Unikalnaja mahčymaść pabačyć rečy Barbary Radzivił i «Bitvu pad Oršaj»

Redkija ekspanaty źvieźli ŭ Vilniu z roznych krain Jeŭropy.

Žyhimont Aŭhust i Barbara Radzivił byli adnahodkami. Partret Barbary Radzivił aŭtarstva hienijalnaha Łukasa Kranacha Małodšaha. 1553 hod

4 červienia ŭ Domie historyi Nacyjanalnaha muzieja Litvy adkryvajecca mižnarodnaja vystava «Karaleva, karaleŭstva i pačućci», jakaja apaviadaje pra dźviuch vybitnych žančyn XVI stahodździa — Barbaru Radzivił i Kaciarynu Jahiełonku.

Historyi hetych dźviuch karaleŭ prezientavanyja praz emacyjnuju, palityčnuju i kulturnuju pryzmu, spałučajučy aŭtentyčny histaryčny apovied z elemientami sučasnaha mastactva i dyzajnu, paviedamlaje muziej.

Z Nacyjanalnaha muzieja ŭ Varšavie pryvieźli karcinu «Bitva pad Oršaj», jakaja kaliści naležała Radziviłam. Na pałatnie adlustravany baćka Barbary — Juryj Radzivił, adna z najbolš jaskravych postaciaŭ svajho času. Karcina nie tolki zachavała vobraz histaryčnaj pieramohi, ale i śviedčyć pra sproby Radziviłaŭ farmavać kalektyŭnuju pamiać.

Nie mienš uražvajuć i ŭpryhažeńni, a taksama posud, jakija prypisvajucca Izabiele Jahiełoncy — siastry Kaciaryny. Ich pryvieźli z Nacyjanalnaha muzieja Vienhryi. Vyrablenyja ŭ italjanskim styli, inkrustavanyja kaštoŭnymi kamianiami, hetyja pradmiety raskryvajuć estetyčny hust, ambicyi i kulturnuju adukavanać rodu Jahiełonaŭ. Heta važnyja śviedki, jakija dazvalajuć ujavić žyćcio žančyn u epochu Reniesansu — pamiž dypłamatyjaj, siamiejnym abaviazkam i pošukami siabie dy svajho asabistaha ščaścia.

Na vystavie taksama pakažuć i adnu z paśmiarotnych insihnij Barbary Radzivił, jakuju tolki niadaŭna znajšli ŭ krypcie Vilenskaha kafiedralnaha sabora — jaje skipietr. Karona, skipietr i dziaržava byli vyrablenyja ŭžo paśla śmierci karalevy i nie pryznačalisia dla našeńnia pry žyćci, ale jany — sapraŭdnyja pradmiety taho času.

Upieršyniu ŭ Vilniu pryviazuć sa Šviecyi i viasielnuju karonu Kaciaryny Jahiełonki — jaje dakładnuju kopiju, vyrablenuju ŭ XVII stahodździ. 

Pobač z muziejnymi ekspanatami naviedvalniki ŭbačać raboty viadomych litoŭskich mastakoŭ i dyzajnieraŭ, jakija sučasnymi srodkami interpretujuć historyju karaleŭ i źviazanyja ź imi mify.

Vystava «Karaleva, karaleŭstva i pačućci» — heta prosta zajzdrosnaja dla biełarusaŭ mahčymaść pahruzicca ŭ śviet Vialikaha Kniastva i adčuć unutranuju siłu toj mahutnaj dziaržavy.

Vystava budzie pracavać da 4 studzienia 2026 hoda.

Pieršaja i druhaja žonki Žyhimonta Aŭhusta — Alžbieta Habsburh i Barbara Radzivił, na adnym partrecie. Nacyjanalny muziej u Krakavie

Pra Barbaru Radzivił, Žyhimonta Aŭhusta i fatalnaje padzieńnie možna pračytać vydatny artykuł Andreja Skurko, jaki publikavaŭsia ŭ «Našaj historyi».

Łukas Kranach Małodšy. Žyhimont Aŭhust. 1553 hod

Žyhimont Aŭhust sabraŭ vializnaje bahaćcie, zrabiŭ stalicu elehantnaj, ale pry hetym zaniadbaŭ «uschodni viektar». Jon byŭ zanadta «narmalnym», zanadta psichična ŭraŭnavažanym dla svajho času. A biaździetnaść, volaj vypadku, pieravažyła ŭsio ŭ suchim astatku jaho kiravańnia…

Kamientary da artykuła