Najpierš nie hałasi! , bač, daviali Niehałasiu da cuhundera: užo trasie svam pažoŭkłym fiłfakaŭskim dypłomam... Apošni arhumient!
.
25.03.2025
> balšynia takich prapavndnikaŭ kštałtu Imia i da jaje (jaho) padobnych nie zdaduć mnie ispyta pa biełaruskaj movie.
Mienavita tak i było. Adnojčy ŭ adkaz na pretenzii ja znajšoŭ i pieraličyŭ jaho pamyłki. Toj pačaŭ "hałasić" ;), što treba z razumieńniem adnosicca da tych, chto jašče niadaŭna pierajšoŭ na biełaruskuju movu i tolki navučajecca. Vo jak. A što z razumieńniem treba stavicca nie tolki da siabie, a i da inšych, da takich nie dachodzić. Škurnaja łohika.
P.S. * "ispytu" :)
Najpierš nie hałasi!
25.03.2025
., ) napeŭna tut ŭsio ž taki ispyta. Kankretnaje majecca paniaćcie, tamu - a. Było b abstraktnaje, ("žyćciovaha ispytu") tady - u.
Jak univiersitet: kali abstraktnaje paniaćcie, źjava tady -u. Kali kankretnaje" staim la ŭniviersiteta (budynka), tady - a. Nośbit movy pra heta nikoli nie dumaje, jak i pra astatnija kanony rodnaj movy, ale mazhi tut na aŭtamacie iduć ad sensu słova ŭ skazie - abstraktnaha ci kankretnaha.
.
25.03.2025
U słoŭnikach praz "u", a tak łohika a/u zrazumiełaja, dziakuj, padumaju.
Najpierš nie hałasi!
25.03.2025
Nie hałasi!, a davaj "łanhryd" na temu artykuła (Suhak, Šrajbman, socyjolinhvistyka, mova jak instrumient ustojlivaści palityčnaj madeli...) U formie ese. Voś tady i pabačym, chto sapraŭdny, a zto nendznaja kopija ))
.
24.03.2025
I ja liču, što Šrajbman daremna vykarystaŭ toj termin "zianonaŭskaja dyktatura".
1. Biez hetaha imia hety artykuł by nie trapiŭ u manitorynh niejkaj *-fiermy i siudy nie nabiehła b stolki fanataŭ. Niejki SSSR, tolki zamiest "Dziakuj tavaryšu Stalinu" adnoje "Dziakuj Zianonu Stanisłaviču". I kamanda nakrutki "+7 łajkaŭ". A abmierkavańnia pa sutnaści bolš nie stała.
2. Taja "dyktatura" była "pužałam" dziaržaŭnaj prapahandy 1990-ch. Pry hetym ryzyki jaje nasamreč byli - Paźniaka i tady zanosiła (u vyniku čaho častka vybarščykaŭ pierajšła ad Paźniaka da Šuškieviča). Ale toje situacyja 30 hod tamu. Zaraz takoha nijak nie budzie.
Paźniaku było mała svajho i tak chistkaha stanovišča, jon vyrašyŭ zacikavicca padtrymkaj skrepnych kaštoŭnaściej (jakija nie adroźniš ad rasiejskich), łajankaj z "levakami" (što dziŭna ŭ poŭnaj adsutnaści taho palityčnaha pravaha-levaha śpiektra ŭ Biełarusi) i narešcie biezumoŭnaj padtrymkaj trampaŭskaha valuntaryzmu. Kožny z hetych vybaraŭ skaračaje jahonuju patencyjnuju aŭdytoryju, navat nie ŭdvaja, a ŭ čatyry razy.
A tapornaja praca prychilnikaŭ (abo psieŭdaprychilnikaŭ?) tolki raspužvaje tych, chto moža pierajści na biełaruskuju movu. Ckujuć ruskamoŭnych biełarusaŭ i nie razumiejuć, što novyja biełaruskamoŭnyja biarucca ź ich, bolš nieadkul.
Tamu navat na pačatak t.zv. "zianonaŭskaj dyktatury" kraina nikoli nie vyrulić. Chaj analityki ŭžo vykinuć tuju kartu, heta nie "karol" i nie "džokier", jana daŭno adpracavała i ŭ hulnie ŭdzielničać nie budzie.
., Ckujuć ruskamoŭnych biełarusaŭ zianonaŭcy i inšyja pucinisty-trampisty fašysty!!!
I śmiech i hrech
25.03.2025
Kosačka, pačytajcie vyšej (ci ŭžo i nižej) pisaninu ad Imia dy jašče tutejšaj dziažurnaj piaciorki: ruskamirnyja, raby, durni, słabyja na rozum, hubiernskija, statak.....
I heta tolki biespakarana ŭ ananimnych kamientach. Voś ŭža praŭdu kažuć ŭ narodzie - nie daj chamu panstva, a śvińni rohi.
.
25.03.2025
Ja razvažaju nie pra ahulnuju situacyju ŭ krainie, a pra pavodziny takich jak vy tut, pad artykułami. Kali kabieta niadaŭna ŭ artykule sprabuje padtrymać emihrantaŭ, u kamientarach svarki pra jaje movu, nie pra sutnaść pramovy. Kali ludzi vykazvajuć u kamientarach hodnaje mierkavańnie, ale na ruskaj, takija jak vy adrazu "zrazajecie", maŭlaŭ, "spačatku rodnuju movu vyvučy, hubiernski". I takoje ž pastajanna, sistemna.
Kali dumać stratehična, takija biełarusy, jakija razvažajuć vierna, ale na ruskaj movie - i jość najbolš vierahodnyja kandydaty, kab u pierśpiektyvie pierajści na biełaruskuju. A pravakatary ich źnievažajuć i dematyvujuć. Ci heta sistemnaja mietadyčnaja praca pa raskołu biełarusaŭ, ci to impulsiŭnyja dziejańni dziela nieskładanaha ŭłasnaha samaśćviardžeńnia (maŭlaŭ, "viedaju biełaruskuju movu, užo lepš za ciabie"). Stratehičnaha myśleńnia, padtrymki svaich tut niama.
