Шыталь адказаў Каліну: Беларус-гараджанін у Беластоку ахвотней пойдзе на канцэрт у клуб, а не паездзе слухаць народны хор

«Па-першае, пан Каліна шмат перабольшвае. Няпраўда, што 90% беларусаў, якіх пан Каліна бачыць у сацсетках, пішуць па-расейску.

У нас тыя самыя сябры ў сацсетках, і прынамсі дзве траціны допісаў яны пішуць па-беларуску. Некаторыя пішуць па-польску.

Павялічыць

Таксама Юрка Каліна няслушна закідае, што «10-20% беларусаў, якія раней былі актыўнымі ў беларускім асяроддзі ў Беларусі, цяпер намагаюцца нешта рабіць дзеля беларускай справы ў Польшчы». Вось гэта і блізка не падобна да праўды.

Можа, калі ўзяць усіх грамадзян РБ, якія пераехалі ў Польшчу, у тым ліку па «карце паляка», ды эканамічных мігрантаў, то 20% актыўных бы і выйшла. Але практычна ўсе тыя, хто ў Беларусі беларускай справай займаўся, у Польшчы працягваюць гэта рабіць.

Часта мы робім беларускую справу не ў той форме, у якой хацеў бы Юрка Каліна. Ну, што ж. Мы займаемся салідарнасцю з рэпрэсаваным і ўцекачамі, скідваемся грашыма на дапамогу беларусам, якія апынуліся ў эміграцыі ў цяжкім становішчы. Некаторыя падляшскія беларусы таксама прымаюць у гэтым удзел, і за гэта трэба быць удзячнымі, але то вельмі нямногія. Колькі заданацілі на Байсол беларусы з Дубіч Царкоўных, Орлі ці Гарадка? Не папракаю — проста кажу, што мы на розныя рэчы факусуем увагу.

Мы маем свае медыйныя і грамадскія праекты. Але ў нас іншы фокус. Беларускі эмігрант у Варшаве ці Гданьску не будзе чытаць «Ніву» і не будзе слухаць «Радыё Рацыя» — яму патрэбны Most, які напіша пра жыццё ў Польшчы і штодзённыя праблемы дыяспары. (Дарэчы, рэдакцыя Most месціцца ў Беластоку).

Нашы беларусы ў Беластоку, разам з Кацярынай Ваданосавай, якая вартая ўсялякага захаплення, стварылі клуб гістарычнай рэканструкцыі і ўшаноўваюць памяць паўстанцаў 1863 года. Ці рабілі б гэта праваслаўныя беларусы з Падляшша, дзяды якіх называлі паўстанцаў «мяцежнікамі»?

Супольныя праекты беларусаў-уцекачоў з беларусамі Падляшша ёсць. Узяць бы і Тутаку (на якую пераважна беларусы-эмігранты і збіраюцца), і праекты Цэнтра беларускай культуры, і Камунікат (я асабіста нядаўна пазычаў старыя кніжкі са сваіх збораў, каб адсканаваць і выкласці на Камунікаце). І нашы людзі з Беластока, хто цікавіцца народнай культурай, па Падляшшы ездзяць, і ведаю такіх, хто Бельскі і Гайнаўскі павет уздоўж і ўпоперак аб'ездзілі.

Але пан Юрка Каліна мусіць разумець, што часам мастацкія густы ў людзей адрозніваюцца — і беларус-гараджанін у Беластоку ахвотней пойдзе на канцэрт беларускага гурта ў беларускі клуб у Беластоку, а не паездзе слухаць народны хор у Дубічах Царкоўных.

Дарэчы, ёсць людзі з Падляшша, якім прысутнасць беларусаў-эмігрантаў падабаецца.

Адна жанчына з Гайнаўкі, якую і Юрка Каліна пэўна добра ведае, неяк сказала мне: «Добра, што вы прыехалі. Вы прывезлі сюды гарадскую культуру, якой тут не хапала, бо на Падляшшы ўсё круціцца вакол фальклору».

Мы розныя. У нас розная гістарычная памяць. Ідэнтычнасць беларусаў Падляшша круціцца вакол вёскі, царквы, пушчы і бежанства. А мы выраслі пераважна ў гарадах, сярод нас шмат каталікоў і атэістаў, на царкву мы вельмі часта глядзім як на інструмент русіфікацыі.

Ад адной настаўніцы-беларускі з Крынак я неяк пачуў такія словы: «А мясцовыя беларусы цябе б за свайго не прызналі. Бо ты каталік. Для іх ты — паляк».

Мы тут можам інтэгравацца, але мы не асімілюемся, і не трэба нас дакараць за тое, што мы «Канцэрт пажаданняў» на Радыё Рацыя не слухаем, «Ніву» не чытаем, на фэсты ў Дубічы Царкоўныя не ездзім. Беларускае жыццё — разнастайнае, і падляшскімі праектамі не абяжоўваецца.

Я абедзвюма рукамі за тое, каб нам — беларусам з Беларусі і беларусам з Падляшша — лепш адзін аднаго пазнаваць, і больш шырока ды глыбока супрацоўнічаць. Але не трэба нас папракаць, што — цытую — «Беларусы, якія прыехалі з Беларусі, не ведаюць і, магчыма, не хочуць ведаць, што тут на Падляшшы жывуць этнічныя беларусы, якія з'яўляюцца грамадзянамі Польшчы».

Бо гэта няпраўда. Замала ведаем, замала супрацоўнічаем — але няпраўда, што «не ведаем і не хочам ведаць». Крыўдна гэткае чуць.

Спадзяюся, не пакрыўдзіў гэтым допісам нікога з падляшскіх беларусаў, многіх з якіх я ведаю і дужа шаную».

• 3
• 1
• 0
• 0
• 0
• 1
• 0
• 0