Гісторыя

Археолагі знайшлі раней невядомую сталіцу дзяржавы сапатэкаў

Пахаваны пад тоўшчай джунгляў і зямлі горад на тэрыторыі сучаснай Мексікі першапачаткова падаваўся звычайнай вайсковай крэпасцю, але аказаўся велізарным палітычным цэнтрам старажытнай сапатэкскай цывілізацыі з шырока развітай сеткай унутраных дарог, доўгімі сценамі і больш за тысячай пабудоў. 

Сапатэкская фігурка (злева) і карта знойдзенай сапатэкскай сталіцы Гуенгола. Фота: Vecteezy, Pedro Guillermo Ramón Celis / McGill University

Закінуты населены пункт Гуенгола (што ў цэнтральнай частцы Мексікі), які дагэтуль лічыўся звычайным вайсковым фарпостам старажытнай цывілізацыі сапатэкаў, аказаўся велізарным (па мерках Сярэднявечча) горадам, які займае 360 гектараў зямлі (як восем Ватыканаў) і ўтойвае ў сабе больш за 1100 збудаванняў.

Высветліць гэта ўдалося дзякуючы тэхналогіі дыстанцыйнага лазернага зандзіравання — лідара. Лідар выкарыстоўвае імпульсныя лазерныя прамяні для атрымання дакладнага трохмернага тапаграфічнага малюнка мясцовасці, асабліва пад густым лясным покрывам, паведамляе канадскі дзяржаўны навукова-даследчы ўніверсітэт Макгіла, чые археолагі і знайшлі сапатэкскі горад.

Гуенгола, як сведчыць новае даследаванне, была створаная ў 1440 годзе нашай эры і ў самым пачатку задумвалася як вайсковы фарпост для супрацьстаяння ацтэкам і іншым мезаамерыканскім плямёнам. Але потым горад разросся, завёўшы развітую сетку ўнутраных дарог, некалькі шматкіламетровых ліній сцен, а таксама піраміды, храмы, палацы, адміністратыўныя будынкі, разнастайныя грамадскія прасторы, спартовыя пляцоўкі і нават уласны рачны порт.

Эліта, гандляры, рамеснікі і простанароддзе жылі ў розных раёнах горада (Гуенгола мела 5 жылых зонаў, без уліку рачнога комплексу).

Карта Гуенголы. Фота: Pedro Guillermo Ramón Celis / McGill University

«Архітэктура Гуенголы паказвае, што яна служыла стратэгічным месцам для дзяржаўнай эліты сапатэкскай цывілізацыі, палягчаючы іх шлюбныя саюзы і забяспечваючы надзейную схованку ад знешніх пагроз. Апроч таго, планаванне горада адметнае ягонымі шырокімі жылымі раёнамі, якія дэманструюць моцнае перапляценне цэнтралізаванай гарадской улады з простанароднымі супольнасцямі.

Мае высновы сведчаць пра тое, што Гуенгола была палітычнай сталіцай, з вялікім узроўнем эканамічнай актыўнасці, моцнай адміністрацыяй і складанай сацыяльнай арганізацыяй. У горадзе былі ўсе атрыбуты, характэрныя для аўтаномнай дзяржавы, а насельніцтва мела ўласную сістэму іерархіі, дзе залежныя людзі былі адданыя сваім гаспадарам», — кажа Пэдра Гільерма Рамон Сэліс, галоўны аўтар даследавання.

Па яго словах, горад нечакана добра захаваўся, дамы ўсё яшчэ стаяць: можна ўбачыць іх дзверы, калідоры, агароджы. Такім чынам, лёгка ідэнтыфікаваць жылыя раёны. «Горад быццам застыў у часе да таго моманту, пакуль не адбыліся глыбокія культурныя змены, выкліканыя прыходам іспанцаў», — адзначае даследчык.

Паводле апошніх даных з археалагічнага даследавання Пэдра Гільерма Рамона Сэліса, сапатэкі канчаткова закінулі Гуенголу прыкладна ў 1521 годзе, калі ў Цэнтральную Амерыку толькі пачалі актыўна прыплываць іспанскія каланісты і канкістадоры. Сапатэкі перабраліся ў суседні горад Тэуантэпек (сучасны мексіканскі Санта-Дамінга), які стаў апошняй сталіцай сапатэкскай цывілізацыі перад поўным заваяваннем рэгіёна іспанцамі.

Тэрыторыі, якія кантралявала сапатэкская цывілізацыя на піку сваёй магутнасці (15 стагоддзе) перад прыходам іспанскіх канкістадораў. Жоўтымі зорачкамі пазначаныя Гуіенгала і яшчэ адна сапатэкская сталіца — горад Саачыла, адкуль і прыйшлі сапатэкскія каланісты, якія заснавалі Гуіенгалу. Фота: Pedro Guillermo Ramón Celis / McGill University
Дакладнае месцазнаходжанне сапатэкскай сталіцы Гуіенгала (пазначана жоўтай зорачкай). Побач з ім — мексіканскі горад Санта-Дамінга-Тэуантэпек, адміністратыўны цэнтр штата Аахака. Тэуантэпек быў апошняй сталіцай сапатэкскай цывілізацыі перад поўным заваяваннем рэгіёна іспанцамі. Фота: Pedro Guillermo Ramón Celis / McGill University

Каментары

Цяпер чытаюць

Памятаеце чыноўніка, якога крэатыўна адмазалі ад забойства чалавека на паляванні? Ён адмазаўся зноў7

Памятаеце чыноўніка, якога крэатыўна адмазалі ад забойства чалавека на паляванні? Ён адмазаўся зноў

Усе навіны →
Усе навіны

У Беларусь прыбыў новы пасол Японіі2

Віктара Лукашэнку ў Амане назвалі «спецыяльным прадстаўніком прэзідэнта»13

Зяленскі заявіў, што УСУ амаль цалкам зачысцілі Купянск ад расіян11

Памёр Генадзь Пашкоў2

Збор для Вані Сцяцэнкі закрылі грашыма з арыштаваных сродкаў гродзенскіх блогераў7

Цэны на жывыя навагоднія ёлкі сёлета будуць меншыя, чым летась

Круты расказаў, калі ў неба ўзляціць першы беларускі самалёт11

У Гродне ўпаў дрон, які раскідаў бел-чырвона-белыя сцяжкі. У гэтым абвінавачваюць Літву31

Папулярнага гомельскага блогера не забралі ў армію, ён проста піярыў сілавікоў8

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Памятаеце чыноўніка, якога крэатыўна адмазалі ад забойства чалавека на паляванні? Ён адмазаўся зноў7

Памятаеце чыноўніка, якога крэатыўна адмазалі ад забойства чалавека на паляванні? Ён адмазаўся зноў

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць