Kolki miedykaŭ nie chapaje ŭ Biełarusi i jak hetyja ličby chavajuć

U Ministerstvie achovy zdaroŭja praciahvajuć ličyć niedachop miedykaŭ surjoznaj prablemaj. Va ŭnutranaj spravazdačy za 2024 hod, jakuju z dapamohaj Belpol atrymałasia zdabyć vydańniu «Lusterka», ministerstva nazyvaje realnuju kolkaść vakansij i vychvalajecca tym, jak navučyłasia manipulavać ličbami. A jašče paznačaje šlachi vyrašeńnia prablemy, u tym liku z dapamohaj uviadzieńnia novych abmiežavańniaŭ.

Fota ilustracyjnaje

Jakaja situacyja ź miedykami ciapier

Usiaho ŭ Biełarusi pa vynikach 2024 hoda 47 717 daktaroŭ-śpiecyjalistaŭ (heta na 0,46% bolš, čym na hod raniej), i 111 153 siarednich miedycynskich rabotnikaŭ (-0,94% za hod). Z ahulnaj kolkaści miedycynskich rabotnikaŭ 11 628 (7,3%) — heta maładyja śpiecyjalisty.

Takija ličby viedamstva nie chavała, ministr achovy zdaroŭja zhadvaŭ ich na vynikovaj kalehii Ministerstva achovy zdaroŭja 28 lutaha 2025 hoda.

A voś fakt, jaki vyrašyli nie ahučvać — heta kolkaść miedrabotnikaŭ-piensijanieraŭ. Daktaroŭ piensijnaha ŭzrostu — 18,0% (8588 daktaroŭ-śpiecyjalistaŭ), siarednich miedycynskich rabotnikaŭ — 14,5% (16 084 čałavieki).

Hod tamu čynoŭniki dakładvali, što pryniali śpiecyjalnyja miery, kab pavialičyć kolkaść piensijanieraŭ, jakija praciahvajuć pracavać. Naprykład, źbiralisia vyzvalić ich ad prachodžańnia atestacyi na paćviardžeńnie kvalifikacyjnaj katehoryi i dazvolić stavić indyvidualny hrafik pracy i adpačynkaŭ.

U vyniku za 2024 hod piensijanieraŭ u miedycynie stała jašče bolš: daktaroŭ-śpiecyjalistaŭ — na 8,0%, a siarednich miedrabotnikaŭ — na 3,4%.

Kolki miedykaŭ nie chapaje

«Kadravaje zabieśpiačeńnie haliny achovy zdaroŭja źjaŭlajecca adnoj z «bolevych kropak» i patrabuje pastajannaha manitorynhu i pryniaćcia jak apieratyŭnych mier, tak i mier, nakiravanych na doŭhaterminovuju pierśpiektyvu», — pryznajuć aŭtary niepubličnaha dakumienta.

Pavodle źviestak Ministerstva achovy zdaroŭja na kaniec 2024 hoda, vakansij stolki:

• daktary-śpiecyjalisty — 4069 (-9,3% za hod);
• sanitarki — 2702 (+42%);
• siarednija miedycynskija rabotniki — 3943 (-2,6%);
• «inšy piersanał» — 4069 (+18%).

Aŭtary spravazdačy pišuć, što lepš za ŭsio zabiaśpiečanyja miedycynskimi kadrami Bresckaja i Hrodzienskaja vobłaści. U ich «ukamplektavanaść pa fizičnych asobach» składaje 83,2% i 91,6% adpaviedna. Samy nizki ŭzrovień ukamplektavanaści — u Viciebskaj i Minskaj abłaściach, heta 72,4% i 71,5%.

Majsterstva schavanych vakansij

ŚMI na padstavie danych ahulnarespublikanskaha banka vakansij šmat razoŭ pisali pra niedachop u krainie miedykaŭ. U vyniku ličbami na hetaj placoŭcy stali manipulavać.

«Ułady znajšli sposab chavać hetyja vakansii. Z-za hetaha my nie možam aryjentavacca na bank vakansij jak na pakazčyk niedachopu piersanału», — raskazvaje Lidzija Tarasienka, kaardynatarka fondu miedycynskaj salidarnaści ByMedSol.

Cikava, što Ministerstva achovy zdaroŭja patłumačyła ŭ hadavoj spravazdačy, jak mienavita ŭdałosia «padkrucić» hetuju statystyku.

