjo». Tady jon kazaŭ, što viedaje, jak dapamahčy Siarhieju, što Siarhieju treba iści da amierykanskich palitykaŭ. I jamu spadabałasia toje, što kaža Prakopjeŭ. Jamu ŭvohule padabajecca liślivaść, i Prakopjeŭ hetym skarystaŭsia.
Jany źviazalisia, ja i sam im z hetym dapamahaŭ. Prakopjeŭ mnie kazaŭ — maŭlaŭ, niachaj Siaroha pryjazdžaje, my jaho navučym anhlijskaj, budziem baksiravać try dni, potym try dni adpačyvać. Niejkija dziŭnyja rečy. Siarohu taksama spadabałasia, što Prakopjeŭ kazaŭ jamu — jon musić być niezaležny. Ja taksama trymaŭsia takoj dumki, ale ž nie treba pry hetym hasić svaju žonku i hasić Ofis.
Paśla taho intervju na «Jeŭraradyjo» Siaroha padumaŭ, što Prakopjeŭ kłasny čuvak, treba da jaho jechać. Prakopjeŭ jamu apłaciŭ kvitki da Amieryki, daŭ niedzie 5 tysiač dalaraŭ, i Siaroha padumaŭ — nu kłas.
«NN»: Jak vy adreahavali na publičny kanflikt Cichanoŭskaha z žonkaj u Ńju-Jorku?
SB: Mianie tam nie było, praz roźnicu ŭ časie ja pabačyŭ videa tolki ranicaj. Pahladzieŭ, ździviŭsia. Heta nie pavažny ŭčynak džentlmiena, jaki pavažaje svaju žonku, ale ja padumaŭ, što dla chiejtaraŭ heta budzie znak — u apazicyi ludzi nie prapłočanyja, jany majuć svajo mierkavańnie. Chacia ŭsio roŭna znajšlisia tyja, chto vyrašyŭ, što heta pastanova.
«NN»: I potym była historyja ź vizaj, kab naviedać Brytaniju dla ŭručeńnia premii.
SB: Heta było mo jašče da Ńju-Jorka. Mnie napisaŭ supracoŭnik Ofisa i skazaŭ, što treba chutka zrabić vizu, raskazaŭ, što treba zrabić. 19 vieraśnia ja zapoŭniŭ tuju ankietu, Siarhiej zapłaciŭ [za vizu]. Tak, Ofis nie nadta dapamahaŭ, ale jany raskazali pra vizu i pra toje, jak jaje atrymać. Zastavałasia tolki dačakacca daty, kab zdać adbitki palcaŭ, tam byli volnyja daty niedzie z 26 vieraśnia i da kanca kastryčnika.
Jon tady pryjechaŭ u Varšavu tolki na dva dni, kab trapić na kanfierencyju, a paźniej palacieŭ u ZŠA. Jon prosta nie zajmaŭsia vizaj, dla jaho amierykanski kiejs byŭ važniejšy. A paźniej jon uspomniŭ, što zapłaciŭ hrošy i treba zajmacca vizaj.
«NN»: Čamu hetaja historyja stała dla vas apošniaj kroplaj?
SB: Bo ja nikoli nie lubiŭ šantaž, nie lubiŭ zakaznyja listy.
10 listapada jon paklikaŭ mianie ŭ Štaty na mierapryjemstva, nabyŭ kvitki (u fejsbuku Siarhiej Biaspałaŭ tłumačyŭ, što kvitki byli nabytyja na hrošy, jakija Cichanoŭski byŭ jamu vinny. — «NN»). A ŭžo 17 listapada jon mnie ź inšaha akaŭnta kidaje tekst pra historyju ź vizaj ad majho imia: «Nie mahu hladzieć, jak Siarhieja [Cichanoŭskaha] znoŭ robiać vinavatym…».
