Спецслужбы выходзяць на кантакт з актывістамі праз фэйсбук: што вядома і як сябе абараніць
10 чэрвеня беларускім актывістам за мяжой у фэйсбуку пачалі прыходзіць паведамленні з прапановамі аб супрацоўніцтве. Меркавана, што яны ад супрацоўніка Камітэта дзяржаўнай бяспекі, піша «Вясна».
Праваабаронцам вядома не меней за пяць такіх выпадкаў. Усе паведамленні зафіксаваныя з аднаго акаўнта — Maria Pulkovskay. Некаторым абяцаюць бяспеку іх родных у Беларусі ў абмен на супрацу з беларускімі спецслужбамі.
У фэйсбуку Maria Pulkovskay у сябрах лічыцца 371 акаўнт, сярод якіх — былыя палітзняволеныя, журналісты і актывісты, а таксама «Гарадзенская праваабарона». Акаўнт мае «экстрэмісцкія» падпіскі, напрыклад, «Медиа-Полесье», «Моладзь «Руху «За Свабоду». У акаўнце два фотаздымкі дзяўчыны, на якіх не бачна твару. Напісана, што яна жыве ў Празе. Але насамрэч за гэтым хаваецца супрацоўнік мінскага КДБ, паведамляюць тыя, каму ён пісаў. Гэты профіль працягвае дадаваць сабе ў сябры грамадскіх актывістаў.
«Вясна» паразмаўляла з адной з актывістак, з якой звязваўся супрацоўнік КДБ. Яна мяркуе, што ён звязваецца з публічнымі людзьмі, якія былі актыўныя ў палітычных ці каляпалітычных структурах:
«Калі ён піша, то адразу называе людзей па поўным імені і імені па бацьку, то бок гэта ўжо інфармацыя, якая не ва ўсіх змяшчаецца ў сацсетках. Ён сказаў, што ягоная мэта — даведацца меркаванне пра структуры і нейкія падзеі. Супрацоўніка цікавіць такая інфармацыя.
Ён піша пра нейкі кампраміс, супрацоўніцтва, спрабуе наладзіць узаемнавыгадныя камунікацыі. Ён хоча даведацца больш інфармацыі пра нейкіх людзей з дэмакратычнай супольнасці. Яму цікавы палітычны бэкграўнд, а таксама Каардынацыйная Рада. Вядома, што ён пісаў яшчэ некаторым публічным людзям».
Праваабаронцы «Вясны» заклікаюць паклапаціцца пра сваю лічбавую бяспеку:
- Перагледзьце спіс сяброў у сацсетках — выдаліце невядомых або падазроных асоб, асабліва тых, хто не мае рэальнага фота, інфармацыі або сумнеўна паводзіць сябе.
- Абмяжуйце бачнасць асабістай інфармацыі — схавайце або выдаліце даныя пра месца жыхарства, працу, кантакты, сям’ю і г. д.
- Выдаліце або схавайце старыя пасты і каментары, якія могуць змяшчаць уразлівую інфармацыю.
- Будзьце пільныя да новых кантактаў — не адказвайце на паведамленні ад невядомых асоб, асабліва калі яны задаюць асабістыя або палітычныя пытанні.
- Уключыце двухфактарную аўтэнтыфікацыю на ўсіх акаўнтах, дзе гэта магчыма.
- Захоўвайце ўзаемадзеянне з падобнымі паведамленнямі (як ад Maria Pulkovskay) — зрабіце скрыншоты, не адказвайце, паведаміце праваабаронцам.
- Выключыце функцыю «хто можа знайсці вас па нумары тэлефона» ў наладах Facebook і іншых платформаў.
- Карыстайцеся VPN і шыфраванымі месенджарамі (напрыклад, Signal).