«У каго большая лодка, той і мае рацыю». Кухар з Беларусі арганізуе туры на яхтах і катамаранах па ўсім свеце

У дзяцінстве Сяргей хадзіў у гурток паруснага мадэлявання ў мінскім Палацы піянераў, а цяпер арганізуе сямідзённыя туры на яхтах і катамаранах па ўсім свеце. Most пагаварыў з прадпрымальнікам пра тое, чаму ён арыентуецца ў асноўным на эмігрантаў, колькі на гэтым атрымліваецца зарабіць і як можна, не парушаючы законаў, бясплатна займець цэлае судна.

 Фота з архіва Сяргея

Узімку — на Сейшэлы, летам — у Італію

Да мора беларус прыйшоў пасля пераезду ў Польшчу. Спачатку працаваў у гастраноміі — ад намесніка кухара дарос да шэфа.

Неяк раз знаёмыя, якія арганізоўвалі турыстычныя рэйсы на яхтах і катамаранах, запрасілі яго папрацаваць кухарам на борце. Праз нейкі час, набраўшыся вопыту, Сяргей захацеў зрабіць падобны тур сам.

«Для гэтага патрэбна не такая ўжо і вялікая каманда, — тлумачыць беларус, — шкіпер, які кіруе суднам, і кухар — гэта я».

Для арганізацыі першага сямідзённага рэйса спатрэбілася каля 10 тысяч еўра. Палова пайшла на арэнду судна і палова — на дэпазіт, які вяртаюць пасля заканчэння плавання, калі з лодкай усё добра. Арэндныя кампаніі часта лаяльныя — знаёмыя Сяргея неяк раз селі на камень і трохі падрапалі дно, аднак ім вярнулі ўсе грошы.

Пры прыёме судна трэба ўважліва правяраць усе няспраўнасці. Бывае, што пры здачы іх «вешаюць» на апошняга арандатара, тлумачыць беларус.

Фота з архіва Сяргея

Сяргей займаецца гэтым відам турызму ўжо другі год. Узімку возіць на Сейшэлы, у Афрыку, на Багамы, у Тайланд, летам — у Харватыю, Італію, Грэцыю, Турцыю, Нарвегію. А нядаўна калегі расказалі пра маляўнічы маршрут вакол Шатландыі, дзе берагі падобныя на нарвежскія фіёрды.

«Зімой мы плаваем вельмі мала — збіраем адну-дзве яхты ў месяц, — дзеліцца мужчына. — Але летам можам ісці двума-трыма яхтамі і катамаранамі ў адным рэйсе».

Кліенты хочуць сядзець з келіхам віна, а не лупіць бульбу

Да месца старту пасажыры дабіраюцца сваім ходам. Напрыклад, каб трапіць у тур па Амальфітанскім узбярэжжы Італіі, трэба даляцець да Неапаля, а адтуль даехаць да найбліжэйшай марыны (так называюць стаянку для яхтаў) — электрычкай за 7 еўра або на таксі за 50.

Звычайна беларус арандуе судны з чатырма двухмеснымі каютамі. Аддае перавагу браць катамараны. Хоць яны і даражэйшыя, але там больш месца, у тым ліку прасторнейшыя кухня і кают-кампанія, можна размясціць вялікія сталы, каб усе пасажыры збіраліся разам.

Фота з архіва Сяргея

Сяргей — кухар. Таму шмат увагі надае харчаванню на борце. Пасажыраў кормяць тры разы на дзень, аднак часта абедаць або вячэраць яны хочуць на беразе, заходзячы ва ўпадабаны рэстаран падчас прагулкі.

Хоць на яхтах і катамаранах звычайна ёсць кухарскія прылады, Сяргей заўсёды бярэ чамадан са сваімі. Ён асабіста складае меню і купляе прадукты ў крамах недалёка ад марыны. Некаторыя прадаўцы арганізуюць дастаўку «проста пад лодку».

