«My zaŭsiody ličyli siabie staražyłami». Analiz DNK pakazaŭ, što siamja z Hiermanii žyvie ŭ svajoj vioscy ŭžo try tysiačy hadoŭ
Manfred Huchthaŭzien ź niamieckaj viosački Fiorste ŭ Nižniaj Saksonii i nie zdahadvaŭsia, što jaho karani siahajuć u takuju hłybiniu stahodździaŭ. Jak vyśvietlili navukoŭcy, kala troch tysiač hadoŭ tamu jaho prodki žyli ŭ piačory ŭsiaho za dva kiłamietry ad jaho ciapierašniaha doma — prynamsi 120 pakaleńniaŭ rodu Huchthaŭzienaŭ nie pakidali hetych miaścin.
Astanki i DNK
U 1980 hodzie archieołahi znajšli ŭ Lichtenštajnskaj piačory 4200 kostak i frahmientaŭ kostak kala 60 čałaviek — ad niemaŭlat da starych, pachavanych prykładna ŭ 1000 hodzie da n. e. Siarod znachodak byli bronzavyja ŭpryhožańni, kieramika, kostki žyvioł, nasieńnie raślin i reštki adzieńnia, raskazvaje vydańnie Bild.
Dyrektarka muzieja HöhlenErlebnisZentrum u Bad-Hrundzie, doktarka Bryhite Moryc tłumačyć:
«Pamierłych spačatku chavali ŭ inšym miescy, a potym pieranosili siudy. Heta było paŭtornaje pachavańnie — padarožža ŭ śviet pamierłych». Ślady vohniščaŭ u piačory śviedčać pra toje, što tut adbyvalisia pachavalnyja rytuały.
U 2007 hodzie daśledčyki Hiotynhienskaha ŭniviersiteta zdoleli rasšyfravać staražytnuju DNK astankaŭ. Tady jany prapanavali žycharam susiedniaj vioski Fiorste zdać uzory śliny. Huchthaŭzien byŭ siarod 120 dobraachvotnikaŭ.
«Praź dzieviać miesiacaŭ ja atrymaŭ list ad akružnoj administracyi. Tam było napisana: vy — adzin z tych ź piačory. Ja padumaŭ, što heta pamyłka». Ale nie, usio akazałasia praŭdaj», — uzhadvaje jon.
Mahčyma, jany byli handlarami sollu
Što viadoma pra tych, chto žyŭ try tysiačy hadoŭ tamu? «Šmat čaho! Na ichnich kostkach niama śladoŭ ciažkaj fizičnaj pracy, ranieńniaŭ abo hvałtu», — kaža Moryc. Vierahodna, jany byli handlarami sollu.
«Biełaje zołata» zdabyvali z salonaj vady, vyparvajučy jaje ŭ hlinianych pasudzinach. «Umovy ŭ Harcy byli dla hetaha idealnyja», — dadaje jana.
Dziakujučy analizu DNK i inšym mietadam navukoŭcy ciapier navat viedajuć, jak hetyja ludzi vyhladali: rost, koler vačej i vałasoŭ byli padobnyja da abličča sučasnych žycharoŭ rehijona.
U Huchthaŭziena dvoje synoŭ, adzin ź ich zastaŭsia žyć u vioscy — jak i sotni jahonych prodkaŭ. «Tut tak pryhoža, što tut možna žyć viečna», — kaža jon.
-
«U turmie ja lubiŭ vynosić śmiećcie». Historyja Mandeły, jaki razumieŭ, što niemahčyma zamanić voraha ŭ zasadu, kali nie viedaješ, jak myślać jaho hienierały
-
«Jak Volski prychodziŭ ź pieratrusam da Kołasa, a Krapiva i Hlebka danosili na kaleh». Apublikavanyja žachlivyja ŭspaminy Ryhora Biarozkina pra represii 1920—1940-ch
-
Li Kuan Ju: jak za adno pakaleńnie ćviordaj rukoj vyvieści maładuju krainu ŭ suśvietnyja lidary
Ciapier čytajuć
«U turmie ja lubiŭ vynosić śmiećcie». Historyja Mandeły, jaki razumieŭ, što niemahčyma zamanić voraha ŭ zasadu, kali nie viedaješ, jak myślać jaho hienierały77
«U turmie ja lubiŭ vynosić śmiećcie». Historyja Mandeły, jaki razumieŭ, što niemahčyma zamanić voraha ŭ zasadu, kali nie viedaješ, jak myślać jaho hienierały7
«Jak Volski prychodziŭ ź pieratrusam da Kołasa, a Krapiva i Hlebka danosili na kaleh». Apublikavanyja žachlivyja ŭspaminy Ryhora Biarozkina pra represii 1920—1940-ch1717
Kamientary