Čym kavid adroźnivajecca ad prastudy, kali biehčy da doktara, a kali možna lačycca doma — top parad ad terapieŭta na pieryjad prastud
Pra vakcynacyju, antybijotyki, prafiłaktyku i lačeńnie svaje rekamiendacyi raskazała hałoŭny doktar palikliniki №4 Hrodna Łarysa Kučuk, piša «Hrodzienskaja praŭda».
Jakija zachvorvańni čaściej za ŭsio sustrakajucca vosieńniu i čamu mienavita ŭ vosieński pieryjad pavyšajecca ryzyka zachvareć?
Z prychodam chaładoŭ my adčuvajem niedachop adrazu niekalkich važnych resursaŭ: soniečnaha śviatła, ciapła, vitaminaŭ i minierałaŭ, śviežaha pavietra i fizičnaj aktyŭnaści. Tym časam našmat lahčej zarazicca VRVI, pakolki ludzi pravodziać bolš času ŭ začynienych pamiaškańniach, kantaktujučy siabar ź siabram, što pavialičvaje vierahodnaść pieradačy virusaŭ ad čałavieka da čałavieka.
Jak adroźnić zvyčajnuju prastudu ad hrypu ci COVID-19?
Pa simptamatycy zachvorvańni šmat u čym padobnyja, ale i majuć svaje adroźnieńni.
Pieršaje — dla hrypu charakterna rezkaje paharšeńnie stanu pacyjenta, a pry COVID-19 simptomy vyjaŭlajucca pastupova, ich vyjaŭlenaść narastaje. Hryp u pieravažnaj kolkaści zaražanych vyklikaje ŭzdym tempieratury cieła da 38‑39 hradusaŭ. Pry karanavirusie ž pakazčyk zaležyć ad formy płyni zachvorvańnia.
Čym adroźnivajucca VRVI, VRZ i hryp adzin ad adnaho?
VRZ (vostraje reśpiratornaje zachvorvańnie) — ahulnaja nazva chvarob vierchnich i nižnich dychalnych šlachoŭ. VRZ časta praciakajuć ź jarkaj simptamatykaj, pieradajucca pavietrana-kropielnym šlacham, radziej — kantaktnym. Infiekcyja raspaŭsiudžvajecca čaściej pry kašli i čchańni. Asnoŭnaja prykmieta — zapaleńnie ślizistych, abo kataralna-reśpiratorny sindrom. Asobnyja simptomy zaležać ad łakalizacyi zapalenčaha pracesu:
VRVI (vostraja reśpiratornaja virusnaja infiekcyja) — adzin z typaŭ VRZ. Heta infiekcyja vierchnich ci nižnich dychalnych šlachoŭ, jakuju vyklikajuć tolki virusy. Viadoma bolš za 200 uzbudžalnikaŭ VRVI. Virusnyja reśpiratornyja infiekcyi časta praciakajuć u formie siezonnych epidemij, a časam achoplivajuć cełyja kantynienty i pryvodziać da pandemij.
Hryp — heta zachvorvańnie hrupy VRVI. Ciažar chvaroby zaležyć ad typu virusa. Zachvorvańnie praciakaje ciažej bolšaści inšych virusnych infiekcyj i čaściej vyklikaje ŭskładnieńni.
Virusy hrypu adroźnivajucca pastajannaj źmienlivaściu pavierchnievych antyhienaŭ. Z pryčyny hetaha štohod nieabchodna stvarać novyja vakcyny.
Kali varta źviartacca da doktara, a kali možna lačycca doma?
Pry najmienšych prablemach sa zdaroŭjem nie ihnarujcie sihnały arhanizma. Lepš adrazu źviarniciesia da doktara i pačnicie svoječasovaje lačeńnie, kab paźbiehnuć uskładnieńniaŭ. Svoječasovy ahlad doktara daść mahčymaść vyjavić bolšaść zachvorvańniaŭ na rańniaj stadyi. U dalejšym, paśla ŭzhadnieńnia ź lekaram, pacyjent moža praciahvać lačeńnie doma. I voś što važna razumieć: heta daroha z dvuchbakovym rucham. Doktar daje pacyjentu rekamiendacyi i adpaviedna spadziajecca, što pacyjent budzie heta vykonvać. Tolki tady mahčymy dobry vynik.
Jakuju rolu ihraje vakcynacyja suprać hrypu?
Vakcynacyja adyhryvaje viadučuju rolu ŭ:
- praduchileńni samoha zachvorvańnia;
- źnižeńni ciažaru jaho praciahu;
- prafiłaktycy ŭskładnieńniaŭ, takich jak pnieŭmanija.
Paśla vakcynacyi vierahodnaść zachvareć hrypam zachoŭvajecca, ale zachvorvańnie budzie praciakać u bolš lohkaj formie i nie budzie takim praciahłym.
