«Jak u 1937-m». Śmierć rasijskaha ministra — papiaredžańnie dla palityčnaj elity
Pra samahubstva ministra transpartu Rasii Ramana Staravojta piša karespandent Bi-bi-si ŭ Maskvie Styŭ Rozenbierh.
«Pačatak tydnia ŭ Rasii byŭ dramatyčnym. U paniadziełak ranicaj Uładzimir Pucin zvolniŭ ministra transpartu RF Ramana Staravojta. Da abiedu taho ž dnia Staravojt byŭ miortvy. Jahonaje cieła vyjavili ŭ parku na ŭskrajku Maskvy z ahniastrelnym rańnieńniem u hałavu. Pobač ź ciełam, vierahodna, byŭ pistalet.
Śledčyja zajavili, što miarkujuć, što były ministr zabiŭ siabie sam.
U aŭtorak ranicaj u tabłoidzie «Maskoŭski kamsamolec» panavaŭ šok. «Samahubstva Ramana Staravojta praź niekalki hadzin paśla zahadu prezidenta ab jaho zvalnieńni — heta amal unikalny vypadak u rasijskaj historyi», — zajaviła hazieta.
Ale kab uspomnić samahubstvy rasijskich ministraŭ, treba viarnucca bolš čym na tryccać hadoŭ nazad, u časy pierad raspadam Savieckaha Sajuza.
U žniŭni 1991 hoda, paśla pravału putču, jaki ŭčynili kamunistyčnyja radykały, adzin ź lidaraŭ putču, ministr unutranych spraŭ SSSR Barys Puha, zastreliŭsia.
Kreml mała što skazaŭ pra śmierć Staravojta. «Nakolki vas šakavała toje, što fiederalnaha ministra vyjavili miortvym praź niekalki hadzin paśla zvalnieńnia prezidentam?» — zapytaŭsia ja ŭ pres-sakratara Uładzimira Pucina Dźmitryja Piaskova padčas kanfierenc-zvanka ŭ Kramli.
«Zvyčajnyja ludzi nie mohuć nie być šakavanyja hetym, — adkazaŭ Piaskoŭ. — Viadoma, heta šakavała i nas».
«Rasśledavańnie pavinna dać adkazy na ŭsie pytańni. Pakul jano praciahvajecca, možna tolki zdahadvacca. Ale heta bolš dla ŚMI i palityčnych ekśpiertaŭ. Nie dla nas».
Rasijskaja presa sapraŭdy poŭnaja zdahadkaŭ. Niekalki rasijskich haziet źviazali śmierć Ramana Staravojta z padziejami ŭ Kurskaj vobłaści.
Da svajho pryznačeńnia ministram transpartu ŭ mai 2024 hoda Staravojt bolš za piać hadoŭ byŭ hubiernataram Kurskaj vobłaści.
Pad jaho kiraŭnictvam — i za vialikija sumy dziaržaŭnych srodkaŭ — uzdoŭž miažy z Ukrainaj pačali budavać abaronnyja ŭmacavańni. Jany byli niedastatkova tryvałymi, kab praduchilić praryŭ ukrainskich vojskaŭ i zachop častki Kurščyny letaś.
Z taho času pierajemnika Staravojta na pasadzie hubiernatara Alaksieja Śmirnova i jaho byłoha namieśnika Alaksieja Dziedava aryštavali i abvinavacili ŭ maštabnym machlarstvie, źviazanym z budaŭnictvam umacavańniaŭ.
«Staravojt całkam moh stać adnym z hałoŭnych abvinavačanych u hetaj spravie», — dapuściła rasijskaja štodzionnaja dziełavaja hazieta «Kommiersant».
Rasijskija ŭłady hetaha nie paćvierdzili.
Jak u časy stalinizmu
Ale kali mienavita strach pierad sudovym pieraśledam prymusiŭ byłoha ministra ździejśnić samahubstva, što heta kaža nam pra sučasnuju Rasiju?
«Najbolš dramatyčnaja častka hetaha z ulikam restalinizacyi (viartańnie ideałohii stalinizmu) u Rasii apošnija hady ŭ tym, što vysokapastaŭleny čynoŭnik zabivaje siabie, bo nie maje inšaha sposabu vybracca ź sistemy», — kaža Nina Chruščova, prafiesarka mižnarodnych adnosin z Novaj škoły ŭ Ńju-Jorku.
«Jon, mabyć, bajaŭsia, što atrymaje dziesiatki hadoŭ źniavoleńnia, kali trapić pad sud, i što jaho siamja mocna pacierpić. Tamu vyjścia niama. Ja adrazu ŭspomniła pra Sierho Ardžanikidze, adnaho ź ministraŭ Stalina, jaki ździejśniŭ samahubstva ŭ 1937 hodzie, bo adčuvaŭ, što nie maje vyjścia».
Kali pačynaješ paraŭnoŭvać sučasnaść z 1937 hodam, heta prymušaje surjozna zadumacca.
Śmierć Ramana Staravojta trapiła ŭ zahałoŭki haziet. Ale hetaja «amal unikalnaja padzieja ŭ rasijskaj historyi» atrymała minimalnaje aśviatleńnie na dziaržaŭnym telebačańni.
Mahčyma, heta tamu, što Kreml pryznaje siłu telebačańnia ŭ farmavańni hramadskaj dumki. U Rasii telebačańnie maje bolšy ŭpłyŭ, čym haziety. Tamu, kali sprava dachodzić da telebačańnia, ułady, jak praviła, bolš aściarožnyja i dakładnyja ŭ svaich paviedamleńniach.
U viačernim vypusku navin na kanale «Rasija-1» u paniadziełak byŭ čatyrochchvilinny repartaž pra toje, jak Pucin pryznačyŭ novaha vykonvajučaha abaviazki ministra transpartu Andreja Nikicina.
Ale pra zvalnieńnie papiaredniaha ministra transpartu nie było anivodnaha słova. Taksama i pra toje, što jaho znajšli miortvym.
Tolki praz sorak chvilin, bližej da kanca vypusku navin, viadučy koratka zhadaŭ pra śmierć Ramana Staravojta. Dyktar navin pryśviaciŭ hetamu ŭsiaho 18 siekund, a heta značyć, što bolšaść rasijan, vierahodna, nie buduć razhladać dramatyčnyja padziei paniadziełka jak niešta važnaje.
Dla palityčnaj elity heta inšaja historyja. Dla ministraŭ, hubiernataraŭ i inšych rasijskich čynoŭnikaŭ, jakija imknulisia być častkaj palityčnaj sistemy, toje, što zdaryłasia sa Staravojtam, stanie papiaredžańniem.
«Kali raniej možna było atrymać hetyja pasady, razbahacieć, atrymać pavyšeńnie z rehijanalnaha ŭzroŭniu na fiederalny, siońnia heta jaŭna nie toj karjerny šlach, kali vy chočacie vyžyć», — kaža Nina Chruščova.
«I havorka nie tolki pra karjerny rost uharu, ale i pra ruch uniz, jaki taksama moža skončycca śmierciu».
Heta napamin pra niebiaśpieku, jakaja ŭźnikaje adrazu, kali ty vypaŭ ź sistemy.
Ciapier čytajuć
Vajar ź Biełaruskaha dobraachvotnickaha korpusa: Ja žyŭ u ružovaj burbałcy1
Kamientary