Embryjon čałavieka pazbavili defiektu pry dapamozie karekcyi DNK
Navukoŭcy ŭpieršyniu praviali vysokadakładnuju «chimičnuju apieracyju» na čałaviečym embryjonie dla taho, kab vylečyć hienietyčnaje zachvorvańnie, paviedamili «Bi-bi-si» kitajskija daśledčyki.
Navukoŭcy z univiersiteta Suń Jatsena praviali apieracyju na vyraščanych u łabaratoryi embryjonach, DNK jakich utrymlivała mutacyju, što pryvodzić da raźvićcia beta-tałasiemii — ciažkaha hienietyčnaha zachvorvańnia, pry jakim parušajecca sintez hiemahłabinu.
Navukoŭcy śćviardžajuć, što novaja technałohija z nazvaj «Redahavańnie asnovaŭ» adnojčy dazvolić lačyć hetuju i šerah inšych spadčynnych chvarob.
«Redahavańnie asnovaŭ» skiravanaje na źmienu čatyroch azocistych asnovaŭ, jakija ŭvachodziać u skład DNK: adeninu (A), cytazinu (C), huaninu (G) i tyminu (T).
Usia prahrama pa raźvićci čałaviečaha arhanizmu zapisanaja ŭ DNK z dapamohaj kambinacyj hetych čatyroch asnovaŭ. Patencyjna niebiaśpiečnaje dla žyćcia zachvorvańnie kryvi — beta-tałasiemija — vyklikanaja źmienami ŭsiaho adnaje asnovy ŭ hienietyčnym kodzie. Takija źmieny zvyčajna nazyvajuć kropkavymi mutacyjami.
Navukoŭcam z Kitaja ŭdałosia vypravić hetuju pamyłku ŭ hienietyčnym kodzie embryjonaŭ. Jany praskanavali DNK u pošukach pamyłki, a zatym na miescy «zboju» pieraŭtvaryli huanin u adenin, takim čynam vypraviŭšy zboj.
«My pieršymi zmahli pakazać mahčymaść lačeńnia hienietyčnych chvarob u embryjonaŭ z dapamohaj sistemy redahavańnia asnoŭ», — kaža adzin z aŭtaraŭ daśledavańnia Cziuń Cziu Chuan.
Pavodle jaho słoŭ, daśledavańnie adkryvaje novyja pierśpiektyvy dla lačeńnia pacyjentaŭ ad beta-tałasiemii i inšych hienietyčnych zachvorvańniaŭ. «Hetaja technałohija taksama daść mahčymaść lačyć dziaciej ad spadčynnych chvarob jašče da taho, jak jany narodziacca», — kaža navukoviec.
Ekśpierymient byŭ praviedzieny na embryjonach, atrymanych u vyniku kłanavańnia. Tkanki dla praviadzieńnia ekśpierymientu byli ŭziatyja ŭ pacyjenta, u jakoha była dyjahnastavanaja beta-tałasiemija.
Redahavańnie asnoŭ — heta bolš prasunutaja viersija mietodyki redahavańnia hienomaŭ, što viadomaja jak CRISPR. Pry redahavańni hienomu z dapamohaj sistemy CRISPR/Cas9 vykarystoŭvajecca adzin białok CAS, jaki razrazaje adpaviednyja paśladoŭnaści hienaŭ.
Z dapamohaj takich «malekularnych nažnic» navukoŭcy mohuć vyrazać z DNK frahmienty i ŭstaŭlać inšyja. Taksama isnuje miechanizm zapisu novaj hienietyčnaj infarmacyi ŭ CRISPR.
Novaja technałohija redahavańnia asnoŭ pracuje inakš: jana prymušaje adnu azocistuju asnovu pieraŭtvaracca ŭ inšuju.
Adzin z aŭtaraŭ sistemy CRISPR/Cas9, prafiesar Devid Liu z Harvardskaha ŭniviersiteta, nazvaŭ technałohiju, pradstaŭlenuju kitajskimi navukoŭcami, chimičnaj chirurhijaj.
Pavodle jaho słoŭ, hetaja technałohija bolš dakładnaja, čym CRISPR/Cas9, i maje mienš pabočnych efiektaŭ.
Kamientary