Стаўленік Пуціна ў Крыме абгрунтаваў адзінства беларусаў і расейцаў цытатай Багдановіча. Што ў ёй не так

Намеснік старшыні расійскага ўрада Крыма і пастаянна прадстаўнік Крыма пры прэзідэнце Расіі Георгій Мурадаў падчас прыезду ў Беларусь для ўдзелу ў «Днях Крыма» заявіў пра цывілізацыйнае адзінства Беларусі і Расіі, якое нібыта сфармуляваў беларускі паэт Максім Багдановіч. Але насамрэч ён проста груба вырваў цытату з агульнага кантэксту, піша «Радыё Свабода».

Георгій Мурадаў. Архіўнае фота

«Наша цывілізацыйнае адзінства з Беларуссю ў рамках саюзнай дзяржавы, нашай супольнай гісторыі, грунтуецца на трывалай платформе, якую ў свой час вялікі беларускі паэт і літаратар Максім Багдановіч сфармуляваў як «тры адзінствы народаў рускага кораня», — сказаў Мурадаў.

Расійскі чыноўнік вырваў словы Максіма Багдановіча з кантэксту ягонага эсэ «Хто мы такія», сэнс якога быў зусім іншы — беларускі народ і культура самабытныя, але ім пагражае знікненне пад ціскам магутных суседзяў.

Пра што пісаў Багдановіч

У сваім эсэ беларускі паэт пісаў, што і Расія, і Польшча, паміж якімі апынуліся беларусы, намагаліся зрабіць так, каб яны «забыліся на ўсё сваё, беларускае, выракліся яго ды звярнуліся ў велікарусаў, гаварылі б і жылі па-іхняму. Ёсць і палякі, якія таксама хочуць змяніць нас на свой капыл, каб і мы сталіся палякамі».

«Калі глянуць на рускіх з-пад Масквы або з-пад Кіева, дык шмат у чым пабачым розніцу паміж намі і імі. Гэта таму, што рускіх народаў тры. Усе яны аднаго кораня, але шмат часу жылі паасобку, і так сталася з іх тры розных рускіх народы; у кожнага — сваё найменне, свая гаворка, свае звычаі, свае песні, свая вопратка. Адзін рускі народ жыве пад Масквой і далі; завецца ён велікарускім. Другі жыве пад Кіевам і завецца ўкраінскім. Мы — трэці народ рускага кораня, завёмся беларусамі, і старонка наша завецца Беларусь.

Ёсць сярод нас праваслаўныя, ёсць і каталікі, але народ з нас адзін, бо ва ўсіх адна гаворка, адны звычаі, адны песні, адна вопратка, адзін лад жыцця. Беларусы! Мы — вялікі народ, нас дванаццаць мільёнаў, шырока раскінуліся мы і спрадвеку жывём тут. Гэта наш край, наша старонка. Калісьці ў нас было сваё гасударства, скрозь чутно было нашу беларускую гаворку. У ёй пісалі законы, разбіралі справы па судах, вучылі ў школах, друкавалі кнігі, спраўлялі набажэнствы ў цэрквах ды касцёлах. І ўсе размаўлялі па-нашаму: і чыноўнікі, і папы, і паны над панамі, і вялікія князі, што правілі гасударствам», — пісаў Максім Багдановіч.

«Агляніцеся: усё наша роднае, беларускае, марнуецца, нішчыцца, знікае, бо яго забіваюць, яго прыглушаюць, ім пагарджаюць, а чужое пануе, пышаецца, мае сабе пашану і павагу. І — хто ведае? — быць можа, пройдзе колькі часу, і не пазнаем мы ані нашага краю, ані нашых дзяцей. І будзе скрозь усё чужое, нязвычнае, а свайго роднага — нічога.

Дык няхай жа не станецца так! Не пакінем свае гаворкі, сваіх песень, сваіх звычаяў — свайго кроўнага, спрадвечнага, беларускага. Не адракомся, не забудзем, не кінем на глум; будзем шанаваць, бараніць, дзецям сваім аб тое запаведаць».

«Чытайма, браткі, кніжкі і газеты, пісаныя ў нашай беларускай гаворцы. Тады прыйдзе канец нашай цемнаты, праясняцца нашы вочы, і кожны крок, што мы ступім па зямлі, будзе крокам да блізкага шчасця, да светлага жыцця».

Каментары да артыкула