«Адбываецца паступовы адкат». Частка ўкраінцаў, якія пасля вайны перайшлі на ўкраінскую мову, ужо вярнуліся да рускай

Каля 7% украінцаў, якія раней перайшлі на ўкраінскую мову, цяпер вярнуліся назад да рускай. Пра гэта паведаміла ўпаўнаважаная па абароне дзяржаўнай мовы Алена Іваноўская ў інтэрв'ю «Радыё Свабода», спасылаючыся на вынікі даследавання, праведзенага Дзяржаўнай службай якасці адукацыі Украіны сумесна з Упаўнаважаным па абароне дзяржаўнай мовы.

Паводле слоў чыноўніцы, у 2022‑2023 гадах, улічваючы расійскую агрэсію, узровень самаўкраінізацыі быў пікавым, што пацвярджаюць праведзеныя апытанні. Але сітуацыя змянілася, і цяпер у гэтай сферы адбываецца паступовы адкат.

«Чалавек не можа быць пастаянна ў такім напружанні і кантраляваць сябе, свае паводзіны. І, адпаведна, гэты адкат я звязваю яшчэ і з тым, што звычка. Людзі, дзесьці 6-7% тых, якія звярнуліся да дзяржаўнай мовы, з часам вярнуліся ў сваю камфортную моўную бурбалку», — расказала Алена Іваноўская.

Даследаванне моўных звычак украінцаў адбывалася, у прыватнасці, на платформе Viber.

«Там таксама фіксуюць, што рэрусіфікацыя сёлета адбылася на ўзроўні 6%. Гэта значыць тыя людзі, якія перайшлі на ўкраінскую паступова — на працы, скажам, дома (гэта значыць і ў публічнай, і ў прыватнай прасторы), вяртаюцца да сваёй першай мовы. Гэта значыць першая мова — гэта тая мова, на якой яны выхоўваліся бацькамі», — адзначыла моўная амбудсменка.

Таксама Іваноўская лічыць, што планамерная дзяржаўная палітыка ўкраінізацыі не можа быць рэалізаванай ні за 5, ні за 10 гадоў.

«Пэўным і кардынальным чынам, і не ківаючы толькі на гэты вось момант самаўкраінізацыі, які ўзнікае як рэакцыя, як самаабарона, як самазахаванне на агрэсію, а, скажам, планамерная дзяржаўная палітыка, яна не будзе і не рэалізуецца ні за 5 гадоў, ні за 10. Гэта працяглы працэс. Таму што тут важна рабіць усё паслядоўна, рабіць усё мудра, не з наскоку, не з прымусу — гэта важны такі момант, але з дынамікай, з такімі матывацыямі, якія б выходзілі на аргументы, на абгрунтаванне і на прагматыку», — перакананая Алена Іваноўская.

На думку моўнай амбудсменкі, украінцам трэба самастойна матываваць сябе.

«Гэта павінен рабіць кожны з нас, і тым больш тыя людзі, якія адказныя за сваіх дзяцей. І ўвесь час, так бы мовіць, матываваць сябе: «Я — украінец, гэта мая мова, гэта мая абарона, гэта мая зброя», — адзначае Іваноўская.

Каментары да артыкула