Dadam, što i pa formie svaich vykazvańniaŭ dyskredytujecie biełaruskamoŭnych. Pieračytajcie, što zaraz napisali. Ja nie baču roźnicy vašych pavodzin z pavodzinami typovaha łukašenkaŭskaha karnika abo azaronka-tura: sam zrazumieŭ tolki častku skazanaha, ale ŭpeŭniena vychapiŭ z kantekstu i abvinavaciŭ, vykarystoŭvaje pahaniały i typa daścipny niedaloki humar ("pierahrelisia"), adsutničajuć arhumienty. Sami sabie apuskajecie, i nie saromiejeciesia taho. Pahladziać ludzi na hety verchał, paśla praciahvajuć razvažać šabłonami pra "zianonaŭskuju dyktaturu", a ŭ rozumie dadajuć "iakuju padtrymlivajuć chamy-marhinały".
Najpierš nie hałasi!
25.03.2025
., šmat našych ludziej, našych hramadzianaŭ što samarealizavalisia tut ŭ ruskamoŭnym asiarodździ naŭrad ci piarojduć na movu, ale nie buduć zaminać rabić heta inšym. A voś biełaruskamoŭnaja hapata starajecca być tut pieraškodaj ŭžo ciapier. Pry ŭmoŭnaj 100-pracentnaj biełarusizacyi im by nie było za što siabie pachvalić.
Datyšo
24.03.2025
"...novaja Biełaruś.." - dalšie, to jesť vsio ostalnoje, možno nie čitať.
Novobiełoruśsija
25.03.2025
Datyšo, typu "Novorosii" s rus.iazam
Mova - asnova isnavańnia nacyi
25.03.2025
Mova - asnova nia tolki nacyjanalnaj kultury, ale i isnavańnia nacyi, isnavańnia etnasu" (Vasil Bykaŭ).
Niepaźniakoviec
25.03.2025
Mova - asnova isnavańnia nacyi, Biełaruś moža być tolki biełaruskamoŭnaj
Ściapan
25.03.2025
Kali nad biełarusam nia budzie maskala, biełarusizacyja pajdzie sama saboj
Najpierš nie hałasi!
25.03.2025
Ściapan, mienavita tak. Tak ŭžo i było 100 hadoŭ tamu i 35 hadoŭ tamu. I tady, i tady taksama hałasili pra biezzvarotnyja straty, pra bieznadziejnaść. Hałasuny, jakija abvinavačvajuć ceły śviet akramia siabie, byli zaŭsiody. Darečy, ad takich praviedna hniaŭlivych i prapanovaŭ pa viartańni movy zvyčajna nie čuvać. Dy varta było na pačatku 1920-ch ci naprykpncy 1980-ch pasłabić represii, kab asobnyja inicyjatyvy biełarusizacyi žyćcia i raboty chutka pieratvarylisia ŭ ahulnanacyjanalny trend. Dastatkova było 3-5 hadoŭ. Taja ž biełarusizacyja 90-ch šyryłasia źnizu, a nie ad strachu być źvierchu aštrafavanym, jak naprykład, dziejničajuć moŭnyja zakony ŭ Francyi ci Estonii. Biez "dyktatury movy". Tak što varta nie hałasić, varta nie chapacca za lohkija rašeńni (zabaranić, abłajać, abrazić niazhodnaha), a zasiarodzicca na raspracoŭcy mietadaŭ viartańnia kulturnickaha žyćcia ŭ hramadstva, biez hetaha ničoha nie budzie, i viartańnie movy ŭ adukacyju i dziaržaŭnaje žyćcio. Tamu siońnia najpierš svaja ŭłada, a nie histaryčnyja varyjanty pravapisaŭ ci pravakacyjnyja pahrozy čarhovaj dyktatury, chaj sabie i moŭnaj. Pahodzimsia, što heta nie tak prosta, jak svarycca ŭ kamientach, 24/7 apantana dziakavać Paźniaku ci biaskonca zabivać lubuju temu cytatami niejkaj "bazy ad Paźniaka".
Hieta nievierahodnych babarykancaŭ
25.03.2025
Takija dumki ŭ šrajbmanaŭ tamu što jany sami nie razmaŭlajuć pa-biełarusku i nikoha z tych chto razmaŭlaje da siabie nie zaprašajuć, kab na pačuć altiernatyŭnych dumak.
I śmiech i hrech
25.03.2025
Hieta nievierahodnych babarykancaŭ, oho! Navat hieta! Samim nia śmiešna? Dyk ŭ "babarykancaŭ"(s) davoli šyrokija stasunki i abmierkavańni , pluralizm mierkavańniaŭ šyroki, jak viasnoju Prypiać, byvaje što ŭ tumanie i bierahoŭ nie vidno)) Paraŭnajcie takoje "hieta" z teatram adnaho aktora "Varta" dy z usimi astatnimi paźniakoŭskimi šyldami: tam ŭžo i nie hieta navat. Jevanhielle i toje pisałasia roznymi jevanhielistami.
Hieta nievierahodnych babarykancaŭ
25.03.2025
I śmiech i hrech, "šyrokija stasunki i abmierkavańni , pluralizm mierkavańniaŭ"
Hałoŭnaje, što ničoha pa-biełarusku. Potym iznoŭ jany buduć padbuchtorvać narod na revalucyju. Ale kab revalucyja pieramahła revaluciujaneram treba mieć pravilnyja kaštoŭnaści, na ruskamirnam padmurkie vy inšuju Biełaruś nie zbudujecie, atrymajecie taki ž skotny dvor što i ciapier.
Najpierš nie hałasi!
