Prahrama «Historyja» EHU prapanuje padrychtoŭčyja kursy dla abituryjentaŭ

Prahrama «Historyja» EHU prapanuje karotkaterminovyja padrychtoŭčyja kursy dla budučych abituryjentaŭ.

Anłajn-kurs składajecca tolki z 6 sustreč (12 akademičnych hadzin), pa adnoj sustrečy na tydzień. Za hety čas vy zmožacie vyrašyć usie pytańni, jakija abaznačanyja vyšej:

— pierakanacca, što vučycca na prahramie Historyja — heta sapraŭdy vam padychodzić,

— paznajomicca z majsterniaj historyka (adkul historyki viedajuć, toje, što viedajuć),

— daviedacca, jak arhanizavanaja praca na prahramie i ŭ EHU u cełym,

— paznajomicca z vykładčykami prahramy,

— i, mahčyma, atrymać źnižku na apłatu navučańnia.

Ale hałoŭnaje — na praciahu 6 tydniaŭ vy budziecie mieć mahčymaść pracavać razam ź vielmi cikavymi lektarami i vydatnymi daśledčykami, kamunikavać z vašymi adnadumcami!

Pačatak 20 maja 2025 hoda. Rehistracyja — pa spasyłcy.

Udzielnikam kursaŭ buduć prapanavanyja nastupnyja zaniatki:

1. Uvodziny. Šmatabličnaść historyi zamiest abjektyŭnaści? 

Usim prychodziłasia, napeŭna, čuć: nu i što za navuka vaša historyja? Siońnia napišacie tak, a zaŭtra hetak. I tut my, historyki, pačynam trymać udar. Ale pastanoŭka prablemy nasamreč składaniejšaja, čym vyhladaje na pieršy pohlad. I prosta trymać udar niedastatkova.

Davajcie pasprabujem razabracca: što nie tak z historyjaj, što luby abyvaciel moža pastavić pad sumnieŭ jaje navukovaść? A paśla dakažam jaje navukovaść.

Inšy afaryzm śćviardžaje, što historyju pišuć pieramožcy. U takim vypadku, u kožnaha pieramožcy moža być svaja praŭda. I historyja moža pierapisvacca biaskonca…

Ale ci z histryjaj jak navukaj my majem tut spravu? Tut my pavinny ŭskładnić naš słoŭnik. Heta my i pasprabujem zrabić. A taksama pahavorym, jakaja suviaź i ŭ čym roźnica pamiž padziejaj i histaryčnym faktam, čamu navat na padstavie abjektyŭnych faktaŭ nie moža być stvorana abjektyŭnaja historyja, Čamu histryku važna nie tolki być sučasnym, umieć pracavać z roznymi ličbavymi płatformami i ich mahčymaściami, ale, najpierš, razumieć, što adbyvajecca z historyjapisańniem (jak jano samo transfarmujecca) pad upłyvam hetych technałohij.

2. Ad litary da tekstu: bieraścianyja hramaty, cery, hrafici

Dla zachavańnia i pieradačy jakoj infarmacyi moža słužyć tekst? Kali piśmovaść pakidaje śfieru sakralnaha i pačynaje aśviatlać pryvatnaje žyćcio? Pra što pisali prodki ŭ svaich listach? Staražytnyja šyfroŭki, plotki, zahadki i navat abscennaja leksika — usio heta prysutničaje ŭžo ŭ samych rańnich piśmovych pomnikach.

3. Letapisy i chroniki: jak razumieć daŭnija teksty

Chto i dla kaho stvaraŭ letapisy? Aŭtohraf, pratohraf, kopija: ci mahčyma vyśvietlić, jak było na samoj spravie? Što rabić, kali letapisy supiarečać adzin adnamu? Čamu letapiscy śpisvali ŭ svaich kaleh? Letapisańnie — heta staražytny stryminh ci ŭžo staražytny błohinh?

4. Kim byli prodki? Prablema identyčnaści ŭ Siaredniavieččy i ŭ rańni Novy čas

Prablema farmiravańnia ŭłasnaj identyčnaści źjaŭlajecca važniejšym stymułam, jaki šturchaje ludziej da vyvučeńnia historyi. Heta ŭ tym liku padšturchoŭvaje nas zadavać pytańnie, kim byli našyja prodki adpaviedna sučasnym ujaŭleńniam pra identyčnaść, hałoŭnaj ź jakich u ciapierašni čas źjaŭlajecca nacyjanalnaść. Adnak ujaŭleńni ludziej u minułym pra siabie vybudoŭvalisia na inšych padmurkach, a bolš važnymi byli relihijny i sacyjalny składniki. Heta ŭskładniaje suadniasieńnie hrupavych identyčnaściaŭ minułaha z sučasnymi nacyjanalnymi, adnak adkryvaje mahčymaść dla razumieńnia historyi.

5. Histaryčnaja hieahrafija jak instrumient dla razumieńnia minułaha

Skłaści ŭjaŭleńnie pra minułaje dapamahajuć histaryčnyja krynicy, adnak niepasredna ŭ ich składana znajści infarmacyju pra składanyja i dynamičnyja histaryčnyja źjavy i pracesy. Jany mahli zastavacca niezrazumiełymi navat dla sučaśnikaŭ. Histaryčnaja hieahrafija źjaŭlajecca miždyscyplinarnym padychodam, jaki praz analiz prastoravaha vymiareńnia minułaha dazvalaje abyści abmiežavańni krynicavaj bazy, pahłybić našyja viedy pra minułaje i sfarmiravać uzvažanuju acenku składanych hramadskich, palityčnych i ekanamičnych pracesaŭ. Z aporaj na hieainfarmacyjnyja sistemy (HIS) mahčyma bolš hruntoŭna praanalizavać źmieny ŭ sistemie zasialeńnia, urbanizacyi, šlachach kamunikacyj i kulturnym łandšafcie.

6. Składanaści razumieńnia kultury: jak etnałohija i kulturnaja antrapałohija pracujuć z krynicami

Etnałohija i kulturnaja antrapałohija vyvučajuć kulturu kankretnych supolnaściaŭ ludziej. Fienomien kultury adzin z samych składanych dla vyvučeńnia. Heta prymušaje šukać adpaviednyja krynicy. Što takoje palavy etnahrafičny materyjał, jak etnołahi i antrapołahi jaho źbirajuć i asensoŭvajuć. Jak i čamu heta dapamahaje zrazumieć kulturu ludziej.

Kamientary da artykuła