Apošnija hadoŭ dziesiać, jak hladžu aŭtarskaje kino pad prymusam. Nie, ja ŭsio razumieju – Kaŭryśmiaki, Džarmuš, Chanekie… inšyja tavaryšy pa niaščaści –… heta hienijalna, zdymaju kapialuš (hałavu, vałasy). Jak kamera pracuje, stylovyja vytančanaści, huk… Huk asabliva byŭ u Antanijoni. (Jakoje ščaście, što daŭno pahladzieŭ jahonyja filmy i ciapier nie abaviazany katavać siabie “Čyrvonaj pustyniaj”)… Chacia iržavy koler adtul možna skraści…
Nu, adzin pryjom, nu – dva, nu – try, na ŭvieś film. Chviliny j dastatkova… Ale paŭtary hadziny (!) ekrannaha času… (A pop-«artyst» Endzi Ŭorhał vydavaŭ na adnym pryjomčyku 6 (šeść!) hadzinaŭ kinakarciny!)
Luboŭ hledača da kino maje try stadyi.
Spačatku hladziš usio zapar – i prosta radujeśsia pa-dziciačamu.
Potym – sutykajeśsia ź filmam, jaki ździŭlaje formaj, ahałomšvaje siužetam, dyj, uvohule, niezvyčajny. Z hetaha pačynajecca etap «aŭtarski»: smakavańnie stylovaha malimońnia, pryjomčykaŭ, optyki, scenarnych niečakanak, hieametryčnych koleraŭ, zakadravych hukaŭ. U hetaj stadyi hladač z fanaberyjaj stavicca da svaich kolišnich zachapleńniaŭ: jany zdajucca jamu zanadta prymityŭnymi. A pavahaju karystajucca vyklučna mudrahielistyja karciny (śpis dadavać nia budu – «prasunutaja» publika jaho vydast sama).
Ale aŭtarskija pryjomy – tolki specyi dla žanravaje stychii. Jana staražytniejšaja, falklornaja, mitalahičnaja. I da jaje znoŭ naviartajecca hladač. (Kali dažyvie tolki.) Heta treciaja stadyja razumieńnia.
Vykštałconyja pryjomy kaštoŭnyja tolki kali jany vajšli ŭ žanr, stalisia častkaj masavaha kino. Kali aŭtar nie zaścić saboju kanona (u stvareńni jakoha jon zdolny prymać čynny ŭdzieł!).
Abirać pamiž masavym žanram i «aŭtarskimi pryjomčykami»… Dy durnaja amerykanskaja žachaŭka lepšaja za tuzin Kaŭryśmiakaŭ!
…Ale Kaŭryśmiaki jość syravinaj dla masavaha kino…
Kaŭryśmiakijana – aficyjny pohlad na Aki Kaŭryśmiaki.
Da «Dnia narodnaha adzinstva» pamiłavali 25 čałaviek4
Kamientary