25.03.2025
Hieta nievierahodnych babarykancaŭ, ruskimirny i ruskamoŭny padmurak ŭ vas ŭ hałovach. Pa-biełarusku budzie "ruskamirnym padmurku". Vašaje na ŭzroŭni ruskpmoŭnaha sindromu ruskaje "-kie" vyrazna śviedčyć, što biełaruskaja mova jak kaštoŭnasny kod myśleńnia čužaja dla vas. Śvietapohlad adpaviedna taksama blizki da rasijskich skrepnych: absalutyzujecie vonkavyja, marhinalnyja markiery prynaležnaści da kasty abranych. Ad vieku viakoŭ aničoha biełaruskaha tut nie načavała.
)) Adnak nibyta i ništo zabaŭka: u volnuju časinu davać pstryčki pa nosie hanarovym chamam. ))
Datyšo
27.03.2025
Najpierš nie hałasi! , Usim adździaleńniem šukali pamyłku, načej nia spali, vinšuju, siaržant, zaraz možaš vypić byrła za dziaržaŭny košt.
Woodoo Cult
25.03.2025
[Red. vydalena]
JANKA
25.03.2025
Niachaj by lepiej Šrajbman svaim prykładam abvierhnuŭ mit, što nielha sustreć jaŭreja z rydloŭkaju. I zaniaŭsia sapraŭdy karysnaj pracaju. A biełarusy jakści sami raźbiarucca❗
Otorvany i diezorijentirovany
25.03.2025
Tut pravilno kto to napisał. Vy nie o tom tut rassuždajet. Kakaja biełorusizacija, mounaja diktatura ot Poźniaka? Na porohie inkorporacija v sostav RF. Biełorusskij projekt zakryvajetsia. Hospoda emihranty, vy słaby na analiz sobytij, prociessov.
Anatol Starkou
25.03.2025
Da tak zvanaha adradžeńnia nacyi, ŭ savieckija časy, u BSSR biełaruskaja była dziaržaŭnaj movaj i russkaja jak jazyk mižnacyjanalnaha obŝienija. Na błankach hosučrieždienij śleva (po pamiati) napisano było na biełorusskom, a sprava na russkom nazvanije dannoho biełorusskoho hosučrieždienija. Formalno suŝiestvovali dźvie movy biełaruskaja (narkomovka) i russkaja. No etoho było mnoho i adradžency nacyi riešili naciju adradzić.
S. Navumčyk u svaim tvory «Siem hadoŭ Adradžeńnia» piša: «Na Dziady 30 kastryčnika tysiačy mienčukoŭ sabralisia la Maskoŭskich mohiłak (ciapier — Uschodnija)... Razhon «Dziadoŭ» mieŭ šyroki rozhałas. Apraŭdvajučysia, ułady byli vymušanyja kazać i pra ŭtvareńnie BNF — chaj i ŭ admoŭnym rakursie. Supołki BNF pačali stvaracca nia tolki ŭ Miensku, ale i ŭ rehijonach. Pašyralisia patrabavańni biełarusizacyi, viartańnia histaryčnaj pamiaci. 16 listapada hrupa litarataraŭ (Uładzimier Arłoŭ, Aleś Astašonak, Lavon Barščeŭski i inšyja) apublikavali ŭ «LiMie» list z patrabavańniem viarnuć u pravapis miakki znak i pieradnacisknoje «ja», adnačasna acaniŭšy moŭnuju reformu 1933 hodu jak «represiŭnuju».
Itak, c 1933 hoda diejstvovała narkomovka, a v 1988 paśla Dziadoŭ vspłyła taraškievica. Praz 55 hadoŭ. Jana niedzie z 1952-ha tryccać šeść hadoŭ isnavała na Radyjo Svaboda.
26.01.1990 VS 11-ha sklikańnia pryniaŭ zakon «Ab movach u Biełaruskaj SSR», jaki nadaŭ biełaruskaj movie status adzinaj dziaržaŭnaj movy i mierkavaŭ dziesiacihadovy pierachodny pieryjad Pastanovaj Viarchoŭnaha Savieta Biełaruskaj SSR Ab paradku ŭviadzieńnia ŭ dziejańnie zakona Biełaruskaj SSR «Ab movach u Biełaruskaj SSR». Jakaja biełaruskaja mova značyłasia ŭ Zakonie? Narkomaŭka.
Praz čatyry z pałovaj miesiacy ŭ siaredzinie maja 1990 u VS 12 sklikańnia trapili adradžency nacyi i stali deputatami frakcyi BNF. Ich było amal u dziesiać razoŭ mieniej za inšych deputataŭ VS. Ja hetu bolšaść umoŭna nazyvaju deputaty-kamunisty. Dyk voś mienavita dziejnaść frakcyi BNF była nakiravana na kanfrantacyju z kamunistyčnaj bolšaściu VS 12 sklikańnia, a ich papiarednija kalehi-kamunisty VS 11 sklikańnia, nahadaju, pryniali zakon "Ab movach u BSSR". Čamu ž adradžency nie byli ZA hety Zakon, jaki prapanavaŭ narodny paet Biełarusi Nił Hilevič, staršynia kamisii VS? Tamu što Zakon ab movach pra narkomaŭku, a amierykanskaja kasa tady i zaraz płaciła i płacić Biełaruskaj słužbie Radyjo Svaboda za taraškievicu. Darečy, zhadany S. Navumčyk adnačasova byŭ u časy svajho deputactva deputatam frakcyi BNF u VS 12 sklikańnia i pracavaŭ na Svabodzie.
14 maja 1995 hoda na riefieriendumie iniciirovannom priezidientom RB Aleksakndrom Łukašienko był jazykovoj vopros: «Sohłasny li vy s pridanijem russkomu jazyku ravnoho statusa s biełorusskim?» DA otvietili 4 017 273 iźbiratiela iz 7 445 820. To jesť bolšinstvo i tiem samym dvie movy biełorusskaja (narokomovka) i russkaja viernuliś iz Sovietskoho Sojuza iz BSSR v Riespubliku Biełaruś.
