У Бярозаўскім раёне жанчына набыла праз аўкцыён хату сваёй бабулі

Па вёсках ва ўсёй Беларусі пустуюць старыя хаты — збыць іх людзі не рашаюцца, а даглядаць няпроста, бо жывуць далёка. У такіх выпадках за справу бярэцца мясцовая ўлада. Здараецца, што пытанне паўстае рубам: быць ці не быць такому будынку на гэтай зямлі? Як ні дзіўна, канкрэтныя рашэнні могуць абудзіць цікавасць нашчадкаў да сваёй спадчыны. Так адбылося ў Бярозаўскім раёне на Брэстчыне, піша «Звязда».

Вярнуць утульнасць

У вёску Галавіцкія Таццяна Пунько ездзіла з дзяцінства да бабулі, бывала, што праводзіла тут канікулы. Але рана памерла мама, і сувязь з яе радзімай у жанчыны ўжо не была такой блізкай. Тым больш што пасля смерці бабулі яе хатай павінны былі апекавацца другая дачка і сын.

Родны дзядзька Таццяны жыў непадалёк і спачатку прыглядаў за будынкам, але неўзабаве і ён пакінуў свет. Нейкі час хату і тэрыторыю каля яе не было каму даглядаць. А пасля высветлілася, што ні на каго нават не былі аформленыя дакументы…

«Я не губляла цікавасці да гэтага дома са смерці бабулі, — кажа Таццяна Пунько. — Але былі іншыя сваякі, якія знаходзіліся бліжэй, чым мы. Калі паўстала пытанне, што рабіць з будынкам і ўчасткам, на якім ён стаіць, магчыма, усе так і разважалі: навошта ўнучцы, што жыве ў Мінску, хата ў Брэсцкай вобласці?..

Але мне вельмі дарагі гэты дом успамінамі, цеплынёй, якая захоўваецца ў сэрцы нават пасля смерці дарагіх людзей.

Таму калі мы з мужам даведаліся пра продаж бабулінай хаты, нядоўга думалі. Усё ў нас атрымалася дзякуючы старшыні сельсавета Івану Паўлавічу — ён запрасіў на аўкцыён, трымаў у курсе на кожным этапе, сачыў і інфармаваў, як рыхтуюцца дакументы. Былі і іншыя сваякі, больш далёкія, якія цікавіліся домам і хацелі б яго набыць. 

Але яны адступілі, калі даведаліся пра маё жаданне: я ж родная ўнучка. З задавальненнем ездзім туды і намагаемся вярнуць хаце ўтульнасць, ужо правялі святло і ваду. Але гэта ўсё прыемныя клопаты. Важна, што дом застаўся ў нашай сям’і».

Пошук нашчадкаў

«У нас створаная камісія па выяўленні хат, якія пустуюць, — расказвае старшыня Стрыгінскага сельсавета Іван Крагель. — Гэтая хата ў вёсцы Галавіцкія трапіла ў поле зроку. Мы яе абследавалі, склалі акт. Але перш чым прымаць нейкія рашэнні наконт далейшага лёсу пабудовы, звычайна шукаем нашчадкаў.

Спачатку выйшлі на дачку былой гаспадыні: ці будзе яна займацца домам? Яна адмовілася, і мы аформілі хату ва ўласнасць сельсавета. Далей прымалася рашэнне: альбо пусціць пад знос, альбо выставіць на продаж. Згодна з парадкам, вызначылі ацэначны кошт (у памеры 300 рублёў у 2023 годзе), а пасля была размешчаная аб’ява аб продажы праз аўкцыён…

Калі справа ўжо закруцілася, абсалютна нечакана мы пачалі кантактаваць з унучкай былой гаспадыні: яе ўзрадавала тое, што будынак не пойдзе пад знос, і зацікавіла магчымасць яго выкупіць. Вельмі перажывала, каб ніхто ў апошні момант не перахапіў.

Атрымалася так, што першы аўкцыён, на якім была выстаўленая гэта хата, не адбыўся, як і другі, а на трэцім яна была адзіным пакупніком, што прэтэндаваў на гэты дом. Яны задаволеныя, што змаглі вярнуць сабе хату бабулі. І мы задаволеныя: жанчына напісала заяву на афармленне, бачым, што дом і ўчастак каля яго даглядаюць».

А быў яшчэ выпадак у гэтым сельсавеце. Вялі пошук нашчадкаў адной з хат. Пасля смерці гаспадара яе атрымала ў спадчыну ўдава, з якой ён узяў шлюб ужо ў пажылым узросце. Пасля яе права на хату перайшло да дачкі, якая жыве ў Брэсце. Ад маці ёй засталася кватэра, але пра дом яна нават не ведала, была вельмі здзіўленая, калі патэлефанавалі з Бярозаўскага раёна. Адразу сказала, што займацца хатай не будзе, каб выстаўлялі на продаж.

Рэальная карысць

Як правіла, нашчадкаў колішніх гаспадароў закінутых хат знаходзіць удаецца, няхай гэта і сваякі не першай лініі, не ў першым пакаленні. У Стрыгінскім сельсавеце быў толькі адзін выпадак, калі патэнцыйных гаспадароў дома выявіць не ўдалося.

На сённяшні дзень у сельсавеце вырашаецца лёс чатырох закінутых хат. Звычайна пад знос ідуць адзінкі, і добра, што дзякуючы ўказу № 116 ёсць магчымасць іх прадаваць, лічыць старшыня сельсавета Іван Крагель.

За год сельсавет выстаўляе на аўкцыён каля дзесяці такіх лотаў, у асноўным за адну базавую велічыню. Але бывае так, што падчас продажу цана значна ўзрастае. Так здарылася на аўкцыёне, які адбыўся 12 снежня 2024 года: на адзін дом, выстаўлены сельсаветам, прэтэндавалі тры чалавекі, два з іх змагаліся сур’ёзна, а канчатковая цана дасягнула ў эквіваленце 5200 долараў ЗША. Значыць, ёсць сэнс упарадкаваць тэрыторыю, што падкрэслена рэальнай карысцю — грашовай.

«Гэта добра для бюджэту сельскага савета, — адзначае старшыня сельсавета. — У прыватнасці, будзем звяртацца ў райвыканкам з просьбай аб тым, каб належным чынам уладкаваць дзіцячую пляцоўку ў аграгарадку Стрыгінь. Атрыманыя праз аўкцыён сродкі пускаем на мясцовыя патрэбы, каб больш зрабіць для людзей».

Каментары да артыкула