Jak Biełarusi vyžyć u novym prahmatyčnym śviecie, ci iści na kampramis? Adkaz Astapieni

Zasnavalnik Centra novych idej Ryhor Astapienia razvažaje ab budučyni demakratyčnaj Biełarusi ŭ novym śviecie.

Ryhor Astapienia. Fota: ryhor.astapenia / Facebook

«U novym śviecie niama miesca dla demakratyčnaj Biełarusi — chiba što my jaho sami vydumajem», — pad takoju nazvaju 31 sakavika na sajcie «Banku idej» źjaviłasia kałonka Ryhora Astapieni i Źmiciera Kruka.

U novym vypusku jutub-prajekta «Hadzińničak cikaje» zasnavalnik Centra novych idej patłumačyŭ niekatoryja pazicyi. Pa jaho słovach, biełaruskija intelektuały, raspracoŭvajučy madel budučaj Biełarusi, aryjentavalisia na zachodniuju madel ź jaje demakratyčnymi tradycyjami i libieralnaj ekanomikaj. Adnak heta madel pastupova razburajecca:

«Ciapier zrazumieła, što Zachad jak madel, jakaja nam padabałasia, źnikaje. Heta źviazana z tym, što jość rasčaravańnie demakratyjaj. Adna reč — toje, što ludzi chočuć hałasavać u pryncypie za ludziej, jakija nie vielmi demakratyčnyja. I jość peŭnaje rasčaravańnie, što madel demakratyi nie pracuje tak, jak jana pracavała raniej.

Pytańnie jość i ź libieralnaj ekanomikaj. Raniej śviet byŭ pabudavany na tym, što jość svabodny handal, jość mahčymaści, kali vy biednaja kraina, to vy vychodzicie na rynak, pačynajecie libieralizoŭvacca i stanoviciesia krychu bahaciejšyja.

Zrazumieła, heta pracavała nie zaŭždy idealna, ale ŭ pryncypie miechanizm byŭ prosty. Ty vychodziš u mižnarodnuju ekanomiku, i pakolki ŭ ciabie čałaviečy kapitał tańniejšy, kali ŭ ciabie nižejšyja padatki, to chutčej za ŭsio, hrošy niejkija da ciabie pojduć.

U siońniašnim śviecie nichto nie choča vyvozić svaje hrošy sa svajoj krainy. Chočacca tracić ich u siabie, chočacca budavać pradpryjemstvy ŭ siabie, chočacca, jak u vypadku ZŠA, uvodzić niejkija mytnyja taryfy i hetak dalej».

Dyk što rabić Biełarusi, jak źmianiacca?

Astapienia adkazvaje: treba trymacca maralnych, humanistyčnych kaštoŭnaściej. Palityčnaje vyžyvańnie i lehitymnaść «novaj Biełarusi» nie mohuć być zabiaśpiečanyja praz kampramisy abo sprobu padahnać siabie pad praviły prahmatyčnaha śvietu.

«Heta pytańnie vyžyvańnia. Ja kažu, jaki samy najprosty varyjant dla vyžyvańnia. Padstroicca pad prahmatyzm užo niama z čym. Niama z čym pryjści, prahmatyčna sieści za stoł: «Ja ciapier budu prahmatykam. Možam z vami damaŭlacca», — razvažaje ekśpiert.

Na jaho dumku, u prahmatyčnym śviecie ŭžo niama miesca dla «novaj Biełarusi». Ale i ŭ staroj z režymam Łukašenki «taksama abmiežavanaja prastora». Klučavoje pytańnie — u čym kaštoŭnaść jak «novaj» tak i «staroj» Biełarusi dla Zachadu.

Arhumient ab tym, što «novaja Biełaruś» moža stać harantam biaśpieki ŭ Jeŭropie, jašče pracuje, ale, na dumku Astapieni, jon niedastatkovy.

Kamientary da artykuła