Vot tak v boŕbie za kassu amierikanskoj Biełorusskoj słužby Radyjo Svaboda adradžency nacyi viarnuli dvuchmoŭje ŭ Biełaruś.
Nu i krychu nie pa temie artykuła Artioma Šrajbmana — prihłašiennoho ekśpierta Moskovskoho Cientra Karniehi - po sovmiestitielstvu analitika Našaj Nivy. Na tom žie riefieriendumie 14 maja 1995 priezidient Łukašienko sprosił u biełorusskoho naroda: «Poddierživajetie li Vy priedłožienije ob ustanovlenii novych Hosudarstviennoho fłaha i Hosudarstviennoho hierba Riespubliki Biełaruś?»
DA otvietili 3 622 851 iźbiratiel iz 7 445 820. To jesť mieńšinstvo biełorusskich iźbiratielej izbrało hos fłahom RB krasno-zielenyj kommunističieskij fłah. Na Biełaruś viarnulisia biełaruskija balšaviki, jakija abviaścili BSSR 1 studzienia 1919 hoda na treci dzień paśla stvareńnia KP(b)B. Vot tak adradžency nacyi prasrali ŭsio bieł-čyrvona-biełaje, i ŭ viasnu 1996 pieršyja ź ich Siarhiej Navumčyk i Zianon Paźniak źbiehli za buhor ad nie adrodžanaj nacyi, BNF Adradžeńnie i šmat hod adradžalisia la kasy amierykanskaj Biełaruskaj słužby Radyjo Svaboda.
Utočniu
25.03.2025
Anatol Starkou, Naumčik jeŝio i piensiju zarabotał na Svabodzie. Poźniak na vełyerie, kak politbiežieniec. A Sivčik vovsie bieź piensii. Kakaja raznaja sud́ba u etnonacionalistov. Juraś Bieleńkij vyšieł na piensiju v Biełarusi i tut žie śbiežał v SŠA.
Anatol Starkou
25.03.2025
Ź Jurasiom Bieleńkim niekali ŭ pačatku 1990-ch nas u 9 korpusie BPI paznajomiŭ naš ahulny ruski znajomy. Astatniaje ab im viedaju z bčb ŚMI. Pra Siŭčyka taksama, tolki my ź im nieznajomy. Šmatvierahodna što Zianon amierykanskuju piensiju nie atrymaŭ, bo jaje amierykanski varyjant vydajecca pry stažy zdajecca minimum dziesiać hadoŭ. Verfał moža i jość, ale dla jaho treba žyć u ZŠA i otovarivaťsia ŭ Štatach. Ci jość u jaho što-nić polskaje - piensija ci korm jaki inšy dakładna nia vyjedaju. Siaroža adziny razumny z usich byłych adradžencaŭ nacyi. Dyj pajšoŭ na piensiju u maładym dla amierykancaŭ uzroście. Mianie z koledžu ŭšli na piensiju ŭ 69,5 hadoŭ.
Kapytko
25.03.2025
Anatol Starkou, Paźniak był na viełfierie do połučienija Amierikanskoho hraždanstva, pośle połučienija kotoroho oformił piensiju po starosti, i ślomzał v Polšu.
Anatol Starkou
25.03.2025
Kapytko, ja nie mohu eto podtvierdiť ili oprovierhnuť. Mohu tolko skazať, čto biezrabotnyj vriad li smoh by połučiť hraždanstvo SŠA lotajučy tudy-siudy z Polščy ŭ ZŠA i nazad u Polšču kožnyja 180 dzion. Heta patrabuje hryn kard - praz 180 dzion adsutnaści pryjazdžaj u Asieryku. Potym, skažam praz tydzień ci miesiac jedź iznoŭ u svaju Polšču. Paŭtaraju: ja nie dumaju, što Amieryka jamu biezpracrŭnamu, to bok čełu, jaki nie płocić padatki ŭ Šiatach, daść hramadzianstva, a potom biez tych 10 hadoŭ pracoŭnaha stažu piensiju. Vełfar, jak ja ŭžo kazaŭ, Amieryka jamu mahła dać. Ale nie viečny vełfar, a tolki časovy, kali jon u Štatach.
niebrityj cham
25.03.2025
[Red. vydalena]
Analityk
26.03.2025
Ničoha dziŭnaha ŭ mierkavańniach pravakataraŭ Šrajbmana i Astapieni. Hetyja osobi, jakija ličać siabie “palitołahami, sacyjołahami” absalutna “zabylisia “ ab susiedzie – bandyckaj Rasieje. 2009! “kriemloŭcy” publična zajavili ŭžo ŭ 2009 h.: “Dzie russkij jazyk – tam TIERRITORIJA Rośsii” Abhruntavańnie bandyta Putina ŭ ahresii na Ukrainu .... Pravakatary taksama “zabylisia”. Ja nie pavažaju Z.Paźniaka, ale ,adnosna Biełaruskaj movy jon maje racyju.Mietady mohuć być roznymi. Ale biaź biełaruskaj Movy – Biełaruś źniknie.
Anatol Starkou
26.03.2025
Analityk , Ty taki ž moŭny pravakatar, jak i Paźniak. Pra jakuju movu z 1988 pa 1996 kazaŭ i źbiraŭsia jaje adradzić Paźniak? Nazavi jaje. A ja pakulšto nazavu biełaruskija movy, jakimi karystajucca biełarusy. A mienavita: 1) narkomaŭka. Joj karystajecca dadzieny bčb ŚMI Naša Niva, biełarusy z 1933 hoda, tyja biełarusy, jakija karystalisia joj u časy SSSR / BSSR i chto hałasavaŭ na moŭnym refierendumie-1995 i na narkomaŭcy pisalisia Zakony VS, u tym liku zhadany mnoj vyšej Zakon ab movach u BSSR ad 26 studzienia 1990 hoda ; 2) ruskaja mova. Joj karystajucca ŭsie, u tym liku Paźniak. Niekali jon daŭ mnie rolik intervju rasijskamu Pieršamu TV kanału, dzie Zianon hadzinu razmaŭlaŭ z ruskimi na Vielikom i Mohučiem russkom jazykie; 3) trasianka. Praktyčna ŭsie biełarusy joj karystajucca; 4) łacinka. Miarkuju joj karystajucca daŭnija biełarusy zamiežža; 5) taraškievica. Joj karystajecca redakcyja amierykanskaj Biełaruskaj słužby Radyjo Svaboda (čałaviek mo 20 ci krychu bolej) niedzie z 1952 hoda pa seńniašni dzień, a taksama hetaj movaj karystajecca kasa hetaj amierykanskaj Słužby RS.