Многія «катаюць людзей без кухара», кажа беларус — гатуе хтосьці з пасажыраў, які падахвоціўся сам. Мужчына лічыць такі падыход няправільным: людзі плацяць за тур вялікія грошы і хочуць гэты тыдзень атрымліваць асалоду ад захадаў сонца і мора, сядзець з келіхам віна, а не лупіць бульбу.

Сяргей. Фота з яго архіва

Не менш важным для гэтага бізнэсу Сяргей лічыць камунікацыю. Ёсць перавозчыкі, якіх мужчына называе «дальнабойшчыкамі». Шкіперы на такіх суднах практычна не ўзаемадзейнічаюць з кліентамі — проста «круцяць баранку».

«Кліент, можа, першы раз на лодцы, — тлумачыць беларус, — яму ўсё цікава. А акрамя шкіпера, там больш нікога няма, хто ва ўсім гэтым разбіраецца. Ён павінен мець зносіны з людзьмі, расказваць ім розныя марскія гісторыі».

Людзям з экс-савецкай прасторы не хапае «славянскай душы»

Бізнэс Сяргея арыентаваны на рускамоўных эмігрантаў, якія жывуць па ўсім свеце, галоўным чынам у Польшчы, Германіі, Іспаніі, Партугаліі, ЗША. Кажа, што людзям, якія эмігравалі з постсавецкай прасторы, не хапае «славянскай душы», магчымасці гаварыць на агульныя тэмы і жартаваць, як яны прызвычаіліся.

«Калі мы слухаем музыку на нашых лодках, то ўключаем не толькі папулярных дыджэяў. Людзі просяць ДДТ, «Бі-2» і гэтак далей», — дзеліцца мужчына.

Сяргей стараецца, каб па маршруце былі цікавыя «фішкі». Напрыклад, можна высадзіцца на незаселеным востраве і пасмажыць на грылі мяса. У некаторых месцах, калі пашанцуе, можна ўбачыць, як з вады выскокваюць дэльфіны.

У Грэцыі Сяргей ведае месца, дзе жыве статак дзікоў — пасажыры спускаюцца з яхты на надзіманай маторнай лодцы і плывуць іх карміць.

«Яны абсалютна бяскрыўдныя, — запэўнівае беларус. — Калі лодка падплывае, яны выстройваюцца на беразе — дзічкоў з пятнаццаць. А калі кідаць ежу ў ваду, то будуць падплываць, рохкаць, патрабаваць дабаўкі».

Фота з архіва Сяргея

Ёсць у гэтым відзе адпачынку і абмежаванні. Яхты вельмі хутка загараюцца, таму курэнне, у тым ліку кальянаў, строга забаронена. Сяргей таксама просіць пасажыраў насіць белы мяккі абутак — пакрыццё судна лёгка пэцкаецца.

Сяргей супраць алкатураў і выключае выпіўку з меню. І хоць кліентам нельга цалкам забараніць піць, мужчына імкнецца сачыць за тым, каб гэта не ператваралася ў папойку. П'яныя людзі могуць нашкодзіць сабе — зваліцца, разбіць галаву, зламаць нагу ці руку.

«У гэтым плане найлепшыя пасажыры — дзяўчаты, — смяецца беларус. — З мужчынамі — праблематычна. Не ўсе могуць выпіць лішняга і трымаць сябе ў руках. Калі мы такое бачым, мы просім спыніцца. Вернецца ён як кліент ці не — гэта адно пытанне. Але побач яшчэ сем чалавек, якім ён перашкаджае. Калі яны не вернуцца, гэта будзе значна горш».

Можна зарабіць добры варшаўскі заробак

Кошт сямідзённага тура немаленькі. Напрыклад, за Сейшэлы прыйдзецца аддаць 3000 еўра. За ўзбярэжжа Італіі ў высокі сезон — 1800-1900 еўра. З кліента бяруць каля 40% незваротнай перадаплаты — гэта страхоўка на выпадак раптоўных адмоў.

