Чаму вы ўвесь час стамляецеся? Магчыма, вам бракуе халіну

Халін — незаменнае пажыўнае рэчыва, якое змяшчаецца, напрыклад, у яйках і дапамагае змагацца са стомленасцю. Тлумачым, чаму нам усім варта павялічыць яго спажыванне і як гэта зрабіць.

Халін — гэта не вітамін і не мінерал, а асаблівае пажыўнае рэчыва, якое крытычна важнае для працы мозгу, печані і клетак. Ён роднасны вітамінам групы B (да нядаўняга часу яго называлі вітамінам В4) і ў вельмі малой колькасці выпрацоўваецца ў печані. Асноўная крыніца яго паступлення ў наш арганізм — ежа.

І хаця ў ЗША і краінах ЕС ужо вызначаныя сутачныя нормы спажывання халіну, у Беларусі такой рэкамендацыі да гэтага часу няма. У выніку большасць людзей атрымліваюць халін у недастатковай колькасці.

Чаму халін такі важны?

1. Падтрымка мозгу і псіхікі

Халін неабходны для сінтэзу ацэтылхаліну — нейрамедыятара, які рэгулюе памяць, настрой і працу цягліц. Ён таксама ўдзельнічае ў метыляванні ДНК — працэсе, важным для росту і развіцця клетак, асабліва ў перыяд цяжарнасці і ў нованароджаных.

Даследаванні паказалі, што ў людзей з высокім узроўнем спажывання халіну лепшая памяць, а рызыка дэменцыі і хваробы Альцгеймера ніжэйшая. Больш за тое, навукоўцы з Бергена выявілі магчымую сувязь паміж дэфіцытам халіну і павышанай трывожнасцю.

2. Абарона печані

Халін дапамагае транспартаваць тлушчы з печані. Без яго развіваецца неалкагольная тлушчавая хвароба печані, якая можа прывесці да запалення, пашкоджання органа і нават раку.

У жанчын падчас цяжарнасці халін з печані актыўна перадаецца плоду, асабліва ў яго печань і плацэнту. Таму халін важны як для здароўя маці, так і для правільнага развіцця дзіцяці.

3. Прафілактыка сардэчна-сасудзістых захворванняў

Халін зніжае ўзровень гомацыстэіну — амінакіслаты, якая павышае рызыку інсульту і інфаркту. Дэфіцыт халіну вядзе да назапашвання омацыстэіну і ўтварэння тромбаў.

Даследаванне, праведзенае ў 2023 годзе, паказала: чым вышэйшы ўзровень халіну ў рацыёне, тым ніжэйшая рызыка сардэчна-сасудзістых захворванняў, асабліва інсульту.

Як распазнаць недахоп халіну

Хоць большасць людзей не спажываюць дастаткова халіну, яго сур'ёзны дэфіцыт сустракаецца адносна рэдка. Аднак ён можа нанесці сур'ёзную шкоду.

Сімптомы дэфіцыту халіну:

1. Праблемы з печанню: гэта адна з галоўных прыкмет. Тлушчавая хвароба печані можа праяўляцца праз страту апетыту, слабасць і невытлумачальную страту вагі.

2. Туман у галаве: праблемы з канцэнтрацыяй ці памяццю могуць сведчыць пра недахоп халіну.

3. Стомленасць: дэфіцыт халіну можа выклікаць пачуццё стомленасці з-за парушэння сінтэзу ацэтылхаліну.

4. Болі ў цягліцах: халін важны для працы цягліц, і яго недахоп можа прывесці да дыскамфорту.

Як прадухіліць дэфіцыт халіну

Кожнаму чалавеку пажадана штодня атрымліваць пэўную колькасць халіну: дарослым — 400 міліграмаў, цяжарным — 480, жанчынам, якія кормяць грудзьмі — 520 міліграмаў.

Узбагаціць свой рацыён халінам можна пры дапамозе багатых на гэты мікраэлемент прадуктаў. Так, адно яйка (вагой 50-60 грамаў) дае каля 150 міліграмаў халіну — каля траціны сутачнай нормы для дарослага чалавека. Даследаванне, апублікаванае ў часопісе Nutrients, засведчыла, што людзі, якія ядуць яйкі, атрымліваюць амаль у два разы больш халіну, чым тыя, хто яек не есць.

Але рэкардсменам па ўтрыманні халіну з'яўляецца смажаная ялавічная печань (418 міліграмаў на 100 грамаў), за ёй ідзе курыная печань (290 міліграмаў), рыбная ікра (285 міліграмаў), стэйк з ялавічыны (117 міліграмаў), вараныя соевыя бабы (107 міліграм), смажаная курыная грудка (72 міліграмаў).

Для вегетарыянцаў і веганаў могуць быць карысныя біялагічна актыўныя дабаўкі з халінам.

Такім чынам, халін — гэта не проста пажыўнае рэчыва, а ключавы элемент, які забяспечвае здароўе ўсяго арганізма. Папаўняючы яго дэфіцыт, вы павышаяце свае кагнітыўныя здольнасці, умацоўваеце печань і змяншаеце рызыку сардэчна-сасудзістых захворванняў.

Каментары да артыкула