Jakija simptomy pakazvajuć na rak kišačnika i što pravakuje jaho raźvićcio? Tłumačyć ankołah
U Minsku ŭ 2024 hodzie rak kišečnika (kałarektalny) upieršyniu vyjšaŭ na druhoje miesca siarod ankałahičnych zachvorvańniaŭ u mužčyn i žančyn. U Biełarusi i ŭ śviecie — anałahičnaja situacyja. Pra heta «Minsk-Navinam» raspaviała namieśnica hałoŭnaha ŭrača pa miedycynskaj ekśpiertyzie i reabilitacyi Minskaha haradskoha kliničnaha ankałahičnaha centra Iryna Majsievič.
— Iryna Hienadzieŭna, čamu kałarektalny rak — rak abadočnaj i pramoj kiški — apynuŭsia ŭ lidarach: z-za charčavańnia ci z-za palapšeńnia dyjahnostyki?
— U bolšaj stupieni — z-za charčavańnia. Inšy istotny faktar ryzyki — małaruchomy ład žyćcia. Adnačasova palepšyłasia dyjahnostyka. Našy ludzi stali bolš daśviedčanymi ŭ prafiłaktycy ankałahičnych zachvorvańniaŭ, čaściej źviartajucca da doktara. Skryninh kałarektalnaha raku taksama adyhraŭ svaju rolu.
— Što nie tak z našym racyjonam?
— Najpierš treba vyklučyć kancerahiennyja rečyvy — heta tyja, što spryjajuć uźniknieńniu raku.
Jany mohuć utrymlivacca ŭ praduktach charčavańnia ŭ naturalnym vyhladzie ci ŭtvaracca padčas pryhatavańnia. Treba viedać, dzie jany znachodziacca, i jak skaracić ich kolkaść. Mienš smažanaha, mienš pryhatavanaha na adkrytym ahni. Abmiažujcie ŭžyvańnie vendžaniny (ryby, miasa, kurycy, kaŭbas, syru). Kali źjaście kavałačak raz na miesiac — ničoha strašnaha. Ale nielha rabić heta štodzionnaj zvyčkaj.
Pamiatajcie: kancerahieny jość u kaŭbasnych vyrabach, viandlinie, inšych praduktach, dzie vykarystoŭvajucca nitryty.
Fastfud raju całkam vyklučyć. Kali składana — choć by maksimalna abmiažujcie. Fry, pončyki i inšaje — utrymlivajuć transtłuščy, jakija taksama źviazvajucca z ankałahičnymi ryzykami.
Raz na miesiac — heta miaža dla fastfudu.
— Šaurma ličycca fastfudam?
— Nie.
— Užo viesialej. A što musić być u racyjonie kožny dzień?
— Aharodnina, sadavina (u lubym vyhladzie), zielanina, ryba. Miasajedam — indyčka, kuryca, mienš čyrvonaha miasa, asabliva śvininy. Śvinina smačnaja, zrazumieła, ale treba vybirać pamiž smačnym i karysnym. Najlepšyja sposaby pryhatavańnia — zapiakańnie, tušeńnie, varka. Samaja karysnaja — ježa na pary.
«Hałoŭnaje — nie zaciahvać!»
— Ci lečycca rak kišečnika?
— Tak, kali vyjaŭlajuć svoječasova. Pry nastupnych simptomach źviartajciesia da doktara: kroŭ u kale, pieryjadyčnyja zapory, boli… U takim vypadku treba rabić kałanaskapiju. Nie zaciahvajcie!
— Ci ŭpłyvajuć leki na raźvićcio raku?
— Nie.
Važna viedać
Kałanaskapija — endaskapičny mietad daśledavańnia, jaki dazvalaje ahledzieć ślizistuju abałonku toŭstaj kiški.
Doktar vykarystoŭvaje kałanaskop — hnutki zond z kamieraj na kancy, jakaja pieradaje malunak na manitor. Heta daśledavańnie — nadziejny sposab pastavić dakładny dyjahnaz i vybrać mietad lačeńnia.
Padčas pracedury možna vydalić palipy da 5 mm praź instrumientalny kanał. Taksama mahčyma ŭziać bijapsiju z utvareńniaŭ, kab vyklučyć rak. Biez hetaha niemahčyma vyznačyć, ci złajakasnaje ŭtvareńnie.
U Minsku kałanaskapiju robiać ź siedacyjaj i bieź jaje.
Siedacyja — unutryviennaje ŭviadzieńnie preparataŭ, jakija vyklikajuć stan lohkaha snu. Siedacyju nie robiać pry epilepsii, indyvidualnaj niepieranosnaści kampanientaŭ, ciažkich sardečna-sasudzistych chvarobach i inšych supraćpakazańniach.