Ja jamu napisaŭ, što nie budu heta pościć: heta pramaja ataka [na Ofis], ja tak nie chaču. Skidvaju jamu inšy post, dzie nazyvaju hetuju historyju pamyłkaj u kamunikacyi. Jon mnie piša, što nie treba bajacca, a ja adkazvaju — nie chaču leźci ŭ hetaje łajno.
Zdajecca, zakryli temu. Ale potym jon mnie piša, što hatovy anulavać abodva kvitki, kali ja nie apublikuju toj post. Ja napisaŭ jamu, što heta nieprystojna, a jon adkazvaje: «Ja tabie bolš nie daviaraju. Vadzim skazaŭ, što ty možaš jamu pazvanić, i jon tabie novyja nabudzie, a hetyja ja praz paru hadzin anuluju. Tekst u ciabie jość».
Pisaŭ mnie, kali prajšło 40 chvilin, paŭtary hadziny. Piša: «Ja pačakaŭ dźvie hadziny i chaču daviedacca tvajo rašeńnie». I potym zvanok, dzie jon mianie palivaje brudam. Usio možna vytrymać, ale takoje, mnie zdajecca, ciarpieć nielha. Ja prosta adčuŭ, što jon mianie choča vykarystać, źlić i zhadzić maju reputacyju.
«NN»: Dla vas heta historyja pra Siarhieja ŭ asabistaj kamunikacyi ci pra Siarhieja jak palityka, aktyvista?
SB: Ja nie liču jaho palitykam. Jon prydumaŭ, što jon palityk, ale palityki tak nie kamunikujuć ź ludźmi. Liču, što palityki pavinny razmaŭlać i sprabavać damaŭlacca, a nie palivać brudam i sprabavać vykarystać.
Heta jaho asabistaja historyja, i jon, na žal, taki čałaviek. Mahčyma, u Maskvie, dzie jon pracavaŭ u pradakšnie, tak razmaŭlać narmalna, ale my žyviem u biełaruskaj burbałcy, i tut heta nienarmalna. Heta treba spyniać, mnie nie patrebny druhi Łukašenka. Bo navošta tady heta ŭsio?
«NN»: Vy nazvali svoj post pra hetuju historyju «Soramna i baluča». Padsumoŭvajučy — za što vam ciapier soramna i čamu baluča?
SB: Soramna, što ja padtrymaŭ takoha čałavieka, i baluča, što jon akazaŭsia takim čałaviekam. Dla mianie heta było niečakana. Ja dumaŭ, što možna było heta vypravić, kali papracavać z hetym čałaviekam, ale ŭ maim vypadku hetaha nie adbyłosia.
Na žal, Łukašenka i jaho śpiecsłužby mieli racyju, kali jaho vypuścili, praličyli na niekalki krokaŭ napierad. Za piać hadoŭ jany jaho, vidać, dobra vyvučyli i zrazumieli, što heta budzie trajanski koń. Mnie soramna, što ja ŭ heta ŭciahnuŭsia, i baluča, što ŭ mianie nie atrymałasia jaho nakiravać na pravilny bok.
«NN»: Kali vy nazyvajecie jaho trajanskim kaniom, majecie na ŭvazie, što jon zdolny raskałoć apazicyju?
SB: Tak. Napeŭna, heta nie apošni jaho krok, u rukach Vadzima Prakopjeva jon budzie i dalej sprabavać nachilić Ofis, plus u jaho varožaść da ŭsich biełaruskich ŚMI, jon čytaje tolki amierykancaŭ. Heta vajna suprać usich biełaruskich demsiłaŭ, bo Prakopjeŭ jamu ŭbiŭ u hałavu, što ŭsie biełaruskija ŚMI — heta «Infapojnt», a biełaruskija demsiły — heta ni ab čym, niejkija ludzi na łancužku ŭ Franaka. I dalej budzie jašče horš.
Čytajcie taksama:
Biaspałaŭ kančatkova rassvaryŭsia ź Cichanoŭskim: Dla jaho dobry tolki adzin čałaviek — Prakopjeŭ