БЕЛ Ł РУС

Стала вядома, па якім механізме спісваліся грошы з банкаўскіх картак беларусаў падчас маштабнага збою

11.07.2025 / 12:28

Nashaniva.com

Два дні таму здарыўся рэдкі тэхнічны збой — у людзей спісалі грошы з банкаўскіх карт, напалохаўшы масу кліентаў трох дзяржаўных банкаўскіх гігантаў: Беларусбанка, Белінвестбанка і Белаграпрамбанка. Але што ў рэальнасці адбылося? Як гэта выглядала тэхнічна? Чаму не закранула прыватныя банкі? І чаму ў адных спісалася па 80 капеек, а ў іншых — па пару тысяч рублёў? 

Праблема была на баку Банкаўскага працэсінгавага цэнтра, чыімі паслугамі карыстаюцца дзяржаўныя банкі. Нацбанк патлумачыў, што прычына была ў некарэктным абнаўленні, але больш дэталяў не прывёў. 

Дадатковай інфармацыяй з «Нашай Нівай» падзяліліся інфармаваныя суразмоўцы з банкаўскай сферы.

Па іхніх словах, сітуацыя выглядае так. 

Працэсінгавы цэнтр у рэальным часе апрацоўвае транзакцыі і збірае інфармацыю аб аплатах, якія робяцца карткамі.

Працэсінгавы цэнтр не мае доступу да рахункаў, яго задача — дакладна падлічыць, хто каму колькі заплаціў ці перавёў, а ў канцы банкаўскага аперацыйнага дня перадаць гэтую інфармацыю банку, каб той правёў адпаведныя спісанні з рахункаў сродкаў, якія да таго былі толькі зарэзерваваныя, а не спісаныя. Таксама на падставе атрыманай інфармацыі праводзяцца разлікі на міжбанкаўскім рынку. 

Уся гэтая інфармацыя паступае ў банк выглядзе гэтак званага клірынгавага файла. І рэальна сродкі спісваюцца на наступную раніцу пасля таго, як быў зроблены плацёж.

Што ж здарылася 9 ліпеня? 

«У выніку абнаўлення сістэмы клірынгу ў фактычна адасланым у банкі файле наслаіліся траты кліентаў не толькі за апошні аперацыйны дзень, але і за папярэднія дні. Такім чынам, па другім і трэцім коле былі спісаныя да таго ўжо спісаныя сродкі», — паведаміў суразмоўца «Нашай Нівы».

Гэта тлумачыць і тое, чаму не кожны карыстальнік гэтых банкаў сутыкнуўся з праблемай і чаму ў кожнага былі розныя, здавалася б, адвольныя спісанні. Проста калі ў чалавека ўвогуле не было аперацый па карце за апошнія дні, то ў яго і не было змены баланса. А чым большыя яны былі ў папярэднія дні, тым больш спісалася 9 ліпеня. 

Кліенты прыватных банкаў не пацярпелі, таму што прыватныя банкі маюць свой працэсінг.

Так выглядае цяпер раздзел «Навіны» на сайце Банкаўскага працэсінгавага цэнтра

Памылку ў файле суразмоўцы тлумачаць чалавечым фактарам. 

«Працэсінгавы цэнтр сам піша код і робіць гэта нармальна, там не дылетанты. Але як гэта бывае — папраўлялі адно, зляцела іншае. Не заўважылі адразу, потым доўга пералічвалі назад», — патлумачылі «Нашай Ніве».

Чытайце таксама:

Каментары да артыкула