Sučasnyja supraćhrypoznyja vakcyny biaśpiečnyja i zabiaśpiečvajuć imunitet suprać niekalkich najbolš raspaŭsiudžanych štamaŭ. Vakcynacyja asabliva pakazana:
- dzieciam, ciažarnym žančynam;
- asobam z chraničnymi zachvorvańniami i pažyłym;
- miedrabotnikam, rabotnikam adukacyjnych ustanoŭ, kamunalnaj śfiery i transpartu.
Ci varta prymać vitaminy abo imunamadulatary dla ŭmacavańnia imunitetu?
Prymać vitaminy i imunamadulatary možna, ale tolki pry dakazanym deficycie i pa pryznačeńni lekara, bo lišak moža być škodny.
Vitaminy hrupy V, vitamin S, A, Je, D i takija minierały, jak cynk, sielen, žaleza i miedź, karysnyja tłuščy — amieha-3 toŭstyja kisłoty — najvažniejšyja kampanienty imunitetu.
Zachoŭvańnie i praciahłaje nahravańnie rujnujuć vitaminy ŭ praduktach, tamu pažadana ŭžyvać śviežyja pradukty, i ź nievialikaj ciepłavoj apracoŭkaj.
Ci treba pačynać prymać supraćvirusnyja preparaty adrazu, jak tolki źjavilisia niedamahańni?
Nie. Varta pamiatać, što dla adznaki stanu zdaroŭja nieabchodna źviartacca da doktara.
Bolšaści ludziej ź simptomami prastudy (nasmark, kašal, bol u horle) nie patrabujecca śpiecyjalnaha lačeńnia. Pa ŭzhadnieńni z doktaram pacyjenty mohuć pryniać miery dla palahčeńnia simptomaŭ i praduchileńnia raspaŭsiudžvańnia virusa. Adnak u redkich vypadkach virusnaja infiekcyja moža pryvieści da bakteryjalnaj, naprykład, pnieŭmanii, jakaja patrabuje prymianieńnia antybijotykaŭ.
Mnohija, jak tolki adčuli simptomy niadužańnia, śpiašajucca za antybijotykami. Raskažycie, u jakich vypadkach jany pryznačajucca i ci možna pryznačać ich samomu sabie? Kali apraŭdany pryjom antybijotykaŭ?
Antybijotyki pryznačajucca dla baraćby z bakteryjalnymi infiekcyjami, a nie virusnymi (takimi jak VRVI, hryp), i ich nielha pryznačać samomu sabie. Samalačeńnie niebiaśpiečna, pakolki niapravilny vybar preparata moža być bieskarysnym ci navat pahoršyć stan.
Taksama niapravilnaje vykarystańnie antybijotykaŭ pryvodzić da raźvićcia ŭstojlivaści bakteryj, moža być nieefiektyŭnym pry virusnym zachvorvańni, vyklikać uskładnieńni i pabočnyja dziejańni. Asnoŭnaje praviła — vykarystoŭvać antybijotyki tolki ŭ tych vypadkach, kali bieź ich niemahčyma abyścisia.
Kab zrazumieć, ci patrebnyja antybijotyki ci supraćvirusnyja preparaty, treba vyznačyć pryčynu chvaroby. Pryjom apraŭdany pry prykmietach vostraj bakteryjalnaj infiekcyi tolki paśla ahladu lekara i jaho pryznačeńniaŭ.
Lubyja antybijotyki varta prymać tolki pa pryznačeńni lekara!
Jakija miery prafiłaktyki najbolš efiektyŭnyja ŭ vosieński pieryjad?
Chaču padkreślić, što vakcynacyja — samaja nadziejnaja biaśpiečnaja, navukova abhruntavanaja abarona.
A jašče važnaja nieśpiecyfičnaja prafiłaktyka — heta ŭmacavańnie imunitetu. Zbałansavanaje charčavańnie, fizičnaja aktyŭnaść, dastatkovy son, zachavańnie hihijeny ruk, pravietryvańnie pamiaškańniaŭ, našeńnie masak, paźbiahańnie ludnych miescaŭ. Važna vieści zdarovy ład žyćcia. A samaje hałoŭnaje — heta stanoŭčy nastroj! Mienavita jon dapamoža pravieści vosień z uśmieškaj i nie zachvareć.
Što b vy paraili ludziam z chraničnymi chvarobami ŭ hety pieryjad?
Pierš za ŭsio, nieabchodna svoječasova pryščapicca. U ludziej, jakija atrymali vakcynacyju, hryp, jak praviła, praciakaje biez uskładnieńnia.
Akramia taho, nie treba zajmacca samalačeńniem. Zachvareli — źviarniciesia da doktara i stroha prytrymlivajciesia jaho ŭkazańniam.
Voś niekatoryja prostyja, ale vielmi važnyja parady:
- Siłkujciesia zbałansavana.
- Vykonvajcie režym snu.
- Zastavajciesia aktyŭnymi.
- Paźbiahajcie škodnych zvyčak.
- Vykonvajcie praviły hihijeny
- Časta myjcie ruki z myłam abo vykarystoŭvajcie srodki dezinfiekcyi, asabliva paśla naviedvańnia hramadskich miescaŭ.
- Pravietryvajcie pamiaškańni.
- Apranajciesia pa nadvorji.