BIEŁ Ł RUS

Analiz DNK pakazaŭ, što Hitler mieŭ prablemy pałavoha raźvićcia

13.11.2025 / 16:50

Idala Sałaviej

Kavałak tkaniny, vyniesieny z bunkiera Hitlera ŭ pieršyja dni paśla jaho śmierci, praz 80 hadoŭ staŭ klučom da razhadki jaho tajamnic. Analiz DNK paćvierdziŭ čutki pra asablivaści pałavych orhanaŭ i abvierh mify pra pachodžańnie dyktatara.

Adolf Hitler na pikniku. 1933 hod. Fota: Heinrich Hoffmann / Hulton Archive / Getty Images

U mai 1945 hoda, kali sajuźniki spuścilisia ŭ bunkier Hitlera, adzin z amierykanskich aficeraŭ adrezaŭ kavałak kanapy, na jakoj skončyŭ žyćcio samahubstvam Hitler. Akryvaŭlenaja tkanina trapiła ŭ jaho asabistuju kalekcyju, a zatym u Muziej historyi Hietyśbierha ŭ ZŠA. U 2019 hodzie ź jaho źniali ŭzory dla analizu DNK.

Kavałak tkaniny z kanapy z kryvioju Hitlera. Fota: gettysburgmuseumofhistory.com

Zastavałasia hałoŭnaje: dakazać, što heta sapraŭdy kroŭ Hitlera. Asnova dla takoj pravierki ŭžo isnavała. U 2008 hodzie bielhijski žurnalist Žan-Pol Miulders (Jean-Paul Mulders) znajšoŭ žyvoha svajaka Hitlera pa baćku. A heta značyć: ich Y-chramasomy musili być identyčnymi.

Kali daśledčyki paraŭnali Y-chramasomu hetaha svajaka z uzoram kryvi z tkaniny, supadzieńnie akazałasia idealnym. Uličvajučy adsutnaść ryzyki pierakryžavanaj zabrudžanaści, vynik byŭ adnaznačny: heta sapraŭdy DNK Hitlera.

Uzor, jaki pralažaŭ amal 80 hadoŭ, dehradavaŭ roŭna nastolki, nakolki i pavinien byŭ. A redki typ Y-chramasomy jašče bolš źnižaŭ imaviernaść pamyłki.

Atrymanyja vyniki analizu stali asnovaj dakumientalnaha filma «Hitler's DNA: Blueprint of a Dictator» («DNK Hitlera: Kod dyktatara»). Pra heta piša The Telegraph.

Kiraŭnica prajekta — hienietyk Tury Kinh (Turi King), jakaja raniej dapamahła identyfikavać pareštki karala Anhlii Ryčarda III (1483—1485).

U Hitlera byŭ sindrom Kałmana

Klučavaja vysnova daśledavańnia ŭ tym, što ŭ Hitlera byŭ sindrom Kałmana — hienietyčnaje parušeńnie, jakoje pieraškadžaje narmalnamu pałavomu staleńniu i raźvićciu pałavych orhanaŭ. Adsutnaść adpaviednaha hiena ŭpłyvaje na vypracoŭku testasteronu, što moža pryvodzić da niedaraźvićcia hienitalij.

Staryja naśmieški pra «anatomiju» Hitlera, jakija padčas vajny ŭsprymali jak prapahandu, raptam akazalisia nie tolki praŭdzivymi — mahčyma, navat prymienšanymi. Pavodle miedycynskaha ahladu 1923 hoda, jaki historyki adšukali jašče ŭ 2015 hodzie, u Hitlera było nieapuščanaje jaječka. Pa słovach vučonych, pakolki DNK-analiz vyjaviŭ sindrom Kałmana, možna kazać pra prykładna 10‑pracentnuju imaviernaść i mikrapienisa ŭ dyktatara.

Niekatoryja śviedčańni sałdat Pieršaj suśvietnaj vajny, jakija źnievažali Hitlera za pamier hienitalij, układvajucca ŭ hetuju karcinu.

Historyk z Patsdamskaha ŭniviersiteta i kansultant filma Aleks Džy Kiej (Alex J Kay) miarkuje, što hetaje adkryćcio moža tłumačyć niezvyčajnaje i amal poŭnaje pahružeńnie Hitlera ŭ palityku — pry faktyčnaj adsutnaści asabistaha žyćcia. Inšyja vysokapastaŭlenyja nacysckija dziejačy mieli žonak, dziaciej, kachanak abo kachankaŭ. Hitler ža byŭ adzinym u kiraŭnictvie, chto hetaha nie mieŭ. 

Adolf Hitler (krajni pravaruč) razam z sasłužyŭcami ŭ 1914 hodzie. Fota: Wikimedia Commons

Mif pra «jaŭrejskija karani»

U časy Hitlera isnavaŭ uparty mif: nibyta jahonaja babula pracavała słužankaj u jaŭrejskaj siamji i zaciažaryła ad haspadara, tamu ŭ žyłach Hitlera mahła ciačy jaŭrejskaja kroŭ. Adnak hienietyčnyja danyja całkam heta abviarhajuć: DNK śviedčyć, što jahonyja hieny — aŭstryjska-niamieckija.