Каб арганізаваць адзін тур на восем чалавек, трэба ўкласці каля 10 тыс. еўра. Прыкладна палова — гэта дэпазіт, які арэндадаўца верне, калі з лодкай усё ў парадку. Сяргей таксама траціцца на прадукты. Плаціць трэба і падчас тура — за стаянку ў марынах. Напрыклад, прыпаркаваць у італьянскім горадзе Амальфі яхту будзе каштаваць прыкладна 250 еўра за суткі, а катамаран — да 500.

«Калі на нашым шляху такія дарагія марыны, — дзеліцца беларус, — то мы стараемся станавіцца на якар. Гэта бясплатна. А даплысці да берага можна на надзіманай маторнай лодцы».

Фота з архіва Сяргея

Немалыя грошы даводзіцца плаціць і за ліквідацыю паломак на судне. Напрыклад, рамонт толькі аднаго ўнітаза каштуе 500 еўра. А каб яго паламаць, дастаткова кінуць туды паперу або костачкі — ад іх вельмі лёгка ламаюцца пластыкавыя лопасці ў механізме, які перамолвае адкіды.

Сяргей не называе, колькі зарабляе на турах, але кажа, што, калі арганізоўваць усяго дзве яхты на месяц, то можна разлічваць на «добры сярэдні варшаўскі заробак — 6-8 тысяч злотых».

«Гэтых грошай хопіць, каб нармальна жыць, плаціць па рахунках, за кватэру, арэнду і гэтак далей», — адзначае беларус.

Каб даход быў вышэйшы, гэты бізнэс трэба маштабаваць, дадае ён. Напрыклад, калі Сяргей быў на Сейшэлах, бачыў там адразу восем лодак, якія ішлі пад сцягам адной кампаніі. У гэтай сферы ўжо шмат гульцоў, у тым ліку буйных.

Але Сяргей прыводзіць у прыклад Філа Найта, які са сваёй тады яшчэ нікому не вядомай кампаніяй Nike зайшоў на абутковы рынак, калі там ужо былі Adidas і Converse. Проста трэба не баяцца, працаваць і слухаць кліентаў, упэўнены мужчына.

«Я бачу патэнцыял у тым, што раблю, — дадае беларус. — Я люблю гатаваць, плаваць, мора і ветразі. Як кажуць, знайшоў сваё месца».

У планах — купіць або знайсці лодку

Увесну Сяргей плануе пайсці на курсы шкіпера. Вопыт у яго ўжо ёсць, таму з нуля пачынаць не прыйдзецца.

Кажа, што кіраваць лодкай нескладана — у сучасных ёсць нават аўтапілот, які трымае прамы курс. Самае складанае — гэта зайсці і выйсці з марыны — як прыпаркавацца і выехаць са стаянкі на аўтамабілі.

«У марыне ўсе носяцца, рэгуліроўшчыкаў і святлафораў няма. Правіла адно: у каго большая лодка, той і мае рацыю. Таму калі бачыш, што на цябе ідзе танкер з кітайскімі таварамі, то лепш з яго курсу сысці», — смяецца беларус.

Навучанне доўжыцца два тыдні, кошт — 1200 еўра. Потым практыка, а далей экзамены — тэарэтычныя, практычныя і па зносінах па рацыі з іншымі караблямі. Трэба ўмець на англійскай мове перадаваць свае каардынаты, сігнальныя знакі, тлумачыць, што здарылася на борце.

Сяргей таксама плануе скончыць курсы экстрэмальнага кіравання ў Іспаніі. Дасведчаны шкіпер будзе навучаць дзеянням падчас непрадбачаных сітуацый — што рабіць, калі хтосьці памёр на борце, прабіта дно, пачаўся пажар і гэтак далей».

Беларус марыць купіць уласную яхту. Або знайсці. У марскім праве, калі ўладальнік пакінуў судна, яно можа стаць уласнасцю таго, хто яго знайшоў. Звычайна на ўрэгуляванне ўсіх юрыдычных тонкасцяў ідзе да паўгода.

Кароткатэрміновыя ж планы Сяргея — «адкатаць» наяўныя маршруты, паказаць сябе і свой сэрвіс.

Каментары да артыкула