Pra jakuju z hetych biełaruskich moŭ padčas tak zvanaha adradžeńnia nacyi vioŭ bazar Paźniak, adradžency i ty ŭ svaim tutejšym kamiencie?
Najpierš nie hałasi!
26.03.2025
Analityk , na siončšni dzień jość dźvie ci navat dźvie z pałovaj pravakacyi dla raskołu biełaruskaha niezaležnickaha i antyłukašenkaŭskaha ruchu.. Heta moŭnaja i terytaryjalnaja.
Terytaryjalnaja - biezsensoŭnaje absmoktvańnie prydumanaj prablemy viartańnia Biełarusi niejkich abšaraŭ časoŭ BNR ci VKŁ. Moŭnaja - zrabić tut i ciapier moŭnuju prablemu prablemaj numar 1. Dyk kab movaj była niejkaja nie takaja mova, inšaja, toj histaryčny varyjant, jakoha siońnia niama i nichto nie viedaje. I ščyrujuć tut, jak nanatyja, nie vielmi kab piśmiennyja radykały. Nui astatnija "paŭprablemy" - "za vsio płachoje i prociŭ vsieho charošieho" vystupać nibyta ad samoj "apazicyi". JAle heta śmiechu varta, niepierakanaŭča, bo siońnia raniejšy imidž ništo.
Anatol Starkou
26.03.2025
Najpierš nie hałasi! , N-da, u vas, demsiły, usiaho dźvie prablemy: mova dy terytoryi. Niekali tut na NN ja cytavaŭ Akt Rady BNR. Nahadaju, što ŭ 1918 hodzie, za niekalki chvilin da akupacyi Minska niemcami, Rada BNR abviaściła BNR i ŭ Akcie ad 25 sakavika dekłaryruje, što "Biełaruskaja Narodnaja Respublika pavinna abniać usie ziemli‚ dzie žyvie i maje ličbiennuju pieravahu biełaruski narod", zhadvajučy Biełastok, ziemli Vilenščyny, "Smalenčšyny i sumiežnych čaściaŭ susiednich huberniaŭ‚ zasielenych biełarusami." To bok jdziem na VY? Nu ŭ 1918 možna było b śmieła iści na VY, bo ŭsioroŭna Polščy pa Ryžskamu dahavoru dastałasia zachodniaja pałova siońniašniaj RB. A voś zaraz na Smalenščynu pajści nie kamilfo. Bo Ryhoravič niadaŭna ŭ Maskvie skazaŭ, što Oriešnik jeŝie nie zmajstravali ŭ RB. Tak što treba krychu pačakać, kali jaho zmajstrujuć i možna dumać pra ažyćciaŭleńnie mety Rady BNR 1918.
Dyj vam ža demsiły ŭsio roŭna niama čym zaniacca. Dyk vyvučajcie demakratyju. Zachodniuju zrazumieła. Biełaruskuju vy ŭžo nikoli nie ŭbačycie i nie ŭstalujecie ŭ RB.
Šrajbman: Ja nie vieru ŭ «zianonaŭskuju dyktaturu», jakaja budzie paśladoŭna biełarusizavać biełarusaŭ
Mienavita tak i było. Adnojčy ŭ adkaz na pretenzii ja znajšoŭ i pieraličyŭ jaho pamyłki. Toj pačaŭ "hałasić" ;), što treba z razumieńniem adnosicca da tych, chto jašče niadaŭna pierajšoŭ na biełaruskuju movu i tolki navučajecca.
Vo jak. A što z razumieńniem treba stavicca nie tolki da siabie, a i da inšych, da takich nie dachodzić. Škurnaja łohika.
P.S. * "ispytu" :)
Kankretnaje majecca paniaćcie, tamu - a.
Było b abstraktnaje, ("žyćciovaha ispytu") tady - u.
Jak univiersitet: kali abstraktnaje paniaćcie, źjava tady -u.
Kali kankretnaje" staim la ŭniviersiteta (budynka), tady - a.
Nośbit movy pra heta nikoli nie dumaje, jak i pra astatnija kanony rodnaj movy, ale mazhi tut na aŭtamacie iduć ad sensu słova ŭ skazie - abstraktnaha ci kankretnaha.
U formie ese.
Voś tady i pabačym, chto sapraŭdny, a zto nendznaja kopija
))
1. Biez hetaha imia hety artykuł by nie trapiŭ u manitorynh niejkaj *-fiermy i siudy nie nabiehła b stolki fanataŭ.
Niejki SSSR, tolki zamiest "Dziakuj tavaryšu Stalinu" adnoje "Dziakuj Zianonu Stanisłaviču". I kamanda nakrutki "+7 łajkaŭ".
A abmierkavańnia pa sutnaści bolš nie stała.
2. Taja "dyktatura" była "pužałam" dziaržaŭnaj prapahandy 1990-ch. Pry hetym ryzyki jaje nasamreč byli - Paźniaka i tady zanosiła (u vyniku čaho častka vybarščykaŭ pierajšła ad Paźniaka da Šuškieviča).
Ale toje situacyja 30 hod tamu. Zaraz takoha nijak nie budzie.
