U Hambii hałasujuć za prezidenta nie biuleteniem, a šklanymi šarykami. U hetym jość svaja pryčyna i svoj sens
Za apošnija piać hod u afrykanskaj krainie Hambija adbyłosia šmat demakratyčnych źmienaŭ. Ale sposab abirać prezidenta zastaŭsia starym i dziŭnym. Jak i čamu ludzi hałasujuć za prezidenta šklanymi šarykami, raskazvaje BBC.
Fota: BBC
Bolšaść hambijcaŭ hanaracca svajoj unikalnaj vybarčaj technałohijaj.
Kali 4 śniežnia jany pryjduć na vybarčyja ŭčastki vybirać novaha prezidenta, to nie atrymajuć nijakich biuleteniaŭ. Kožnamu vydaduć pa adnym šklanym šaryku.
Dalej jany padyduć da bočak, kožnaja ź jakich budzie pafarbavanaja ŭ koler partyi adnaho z kandydataŭ, a da bočki budzie prymacavanaja trubka — voś praz hetuju trubku i treba budzie apuścić šaryk u bočku taho kandydata, za jakoha chočacca prahałasavać.
Na vybarach 2016 hoda takich bočak stajała try na kožnym učastku — bo bałatavalisia try kandydaty na post prezidenta.
Kali šaryk padaje ŭ bočku — čuvać adzin udar. Tak kamisija kantraluje, ci nie pasprabavaŭ čałaviek zakinuć jašče adzin šaryk ad siabie.
Fota: BBC
Kali ŭčastki zakryvajucca, šaryki z kožnaj bočki padličvajucca — hetak ža, jak i biuleteni.
Taki sposab hałasavańnia prydumali ŭ Hambii ŭ 1965 hodzie ŭ suviazi ź nizkim uzroŭniem piśmiennaści ŭ krainie.
Były prezident, Jaja Džame, jaki prabyŭ va ŭładzie 22 hady, nieachvotna, ale syšoŭ z pasady ŭ 2016 hodzie. Ciapier adnym sa zdabytkaŭ demakratyi stała i bolšaja kolkaść kandydataŭ na post prezidenta (raniej sensu bałatavacca prosta nie było), a heta značyć, što sam sposab hałasavańnia moža padacca mienš efiektyŭnym i bolš hruvastkim — spatrebicca zanadta šmat bočak na kožnym vybarčym ŭčastku.
Pieršapačatkova svaje kandydatury sioleta vystavili 23 čałavieki — i heta byŭ by kašmar dla vybarčaj sistemy z šarykami i bočkami. Ale ŭ vyniku kolkaść kandydataŭ skaraciłasia da 6 (chtości ličyć, i heta zašmat dla krainy z 2,2 miljona žycharoŭ).
Ciapier u krainie komiki mohuć vyśmiejvać luboha palityka, uklučna z prezidentam, a žurnalisty mohuć kamientavać usio, što chočuć, nie bajučysia, što ich vykraduć, buduć katavać ci navat zabjuć, jak heta rabili ŭ časy prezidenta Džame.
Niekatoryja sa złačynstvaŭ časoŭ Jaja Džame stali viadomyja padčas pracy Kamisii Praŭdy i Prymireńnia, jakaja pracavała ŭ Hambii z 2019 hoda da traŭnia 2021-ha.
Były dyktatar Jaja Džame ciapier znachodzicca ŭ vyhnańni ŭ Ekvataryjalnaj Hviniei, ale navat adtul sprabuje ŭpłyvać na vyniki hałasavańnia.
Chto b ni atrymaŭ najbolej šarykaŭ u hetuju subotu, jon vymušany budzie sutyknucca z hałoŭnym vyklikam apošnich časoŭ dla Hambii — zaniapałaj ekanomikaj.
Hałoŭnaja industryja krainy z nadzvyčaj pryhožymi plažami i bahataj pryrodaj — turyzm, ale za časy pandemii turystaŭ pryjazdžała vielmi mała.