Дзе нарадзіліся вядомыя беларусы? Больш за дзесяць тысяч асоб сабралі на адной карце
Ад Мінска, Смаленска і Вільні да такіх экзатычных месцаў, як Камерун, Уругвай, Чылі і Паўночная Карэя — амаль на кожным кантыненце нараджаліся беларускія грамадзяне.
Картамі ў твітары падзяліўся карыстальнік ČUBAKA.
На іх пунктамі пазначаны месцы, у якіх нарадзіліся падданыя Вялікага Княства Літоўскага, грамадзяне БНР, Беларускай ССР і незалежнай Беларусі. Карты з'яўляюцца візуалізацыямі інфармацыі Вікіданых — вялікай базы, якая аб'ядноўвае даныя з разнастайных вікі-праектаў, у першую чаргу Вікіпедыі, і іншых адкрытых баз даных.
Па спецыяльным запыце да Вікіданых было адшукана больш за 11 тысяч чалавек, звязаных з Беларуссю. Пошук па грамадзянстве не ідэальны: з выдачы выпадаюць дзеячы, якія жылі ў часы Расійскай імперыі і, часткова, у міжваеннай Польшчы, тыя, у каго ў базе пазначана грамадзянства СССР (хоць грамадзянства БССР насамрэч існавала) ці не пазначана ніякае грамадзянства, а таксама тыя, у каго не пазначана канкрэтнае месца нараджэння.
Тым не менш нават з такімі абмежаваннямі карта дае ўяўленне пра тое, якія рэгіёны далі Беларусі найбольш дзеячаў, якія аказаліся вартымі артыкула ў Вікіпедыі. Размеркаванне кропак зусім не раўнамернае. Напрыклад, вялікія лясныя масівы былі амаль не заселены і тут няма ніякіх кропак.
Найбольш шчыльнае скопішча кропак выявілася ва ўрадлівых бязлесых далінах ад Слуцка да Навагрудка і вакол Мінска. А вось на этнічных беларускіх тэрыторыях па-за межамі Беларусі няма ўвогуле ніякіх скопішчаў, толькі паасобныя кропкі. Гэта тлумачыцца тым, што адбор вядзецца па грамадзянстве, а не па этнічнай прыналежнасці, пра якую звычайна няма ніякай надзейнай інфармацыі.
Дзяржаўныя межы Беларусі прасочваюцца выразна, а вось межаў міжваеннай Польшчы не бачна зусім, бо яна існавала ўсяго два дзесяцігоддзі, большасць людзей перажылі гэты перыяд і сталі грамадзянамі савецкай Беларусі. Межы міжваеннай Польшчы можна пабачыць толькі пры пошуку месцаў нараджэння польскіх грамадзян (больш за 75 тысяч асоб). У тым ліку выразна бачныя і «новыя землі», адабраныя ў Германіі пасля Другой сусветнай вайны.
Але некаторыя сляды дэмаграфічных узрушэнняў XX стагоддзя можа пабачыць і тут. Віленшчына, дзе вялікая частка насельніцтва ідэнтыфікавала сябе як палякаў, дала досыць мала вядомых імёнаў Беларусі ў XX стагоддзі.
Яшчэ больш дзіўнай сітуацыя выглядае на аналагічнай карце для грамадзян Літвы, на якой выразна бачны вялікі «плеш» вакол Вільні. Карыстальнік, які загрузіў карты, бачыць некалькі варыянтаў тлумачэння гэтаму. Па-першае, тыя, хто лічыў сябе палякамі, пасля 1939 года былі рэпрэсаваныя і дэпартаваныя, або самі выехалі ў Польшчу. Па-другое, славянская меншасць магла апынуцца ў сацыяльнай ізаляцыі ў Літве або мясцовыя вікіпедысты не звяртаюць увагі на дзеячаў нелітоўскай культуры.
Тым не менш месцы, дзе нараджаліся беларускія грамадзяне, зусім не абмежаваныя сучаснымі межамі, нямала іх па ўсім былым Савецкім Саюзе, Усходняе Еўропе. Таксама ёсць зусім экзатычныя мясціны — Камерун, Уругвай, Чылі і Паўночная Карэя.
Кропка ва Уругваі — гэта беларускі перакладчык Карлас Шэрман, у гонар якога названая перакладчыцкая прэмія, у Чылі — беларускі кампазітар Сяргей Картэс, у Паўночнай Карэі — беларускі фізік Ігар Ташлыкоў, які нарадзіўся ў 1946 годзе ў савецкай зоне акупацыі Карэі. А вось кропка ў Камеруне — гэта футбаліст Вобга Цьенчэн, які ў 2013 годзе стаў звацца Цярэнціем Луцэвічам.
А вось кропкі ў Паўночнай Амерыцы і Заходняй Еўропе амаль выключна спартсмены, якія выступалі за Беларусь. Хутчэй за ўсё ў іх выпадку паблытана спартыўнае і рэальнае грамадзянства. Уяўляецца малаверагодным, каб прыроджаны амерыканец адмовіўся ад грамадзянства ЗША дзеля атрымання пашпарта Беларусі.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ
Каментары
Або так, або так.