Paźniaku było mała svajho i tak chistkaha stanovišča, jon vyrašyŭ zacikavicca padtrymkaj skrepnych kaštoŭnaściej (jakija nie adroźniš ad rasiejskich), łajankaj z "levakami" (što dziŭna ŭ poŭnaj adsutnaści taho palityčnaha pravaha-levaha śpiektra ŭ Biełarusi) i narešcie biezumoŭnaj padtrymkaj trampaŭskaha valuntaryzmu.
Kožny z hetych vybaraŭ skaračaje jahonuju patencyjnuju aŭdytoryju, navat nie ŭdvaja, a ŭ čatyry razy.
A tapornaja praca prychilnikaŭ (abo psieŭdaprychilnikaŭ?) tolki raspužvaje tych, chto moža pierajści na biełaruskuju movu. Ckujuć ruskamoŭnych biełarusaŭ i nie razumiejuć, što novyja biełaruskamoŭnyja biarucca ź ich, bolš nieadkul.
Tamu navat na pačatak t.zv. "zianonaŭskaj dyktatury" kraina nikoli nie vyrulić. Chaj analityki ŭžo vykinuć tuju kartu, heta nie "karol" i nie "džokier", jana daŭno adpracavała i ŭ hulnie ŭdzielničać nie budzie.
I heta tolki biespakarana ŭ ananimnych kamientach.
Voś ŭža praŭdu kažuć ŭ narodzie - nie daj chamu panstva, a śvińni rohi.
Kali kabieta niadaŭna ŭ artykule sprabuje padtrymać emihrantaŭ, u kamientarach svarki pra jaje movu, nie pra sutnaść pramovy.
Kali ludzi vykazvajuć u kamientarach hodnaje mierkavańnie, ale na ruskaj, takija jak vy adrazu "zrazajecie", maŭlaŭ, "spačatku rodnuju movu vyvučy, hubiernski".
I takoje ž pastajanna, sistemna.
Kali dumać stratehična, takija biełarusy, jakija razvažajuć vierna, ale na ruskaj movie - i jość najbolš vierahodnyja kandydaty, kab u pierśpiektyvie pierajści na biełaruskuju.
A pravakatary ich źnievažajuć i dematyvujuć.
Ci heta sistemnaja mietadyčnaja praca pa raskołu biełarusaŭ, ci to impulsiŭnyja dziejańni dziela nieskładanaha ŭłasnaha samaśćviardžeńnia (maŭlaŭ, "viedaju biełaruskuju movu, užo lepš za ciabie").
Stratehičnaha myśleńnia, padtrymki svaich tut niama.
Dadam, što i pa formie svaich vykazvańniaŭ dyskredytujecie biełaruskamoŭnych.
Pieračytajcie, što zaraz napisali. Ja nie baču roźnicy vašych pavodzin z pavodzinami typovaha łukašenkaŭskaha karnika abo azaronka-tura: sam zrazumieŭ tolki častku skazanaha, ale ŭpeŭniena vychapiŭ z kantekstu i abvinavaciŭ, vykarystoŭvaje pahaniały i typa daścipny niedaloki humar ("pierahrelisia"), adsutničajuć arhumienty. Sami sabie apuskajecie, i nie saromiejeciesia taho.
Pahladziać ludzi na hety verchał, paśla praciahvajuć razvažać šabłonami pra "zianonaŭskuju dyktaturu", a ŭ rozumie dadajuć "iakuju padtrymlivajuć chamy-marhinały".
A voś biełaruskamoŭnaja hapata starajecca być tut pieraškodaj ŭžo ciapier. Pry ŭmoŭnaj 100-pracentnaj biełarusizacyi im by nie było za što siabie pachvalić.
Tak ŭžo i było 100 hadoŭ tamu i 35 hadoŭ tamu. I tady, i tady taksama hałasili pra biezzvarotnyja straty, pra bieznadziejnaść. Hałasuny, jakija abvinavačvajuć ceły śviet akramia siabie, byli zaŭsiody. Darečy, ad takich praviedna hniaŭlivych i prapanovaŭ pa viartańni movy zvyčajna nie čuvać.
Dy varta było na pačatku 1920-ch ci naprykpncy 1980-ch pasłabić represii, kab asobnyja inicyjatyvy biełarusizacyi žyćcia i raboty chutka pieratvarylisia ŭ ahulnanacyjanalny trend. Dastatkova było 3-5 hadoŭ.
Taja ž biełarusizacyja 90-ch šyryłasia źnizu, a nie ad strachu być źvierchu aštrafavanym, jak naprykład, dziejničajuć moŭnyja zakony ŭ Francyi ci Estonii. Biez "dyktatury movy".
Tak što varta nie hałasić, varta nie chapacca za lohkija rašeńni (zabaranić, abłajać, abrazić niazhodnaha), a zasiarodzicca na raspracoŭcy mietadaŭ viartańnia kulturnickaha žyćcia ŭ hramadstva, biez hetaha ničoha nie budzie, i viartańnie movy ŭ adukacyju i dziaržaŭnaje žyćcio. Tamu siońnia najpierš svaja ŭłada, a nie histaryčnyja varyjanty pravapisaŭ ci pravakacyjnyja pahrozy čarhovaj dyktatury, chaj sabie i moŭnaj.
Pahodzimsia, što heta nie tak prosta, jak svarycca ŭ kamientach, 24/7 apantana dziakavać Paźniaku ci biaskonca zabivać lubuju temu cytatami niejkaj "bazy ad Paźniaka".
Dyk ŭ "babarykancaŭ"(s) davoli šyrokija stasunki i abmierkavańni , pluralizm mierkavańniaŭ šyroki, jak viasnoju Prypiać, byvaje što ŭ tumanie i bierahoŭ nie vidno))
Paraŭnajcie takoje "hieta" z teatram adnaho aktora "Varta" dy z usimi astatnimi paźniakoŭskimi šyldami: tam ŭžo i nie hieta navat.