Ciapier najmalniki mohuć nie paviedamlać orhanam pa pracy, zaniataści i sacyjalnaj abaronie pra «vakantnyja» niapoŭnyja (0,25, 0,5, 0,75) štatnyja pasady, zaniatyja rabotnikami na ŭmovach bolšaha pa praciahłaści pracoŭnaha času pa asnoŭnaj staŭcy. Čynoŭniki miarkujuć, što takim čynam «uparadkavali padychody da farmavańnia vakansij».

U vyniku ŭ ahulnarespublikanskim banku adlustroŭvajecca mienš pazicyj, čym jość nasamreč. Da prykładu, na momant publikacyi niezakrytymi zastavalisia «ŭsiaho» 2708 vakansij daktaroŭ-śpiecyjalistaŭ, na jakija šukajuć 3636 čałaviek (choć pavodle źviestak taho ž Ministerstva achovy zdaroŭja, na pačatak hoda ich było bolš za čatyry tysiačy).

Baraćba za supracoŭnikaŭ z pryvatnymi miedcentrami

Z atrymanaha «Lusterkam» dakumienta taksama vynikaje, što pryvatnyja miedcentry čakajuć novyja abmiežavańni pa piersanale. Aŭtary pišuć, što «prapracavanaje pytańnie karekciroŭki» zakona «Ab licenzavańni».

Ministerstva achovy zdaroŭja anansuje dźvie źmieny:

• abmiežavać mahčymaść pracy ŭ pryvatnych arhanizacyjach dla miedycynskich rabotnikaŭ, jakija majuć druhuju kvalifikacyjnuju katehoryju;
• zrabić bolš strohimi patrabavańni da stažu pracy: siem hadoŭ u dziaržaŭnaj arhanizacyi, try ź jakich niepasredna papiaredničajuć dniu padačy zajavy ab vydačy licenzii.

«Pryniaćcie hetaj normy moža pieraškadžać adtoku [ź dziaržarhanizacyj] paradku 1200 daktaroŭ-śpiecyjalistaŭ i 22 700 siarednich miedrabotnikaŭ, jakija majuć na siońnia druhuju kvalifikacyjnuju katehoryju», — padličyli aŭtary dakumienta.

Zhodna z płanam, padrychtavać zakonaprajekt źbirajucca ŭ kastryčniku 2025 hoda, a ŭnieści ŭ Pałatu pradstaŭnikoŭ — u sakaviku 2026-ha.

Jak utrymlivajuć maładych śpiecyjalistaŭ

Čynoŭniki imknucca vyrašyć prablemu i z dapamohaj maładych śpiecyjalistaŭ, u pryvatnaści, sočać za tym, kab daktary, jakija pryjechali pa raźmierkavańni, paśla adpracoŭki nie vyjazdžali, a praciahvali pracavać tam ža sama.

Kiraŭnik Ministerstva achovy zdaroŭja publična ahučvaŭ, što «ŭzrovień zamacoŭvajemaści» pa krainie ŭ 2024 hodzie skłaŭ 78,4% pa daktarach-śpiecyjalistach i 79,9% pa siarednich miedycynskich rabotnikach (heta bolš za zapłanavanaje).

U zakrytaj spravazdačy pieraličanyja miery, jakija dla hetaha prymajuć:

• stanovicca bolš biudžetnych i mienš płatnych miescaŭ u miedycynskich univiersitetach: u 2025 hodzie płanujuć dadać jašče 424 biudžetnyja miescy i skaracić 420 płatnych;
• raście dola metavaha naboru ŭ miedycynskija VNU: u 2024 hodzie jana dasiahnuła 70%, a ŭ 2025-m hety pakazčyk chočuć pavialičyć da 80%;
• pieraraźmierkavacca vielmi składana: «narmatyŭna ŭrehulavanyja pytańni ŭzmacnieńnia strohaści padychodaŭ da zamacavańnia maładych śpiecyjalistaŭ pa miescy adpracoŭki», pišuć aŭtary dakumienta. U 2024 hodzie 40 maładym śpiecyjalistam viedamstva zabaraniła pamianiać miesca raźmierkavańnia, navat niahledziačy na zhodu VNU.

Jašče miascovyja ŭłady dapamahajuć znajści žyllo maładym śpiecyjalistam i rabotnikam, jakija zaklučyli kantrakt na 5 hadoŭ.

«Pavodle apieratyŭnych źviestak, u 2024 hodzie miedycynskim rabotnikam vydzielenyja 462 arendnyja kvatery, 1130 pakojaŭ i 608 miescaŭ u internacie», — pišuć aŭtary dakumienta.

Taksama maładym śpiecyjalistam dazvolili zajmać sumiežnyja pasady paśla pavyšeńnia kvalifikacyi pa skaročanych prahramach.

Kamientary da artykuła