Balučaja historyja ad «Kupałaŭcaŭ» — pra pošuki identyčnaści i pradčuvańnie vajny. Pabyvali na premjery «Valizka»
«Volnyja Kupałaŭcy» prezientavali śpiektakl «Valizka» ŭ režysury Alaksandra Harcujeva. Apošniaj premjeraj u hetym siezonie ad trupy stała dramatyčnaja historyja pra balučy pošuk identyčnaści i naviaźlivaje pradčuvańnie vajny, jakaja dychaje nam u śpinu.
Apovied u śpiektakli budujecca vakoł hałoŭnaha hieroja Fransua Žako, jakoha ŭvasablaje akcior Alaksandr Kazieła. Hladač daviedvajecca, što žyćcio ŭ mužčyny niaprostaje — jon ciažka dychaje i nie maje apory.
Pa voli maci jon hadujecca ŭ infarmacyjnym hoładzie datyčna lubych źviestak pra baćku: taja, ratujučy syna ad traŭmatyčnaj praŭdy pra toje, što tata zahinuŭ u hazavaj kamiery, sama taho nie razumiejučy, razburaje častku isnaści Fransua. Hadujecca čałaviek, ale z pałovaj serca, adnym lohkim i adnym vokam. Jon adčuvaje siabie niepaŭnavartasnym i, pa sutnaści, takim i źjaŭlajecca — hetaja adsutnaść pałovy apory ŭ sabie ŭpłyvaje na ŭsie śfiery jaho žyćcia — na tyja ž stasunki z žonkaj, jakija traščać pa švach.
Valavym naciskam žonki Fransua vyrašajecca vypravicca na pošuki adkazaŭ na razburalnyja dla jaho pytańni. Nohi pryvodziać jaho ŭ miascovy muziej katastrofy i znajomiać z tamtejšym hidam, rolu jakoha vykonvaje Zoja Biełachvościk. U aktrysy vydatna atrymałasia pieradać mahčymyja psichičnyja nastupstvy navat prosta ad pracy ź ciažkimi temami. Samo štodzionnaje znachodžańnie ŭ miescy sa strašnymi ekspanatami nastolki nievynosnaje dla jaje, što jana varjacieje i źbirajecca zvalniacca.
Pa chodu apoviedu hladač daviedvajecca, što rečy, jakija zachoŭvajucca ŭ muziei, naležać zahinułym u kancentracyjnym łahiery Aŭšvic. Najbolš tam valizak, u jakija ludzi składvali z saboj u darohu samyja kaštoŭnyja rečy — ceły suśviet. Praŭda, tyja im tak i nie spatrebilisia.
Dla hida nievynosna nie tolki samo znachodžańnie siarod rečaŭ-śviedak čałaviečych trahiedyj, ale i fakt, što heta nikoha aničomu nie vučyć. Zoja Biełachvościk ad imia svajho piersanaža ahučvaje zamanlivuju ideju: mabyć, spalić muziej katastrofy datła, usio zabudziecca, darujecca i tady zažyviom? Ale cień Fransua słužyć žyvym prykładam taho, jakim moža stać čałaviek navat biez častki minułaha, biez pamiaci.
Adnačasova humarnaja i miełanchaličnaja partyja vypała ŭ śpiektakli akcioru Źmitru Jesianieviču. Jon — paet, piaśniar sučasnaści, ale raskryć da kanca svoj talent nie moža. Pryčyna moža chavacca ŭ rasfakusavanaści — nastroić svoj fokus jon zmoh by tolki na rodnaj ziamli, u lubimaj krainie.
Kupałaŭcy abiacali blizki biełarusam materyjał, niahledziačy na toje, što abrali dla novaj pastanoŭki materyjał polskaj aŭtarki Małhažaty Sikorskaj-Miščuk (miž inšym, adnoj z najbolš vybitnych pradstaŭnic sučasnaj polskaj dramaturhii). Svajo abiacańnie tvorcy strymali. Navat nie viedajučy pieršakrynicy i nie čytajučy anatacyi, bačačy adnu tolki nazvu — «Valizka», ty ŭžo idzieš u teatr z razumieńniem, što na scenie pierad taboj raschinuć čamadan z uspaminami. U kožnaha jany buduć svaje — pra emihracyju, rečy, jakija kinuli ŭ adzin zaplečnik, pra skamiačanyja na dnie biełaruskija rubli z pryvitańniem ź minułaha. U našych valizkach — sapraŭdy ceły śviet.
Viadoma, u śpiektakli najpierš vymaloŭvajucca strašnyja vobrazy z Druhoj suśvietnaj vajny i valizki tam — rečy zahinułych u fašysckich łahierach. Ale na siońniašniaj mapie śvietu vojny znoŭ hrukajucca ŭ dźviery z roznych bakoŭ. Minułaje nie vučyć — z bolem pramaŭlajecca i paŭtarajecca sa sceny.
Heta historyja pra čałavieka, jaki byŭ traŭmavany chłuśnioj, niedachopam infarmacyi i praŭdy. Jak pakazvaje praktyka, časam efiekt tut moža być horšym za naŭprostavaje sutyknieńnie z šokavaj padziejaj. I jak by ni chaciełasia abstrahavacca ad minułaha ci navin, biez hetaha my ŭžo budziem nie całkam saboj.
U kancy Fransua paćviardžaje heta. «Ja jość, ja tut», — z honaram i mocaj ahučvaje jon. Jon znoŭ — poŭny, a nie pałovisty, dziakujučy znojdzienaj u muziei katastrofy infarmacyi pra svajho baćku. Jana akazałasia strašnaj, ale nieviadomaść była strašniejšaj, bieź jaje hrunt pad nahami razmyvaŭsia.
Aktrysa Valancina Harcujeva, jakaja syhrała maci Fransua, a taksama rolu Žaklin, raskazała «Našaj Nivie», što dla jaje hety tvor jak lekavańnie. «Dla mianie sam śpiektakl jašče i pra pryniaćcie. Zdajecca, bolšaści biełarusaŭ choć raz na momant chaciełasia vycisnuć z pamiaci niehatyŭnyja ŭspaminy, naš kalektyŭny žachlivy dośvied. Ale ž z bahažu takoha dośviedu vyznačajecca čałaviek, i śpiektakl dla mianie mienavita pra heta — jak nie zhubić svajoj častki, svajoj asoby ŭ pracesie pošuku lepšaha žyćcia, lohkaha i spakojnaha. Jak pryniać navat toje, kudy my baimsia hladzieć».
Apovied hetaj historyi sapraŭdy ciahniecca roŭna, u niečym — miedytatyŭna. Tamu ŭsim, chto choča padlačyć svaje dušy, varta pravieryć najaŭnaść kvitkoŭ na pakazy ŭ Varšavie 25 i 26 červienia. Čarhovaja takaja mahčymaść źjavicca ŭžo ŭ novym siezonie.
Kamientary