Jevanhielle i toje pisałasia roznymi jevanhielistami.
Hałoŭnaje, što ničoha pa-biełarusku.
Potym iznoŭ jany buduć padbuchtorvać narod na revalucyju. Ale kab revalucyja pieramahła revaluciujaneram treba mieć pravilnyja kaštoŭnaści, na ruskamirnam padmurkie vy inšuju Biełaruś nie zbudujecie, atrymajecie taki ž skotny dvor što i ciapier.
Pa-biełarusku budzie "ruskamirnym padmurku".
Vašaje na ŭzroŭni ruskpmoŭnaha sindromu ruskaje "-kie" vyrazna śviedčyć, što biełaruskaja mova jak kaštoŭnasny kod myśleńnia čužaja dla vas.
Śvietapohlad adpaviedna taksama blizki da rasijskich skrepnych: absalutyzujecie vonkavyja, marhinalnyja markiery prynaležnaści da kasty abranych.
Ad vieku viakoŭ aničoha biełaruskaha tut nie načavała.
)) Adnak nibyta i ništo zabaŭka: u volnuju časinu davać pstryčki pa nosie hanarovym chamam.
))
No etoho było mnoho i adradžency nacyi riešili naciju adradzić.
S. Navumčyk u svaim tvory «Siem hadoŭ Adradžeńnia» piša:
«Na Dziady 30 kastryčnika tysiačy mienčukoŭ sabralisia la Maskoŭskich mohiłak (ciapier — Uschodnija)...
Razhon «Dziadoŭ» mieŭ šyroki rozhałas. Apraŭdvajučysia, ułady byli vymušanyja kazać i pra ŭtvareńnie BNF — chaj i ŭ admoŭnym rakursie. Supołki BNF pačali stvaracca nia tolki ŭ Miensku, ale i ŭ rehijonach.
Pašyralisia patrabavańni biełarusizacyi, viartańnia histaryčnaj pamiaci. 16 listapada hrupa litarataraŭ (Uładzimier Arłoŭ, Aleś Astašonak, Lavon Barščeŭski i inšyja) apublikavali ŭ «LiMie» list z patrabavańniem viarnuć u pravapis miakki znak i pieradnacisknoje «ja», adnačasna acaniŭšy moŭnuju reformu 1933 hodu jak «represiŭnuju».
Itak, c 1933 hoda diejstvovała narkomovka, a v 1988 paśla Dziadoŭ vspłyła taraškievica. Praz 55 hadoŭ. Jana niedzie z 1952-ha tryccać šeść hadoŭ isnavała na Radyjo Svaboda.
26.01.1990 VS 11-ha sklikańnia pryniaŭ zakon «Ab movach u Biełaruskaj SSR», jaki nadaŭ biełaruskaj movie status adzinaj dziaržaŭnaj movy i mierkavaŭ dziesiacihadovy pierachodny pieryjad Pastanovaj Viarchoŭnaha Savieta Biełaruskaj SSR Ab paradku ŭviadzieńnia ŭ dziejańnie zakona Biełaruskaj SSR «Ab movach u Biełaruskaj SSR». Jakaja biełaruskaja mova značyłasia ŭ Zakonie? Narkomaŭka.
Praz čatyry z pałovaj miesiacy ŭ siaredzinie maja 1990 u VS 12 sklikańnia trapili adradžency nacyi i stali deputatami frakcyi BNF. Ich było amal u dziesiać razoŭ mieniej za inšych deputataŭ VS. Ja hetu bolšaść umoŭna nazyvaju deputaty-kamunisty. Dyk voś mienavita dziejnaść frakcyi BNF była nakiravana na kanfrantacyju z kamunistyčnaj bolšaściu VS 12 sklikańnia, a ich papiarednija kalehi-kamunisty VS 11 sklikańnia, nahadaju, pryniali zakon "Ab movach u BSSR".
Čamu ž adradžency nie byli ZA hety Zakon, jaki prapanavaŭ narodny paet Biełarusi Nił Hilevič, staršynia kamisii VS? Tamu što Zakon ab movach pra narkomaŭku, a amierykanskaja kasa tady i zaraz płaciła i płacić Biełaruskaj słužbie Radyjo Svaboda za taraškievicu. Darečy, zhadany S. Navumčyk adnačasova byŭ u časy svajho deputactva deputatam frakcyi BNF u VS 12 sklikańnia i pracavaŭ na Svabodzie.
14 maja 1995 hoda na riefieriendumie iniciirovannom priezidientom RB Aleksakndrom Łukašienko był jazykovoj vopros: «Sohłasny li vy s pridanijem russkomu jazyku ravnoho statusa s biełorusskim?» DA otvietili 4 017 273 iźbiratiela iz 7 445 820. To jesť bolšinstvo i tiem samym dvie movy biełorusskaja (narokomovka) i russkaja viernuliś iz Sovietskoho Sojuza iz BSSR v Riespubliku Biełaruś.
Vot tak v boŕbie za kassu amierikanskoj Biełorusskoj słužby Radyjo Svaboda adradžency nacyi viarnuli dvuchmoŭje ŭ Biełaruś.
Nu i krychu nie pa temie artykuła Artioma Šrajbmana — prihłašiennoho ekśpierta Moskovskoho Cientra Karniehi - po sovmiestitielstvu analitika Našaj Nivy.
Na tom žie riefieriendumie 14 maja 1995 priezidient Łukašienko sprosił u biełorusskoho naroda: «Poddierživajetie li Vy priedłožienije ob ustanovlenii novych Hosudarstviennoho fłaha i Hosudarstviennoho hierba Riespubliki Biełaruś?»
DA otvietili 3 622 851 iźbiratiel iz 7 445 820. To jesť mieńšinstvo biełorusskich iźbiratielej izbrało hos fłahom RB krasno-zielenyj kommunističieskij fłah. Na Biełaruś viarnulisia biełaruskija balšaviki, jakija abviaścili BSSR 1 studzienia 1919 hoda na treci dzień paśla stvareńnia KP(b)B.
