З Масквы. Блог Алеся Чайчыца

Шпацыры па беларускай Маскве: сядзібы беларускіх арганізацый часоў БНР

У 1917—1918 гг. у Маскве дзейнічалі беларускія палітычныя арганізацыі, дэлегаты ад якіх бралі ўдзел у дзейнасьці Ўсебеларускага Зьезду, зь якога потым утварылася Рада БНР.

У архівах БНР за 1917 год публікуецца сьпіс беларускіх арганізацый у розных рэгіёнах былой Расейскай Імпэрыі — «Мейсцы беларускай працы». У тым ліку згадваюцца беларускія арганізацыі ў Маскве.

Прадстаўніцтва Беларускай Сацыялістычнай Грамады, найбуйнейшай тагачаснай беларускай партыі, месьцілася па адрасе, якога ў цяперашняй Маскве не існуе — Зубовская пл. 1–26.
На гэтым месцы цяпер пляцоўка перад Падліковай Палатай Расейскай Фэдэрацыі.

Архівы БНР цытуюць вітальнае слова ад маскоўскай арганізацыі БСГ на Першым Усебеларускім Зьездзе:

«Мы всѣ очутившіеся на чужой Землѣ желаем вернуться работать на свою землю. мы должны работать чтобы достигнуть полной власти. Мы имѣем на своей землѣ помѣщиков-чужеземцев и мы отберем от них нашу землю. Наша работа будет направлена на пользу нашего народа» (Архівы БНР, Том I, Кніга I, с 25)

Непадалёк адтуль, па адрасе Теплый переулок 20–51, дзейнічала маскоўская сядзіба Беларускай Народнай Грамады.
Цяпер гэта вуліца Тымура Фрунзэ (улица Тимура Фрунзе). Дом нумар 20 — прыватны даходны дом архітэктара Гіпіуса, пабудаваны ў 1901 годзе. За савецкім часам дом сапсавалі надбудовай яшчэ аднаго паверху, цяпер у ім месцяцца офісы розных маленькіх фірмачак.

Паводле Вікіпэдыі, Беларуская Народная Грамада была заснаваная ў 1917 годзе і налічвала больш за тысячу членаў, пераважна бежанцаў-беларусаў Першае сусьветнае вайны. Арганізацыя мела аддзелы ў Калузе, Саратаве, Сестрарэцку, Тамбове і іншых гарадах Расеі. На правах сэкцый БНГ дзейнічалі гурткі прафэсараў, настаўнікаў, студэнтаў, праваслаўнага духавенства.

Пасьля Лютаўскай рэвалюцыі БНГ рэпрэзэнтавала інтарэсы беларускіх бежанцаў перад іншымі беларускімі арганізацыямі.

У ліпені 1917 БНГ удзельнічала у зьездзе беларускіх нацыянальных арганізацый і партый у Менску. Па ініцыятыве БНГ восеньню 1917 г. у Маскве праведзеныя два Ўсерасейскія Зьезды Бежанцаў-Беларусаў.

БНГ удзельнічала ў падрыхтоўцы і правядзеньні Ўсебеларускага Зьезда 1917 г., спрабавала прайсьці ў склад расейскага Ўстаноўчага Сходу.

Беларуская Народная Грамада таксама згадваецца ў пратаколе Першага Ўсебеларускага Зьезду:

«Василевич привѣтствует С’езд от имени Бѣлорусской Народной Грамады в Москвѣ и говорит, что

Грамада является одним из тѣх живительных ручейков народнаго движенія, которые заструились на бѣлорусской нивѣ.
Эти ручейки сливаются теперь в одну великую рѣку, на волнах которой будет принесено счастье Бѣлорусскому Народу. Оратор привѣтствует народную стихію и заканчивает четырехстишіем бѣлорусскаго поэта о лучшей доле бѣлоруссов." (Архівы БНР, Том I, Кніга I, стр 27)

Паводле архіваў Беларускай Народнай Рэспублікі, у Маскве ў 1918 годзе таксама дзейнічала консульства маладой беларускай дзяржавы. Імаверна, яно дзейнічала на базе сядзібаў адной з гэтых арганізацый.

Дом, дзе месцілася Беларуская Народная Грамада, на панараме ў «Яндекс-картах»:

http://maps.yandex.ru/-/CVVzA8Nl

Раён на мапе:


View Larger Map


Папярэднія шпацыры:

Барысаў камень у Каломенскім

Дом Алеся Адамовіча

Помнік Янку Купалу на Кутузаўскім праспекце, гатэль «Масква»

Беларускі вакзал

«Развітанне з радзімай» на кожнай станцыі метро

Амбасада Беларусі

Беларускія рэстараны

«Бібліятэка імя Леніна»

Каментары

«Мы яму давяраем». Чаму зніклую Мельнікаву замяніў менавіта экс-вайсковец Пацехін?1

«Мы яму давяраем». Чаму зніклую Мельнікаву замяніў менавіта экс-вайсковец Пацехін?

Усе навіны →
Усе навіны

Шумчанка запісаў відэазварот да Лукашэнкі6

У Чачні на ўсеагульны агляд выставілі цела 17-гадовага хлопца, які напаў на пост ДПС10

Сіноптыкі расказалі, які раён Мінска самы цёплы ўзімку

Любіце шматкі на сняданак? Ну, чытайце3

Колькасць ахвяр у Санта-Дамінга дасягнула 184

Стала вядома, як будзе выглядаць Валадарка пасля рэканструкцыі17

Сканчваецца легендарная антыўтопія пра ЗША. Што чакаць ад фіналу «Аповеду служанкі»6

Амерыканскія біржы ўзляцелі пасля таго, як Трамп даў задні ход з пошлінамі. Услед за імі растуць і азіяцкія6

У Віцебску вынеслі прысуд праваслаўнаму святару, які насмерць збіў машынай дзіця4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Мы яму давяраем». Чаму зніклую Мельнікаву замяніў менавіта экс-вайсковец Пацехін?1

«Мы яму давяраем». Чаму зніклую Мельнікаву замяніў менавіта экс-вайсковец Пацехін?

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць