Čamu vy ŭvieś čas stamlajeciesia? Mahčyma, vam brakuje chalinu

Chalin — niezamiennaje pažyŭnaje rečyva, jakoje źmiaščajecca, naprykład, u jajkach i dapamahaje zmahacca sa stomlenaściu. Tłumačym, čamu nam usim varta pavialičyć jaho spažyvańnie i jak heta zrabić.

Chalin — heta nie vitamin i nie minierał, a asablivaje pažyŭnaje rečyva, jakoje krytyčna važnaje dla pracy mozhu, piečani i kletak. Jon rodnasny vitaminam hrupy B (da niadaŭniaha času jaho nazyvali vitaminam V4) i ŭ vielmi małoj kolkaści vypracoŭvajecca ŭ piečani. Asnoŭnaja krynica jaho pastupleńnia ŭ naš arhanizm — ježa.

I chacia ŭ ZŠA i krainach ES užo vyznačanyja sutačnyja normy spažyvańnia chalinu, u Biełarusi takoj rekamiendacyi da hetaha času niama. U vyniku bolšaść ludziej atrymlivajuć chalin u niedastatkovaj kolkaści.

Čamu chalin taki važny?

1. Padtrymka mozhu i psichiki

Chalin nieabchodny dla sintezu acetyłchalinu — niejramiedyjatara, jaki rehuluje pamiać, nastroj i pracu ciahlic. Jon taksama ŭdzielničaje ŭ mietylavańni DNK — pracesie, važnym dla rostu i raźvićcia kletak, asabliva ŭ pieryjad ciažarnaści i ŭ novanarodžanych.

Daśledavańni pakazali, što ŭ ludziej z vysokim uzroŭniem spažyvańnia chalinu lepšaja pamiać, a ryzyka demiencyi i chvaroby Alchiejmiera nižejšaja. Bolš za toje, navukoŭcy ź Bierhiena vyjavili mahčymuju suviaź pamiž deficytam chalinu i pavyšanaj tryvožnaściu.

2. Abarona piečani

Chalin dapamahaje transpartavać tłuščy ź piečani. Bieź jaho raźvivajecca nieałkaholnaja tłuščavaja chvaroba piečani, jakaja moža pryvieści da zapaleńnia, paškodžańnia orhana i navat raku.

U žančyn padčas ciažarnaści chalin ź piečani aktyŭna pieradajecca płodu, asabliva ŭ jaho piečań i płacentu. Tamu chalin važny jak dla zdaroŭja maci, tak i dla pravilnaha raźvićcia dziciaci.

3. Prafiłaktyka sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ

Chalin źnižaje ŭzrovień homacysteinu — aminakisłaty, jakaja pavyšaje ryzyku insultu i infarktu. Deficyt chalinu viadzie da nazapašvańnia omacysteinu i ŭtvareńnia trombaŭ.

Daśledavańnie, praviedzienaje ŭ 2023 hodzie, pakazała: čym vyšejšy ŭzrovień chalinu ŭ racyjonie, tym nižejšaja ryzyka sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ, asabliva insultu.

Jak raspaznać niedachop chalinu

Choć bolšaść ludziej nie spažyvajuć dastatkova chalinu, jaho surjozny deficyt sustrakajecca adnosna redka. Adnak jon moža nanieści surjoznuju škodu.

Simptomy deficytu chalinu:

1. Prablemy ź piečańniu: heta adna z hałoŭnych prykmiet. Tłuščavaja chvaroba piečani moža prajaŭlacca praz stratu apietytu, słabaść i nievytłumačalnuju stratu vahi.

2. Tuman u hałavie: prablemy z kancentracyjaj ci pamiaćciu mohuć śviedčyć pra niedachop chalinu.

3. Stomlenaść: deficyt chalinu moža vyklikać pačućcio stomlenaści z-za parušeńnia sintezu acetyłchalinu.

4. Boli ŭ ciahlicach: chalin važny dla pracy ciahlic, i jaho niedachop moža pryvieści da dyskamfortu.

Jak praduchilić deficyt chalinu

Kožnamu čałavieku pažadana štodnia atrymlivać peŭnuju kolkaść chalinu: darosłym — 400 milihramaŭ, ciažarnym — 480, žančynam, jakija kormiać hrudźmi — 520 milihramaŭ.

Uzbahacić svoj racyjon chalinam možna pry dapamozie bahatych na hety mikraelemient praduktaŭ. Tak, adno jajka (vahoj 50-60 hramaŭ) daje kala 150 milihramaŭ chalinu — kala traciny sutačnaj normy dla darosłaha čałavieka. Daśledavańnie, apublikavanaje ŭ časopisie Nutrients, zaśviedčyła, što ludzi, jakija jaduć jajki, atrymlivajuć amal u dva razy bolš chalinu, čym tyja, chto jajek nie jeść.

Ale rekardsmienam pa ŭtrymańni chalinu źjaŭlajecca smažanaja jałavičnaja piečań (418 milihramaŭ na 100 hramaŭ), za joj idzie kurynaja piečań (290 milihramaŭ), rybnaja ikra (285 milihramaŭ), stejk ź jałavičyny (117 milihramaŭ), varanyja sojevyja baby (107 milihram), smažanaja kurynaja hrudka (72 milihramaŭ).

Dla viehietaryjancaŭ i viehanaŭ mohuć być karysnyja bijałahična aktyŭnyja dabaŭki z chalinam.

Takim čynam, chalin — heta nie prosta pažyŭnaje rečyva, a klučavy elemient, jaki zabiaśpiečvaje zdaroŭje ŭsiaho arhanizma. Papaŭniajučy jaho deficyt, vy pavyšajacie svaje kahnityŭnyja zdolnaści, umacoŭvajecie piečań i źmianšajecie ryzyku sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ.

Kamientary da artykuła