Vot tak adradžency nacyi prasrali ŭsio bieł-čyrvona-biełaje, i ŭ viasnu 1996 pieršyja ź ich Siarhiej Navumčyk i Zianon Paźniak źbiehli za buhor ad nie adrodžanaj nacyi, BNF Adradžeńnie i šmat hod adradžalisia la kasy amierykanskaj Biełaruskaj słužby Radyjo Svaboda.
Siaroža adziny razumny z usich byłych adradžencaŭ nacyi. Dyj pajšoŭ na piensiju u maładym dla amierykancaŭ uzroście.
Mianie z koledžu ŭšli na piensiju ŭ 69,5 hadoŭ.
Mohu tolko skazať, čto biezrabotnyj vriad li smoh by połučiť hraždanstvo SŠA lotajučy tudy-siudy z Polščy ŭ ZŠA i nazad u Polšču kožnyja 180 dzion. Heta patrabuje hryn kard - praz 180 dzion adsutnaści pryjazdžaj u Asieryku. Potym, skažam praz tydzień ci miesiac jedź iznoŭ u svaju Polšču. Paŭtaraju: ja nie dumaju, što Amieryka jamu biezpracrŭnamu, to bok čełu, jaki nie płocić padatki ŭ Šiatach, daść hramadzianstva, a potom biez tych 10 hadoŭ pracoŭnaha stažu piensiju. Vełfar, jak ja ŭžo kazaŭ, Amieryka jamu mahła dać. Ale nie viečny vełfar, a tolki časovy, kali jon u Štatach.
Ja nie pavažaju Z.Paźniaka, ale ,adnosna Biełaruskaj movy jon maje racyju.Mietady mohuć być roznymi. Ale biaź biełaruskaj Movy – Biełaruś źniknie.
Pra jakuju movu z 1988 pa 1996 kazaŭ i źbiraŭsia jaje adradzić Paźniak? Nazavi jaje.
A ja pakulšto nazavu biełaruskija movy, jakimi karystajucca biełarusy. A mienavita:
1) narkomaŭka. Joj karystajecca dadzieny bčb ŚMI Naša Niva, biełarusy z 1933 hoda, tyja biełarusy, jakija karystalisia joj u časy SSSR / BSSR i chto hałasavaŭ na moŭnym refierendumie-1995 i na narkomaŭcy pisalisia Zakony VS, u tym liku zhadany mnoj vyšej Zakon ab movach u BSSR ad 26 studzienia 1990 hoda ;
2) ruskaja mova. Joj karystajucca ŭsie, u tym liku Paźniak. Niekali jon daŭ mnie rolik intervju rasijskamu Pieršamu TV kanału, dzie Zianon hadzinu razmaŭlaŭ z ruskimi na Vielikom i Mohučiem russkom jazykie;
3) trasianka. Praktyčna ŭsie biełarusy joj karystajucca;
4) łacinka. Miarkuju joj karystajucca daŭnija biełarusy zamiežža;
5) taraškievica. Joj karystajecca redakcyja amierykanskaj Biełaruskaj słužby Radyjo Svaboda (čałaviek mo 20 ci krychu
bolej) niedzie z 1952 hoda pa seńniašni dzień, a taksama hetaj movaj karystajecca kasa hetaj amierykanskaj Słužby RS.
Pra jakuju z hetych biełaruskich moŭ padčas tak zvanaha adradžeńnia nacyi vioŭ bazar Paźniak, adradžency i ty ŭ svaim tutejšym kamiencie?
Heta moŭnaja i terytaryjalnaja.
Terytaryjalnaja - biezsensoŭnaje absmoktvańnie prydumanaj prablemy viartańnia Biełarusi niejkich abšaraŭ časoŭ BNR ci VKŁ.
Moŭnaja - zrabić tut i ciapier moŭnuju prablemu prablemaj numar 1. Dyk kab movaj była niejkaja nie takaja mova, inšaja, toj histaryčny varyjant, jakoha siońnia niama i nichto nie viedaje.
I ščyrujuć tut, jak nanatyja, nie vielmi kab piśmiennyja radykały.
Nui astatnija "paŭprablemy" - "za vsio płachoje i prociŭ vsieho charošieho" vystupać nibyta ad samoj "apazicyi". JAle heta śmiechu varta, niepierakanaŭča, bo siońnia raniejšy imidž ništo.
Niekali tut na NN ja cytavaŭ Akt Rady BNR. Nahadaju, što ŭ 1918 hodzie, za niekalki chvilin da akupacyi Minska niemcami, Rada BNR abviaściła BNR i ŭ Akcie ad 25 sakavika dekłaryruje, što "Biełaruskaja Narodnaja Respublika pavinna abniać usie ziemli‚ dzie žyvie i maje ličbiennuju pieravahu biełaruski narod", zhadvajučy Biełastok, ziemli Vilenščyny, "Smalenčšyny i sumiežnych čaściaŭ susiednich huberniaŭ‚ zasielenych biełarusami."
To bok jdziem na VY? Nu ŭ 1918 možna było b śmieła iści na VY, bo ŭsioroŭna Polščy pa Ryžskamu dahavoru dastałasia zachodniaja pałova siońniašniaj RB. A voś zaraz na Smalenščynu pajści nie kamilfo. Bo Ryhoravič niadaŭna ŭ Maskvie skazaŭ, što Oriešnik jeŝie nie zmajstravali ŭ RB. Tak što treba krychu pačakać, kali jaho zmajstrujuć i možna dumać pra ažyćciaŭleńnie mety Rady BNR 1918.
Dyj vam ža demsiły ŭsio roŭna niama čym zaniacca. Dyk vyvučajcie demakratyju. Zachodniuju zrazumieła. Biełaruskuju vy ŭžo nikoli nie ŭbačycie i nie ŭstalujecie ŭ RB.