Mif pra «jaŭrejskaha dzieda Hitlera» praciahvaje žyć i siońnia. U 2022 hodzie kiraŭnik MZS Rasii Siarhiej Łaŭroŭ publična zajaviŭ, što «ŭ Hitlera taksama była jaŭrejskaja kroŭ». Zajava była patrebnaja jamu, kab rastłumačyć, čamu Rasija nazyvaje ŭkrainski ŭrad «nacysckim» — niahledziačy na toje, što prezident Ukrainy Uładzimir Zialenski sam ź jaŭrejskaj siamji.

Ci sapraŭdy ŭ Hitlera byli šyzafrenija i bipalarka?

U adroźnieńnie ad sindromu Kałmana, jaki možna dyjahnastavać pa adsutnaści adnaho hiena, stany kštałtu aŭtyzmu, bipalarnaści abo šyzafrenii źviazanyja z tysiačami hienietyčnych markieraŭ.

Navukoŭcy paraŭnali hienom Hitlera z tak zvanymi palihiennymi acenkami — statystyčnymi pakazčykami, jakija budujucca na tysiačach uzoraŭ DNK. Takija acenki pakazvajuć, nakolki vysokaja ŭ čałavieka imaviernaść taho ci inšaha stanu, ale nie dazvalajuć pastavić kankretny dyjahnaz.

Vyniki akazalisia pakazalnyja: Hitler traplaje ŭ vyšejšy pracentyl pa imaviernaści aŭtyzmu, maje vysokija pakazčyki pa markierach šyzafrenii i bipalarnaha razładu. A častka jaho hienietyčnych markieraŭ pierakryžoŭvajecca pamiž hetymi hrupami.

Adnak daśledčyki padkreślivajuć: my nie viedajem, jak heta prajaŭlałasia ŭ jaho ŭ realnym žyćci i ci prajaŭlałasia naohuł. Naprykład, niekatoryja simptomy šyzafrenii ŭ jaho mahli prysutničać, ale poŭnaja forma hetaha stanu była b niesumiaščalnaja z tym abjomam dziejnaści, jaki Hitler vykonvaŭ jak palityčny lidar.

Daśledčyk aŭtyzmu Kiembrydžskaha ŭniviersiteta doktar Aleks Campanidzis (Alex Tsompanidis) zaŭvažaje:

«Možna skazać, što jaho bijałohija jamu nie spryjała. Ale nijaki kliničny termin tut nieprymianialny. My nie možam viedać i nie možam stavić dyjahnazy. Intelektualnyja pracesy, chutčej za ŭsio, byli zakranutyja — i ja rablu takuju vysnovu nie tolki z hienietyki, ale i ź jaho pavodzin».

Dakumientalny film aściarožna abmiarkoŭvaje mahčymy ŭpłyŭ akreślenych asablivaściaŭ hienietyki na charaktar dyktatara: składanaści ŭ mižasabovych kantaktach, pierapady nastroju, paranaidalnaść, niestandartnaje myśleńnie. Ale aŭtary padkreślivajuć, što lubyja takija hipotezy pavinny abmiarkoŭvacca maksimalna aściarožna.

Navukoŭcy padkreślivajuć: hienietyčnyja asablivaści nie robiać čałavieka monstram. Bolšaść ludziej z aŭtyzmam, bipalarnym abo inšymi niervova-psichičnymi razładami — mirnyja i empatyčnyja. Hienaŭ «zła» nie isnuje.

Jany tłumačać, što DNK — heta tolki fon, na jakim syšlisia mnohija inšyja faktary, jakija sfarmavali Hitlera jak asobu. Da ich adnosiacca: traŭmatyčnaje dziacinstva, psichałahičnaja traŭma Pieršaj suśvietnaj vajny, i hałoŭnaje — hramadska-palityčny kantekst, jaki spryjaŭ jaho ŭźlotu.

Prafiesarka Tury Kinh adznačaje, što hałoŭny vynik daśledavańnia zaklučajecca ŭ demanstracyi składanaści čałaviečaj hienietyki:

«Ludzi časta dumajuć, što DNK — heta adkaz na ŭsio. Ale heta tolki frahmient ahulnaj mazaiki. U hienomie nielha ŭbačyć zło».

Čytajcie taksama:

Analiz DNK raskryŭ šakujučuju praŭdu pra baćkoŭ Tutanchamona

«My zaŭsiody ličyli siabie staražyłami». Analiz DNK pakazaŭ, što siamja z Hiermanii žyvie ŭ svajoj vioscy ŭžo try tysiačy hadoŭ

Siłaviki pačali źbirać DNK svajakoŭ tych, chto vyjechaŭ ź Biełarusi

Kamientary da artykuła