«Zialenski — nie Baćka». Pra što pišuć rajonki samych biednych biełaruskich rehijonaŭ
Dzie žycharu rehijona daviedacca pra toje, čym žyvie jaho miascovaść, pra cikavyja historyi, prablemy dy zdareńni? U idealnym śviecie takoj krynicaj mahło b stać rajonnaje vydańnie. Ale jak jano na samoj spravie? «Naša Niva» pahartała sajty rajonaŭ, što ličacca samymi biednymi ŭ kožnaj z abłaściej.
Słaŭharadski rajon: «Prysožski kraj» (Mahiloŭskaja vobłaść)
Samym biednym rajonam u Mahiloŭskaj vobłaści źjaŭlajecca Słaŭharadski — siaredni zarobak «brudnymi» za maj skłaŭ tut 1026 rubloŭ. Heta adzin z rehijonaŭ, jakija najbolš paciarpieli ad avaryi na ČAES, u im znachodziacca vytvorčyja cechi «Čyrvonaha charčavika» i «Babuškinaj krynki».
Słaŭharadskaja rajonka maje nazvu «Prysožski kraj», ale navin pra hety samy kraj tam nie nadta šmat. Na hałoŭnaj staroncy sajta — teksty pra ŭboračnuju kampaniju, sustreču Łukašenki z hubiernataram Piermskaha kraju i źmieny ŭ zakanadaŭstvie.
Ale ž jość na resursie i raździeł pra naviny rajona. Bolšaja častka ź ich — spravazdačy pra dziejnaść studenckich atradaŭ, mierapryjemstvy ŭ škołach dy inšych biudžetnych ustanovach, roznaha kštałtu padziei, arhanizavanyja rajvykankamam. Jość niekalki materyjałaŭ-rekamiendacyj, naprykład, pra bustarnuju vakcynacyju ci pra hiepatyt, i zvodka pra pažar u miascovym ahraharadku.
Siarod hetych spravazdač krychu vydzialajecca zahałovak «Nadziejny čałaviek i adkazny pracaŭnik» — darečy, adzin ź niešmatlikich (kali nie adziny ŭvohule) biełaruskamoŭnych tekstaŭ na sajcie. Heta historyja pra rupliŭca-miechanizatara ź dziaržpradpryjemstva «Zaranski».
Stolinski rajon: «Naviny Paleśsia» (Bresckaja vobłaść)
U mai stolincam płacili ŭ siarednim 1124 rubli, što źjaŭlajecca samaj nizkaj ličbaj pa Bresckaj vobłaści. Sajt miascovaha vydańnia «Naviny Paleśsia» raspracavany bolš detalova, čym minuły resurs z padborki: tut vam i zaprašeńnie ŭ sacsietki, i raździeł z fota i videa, i navat asobny raździeł ź mierkavańniami.
Aŭtary vydańnia sumiaščajuć miascovyja naviny pra stabalnika i ŭboračnuju z prapahandysckim kantentam. Naprykład, na sajcie «Navin Paleśsia» raźmieščany film dziaržtelebačańnia pra fond BySol, jość reposty vykazvańniaŭ Hihina, Łaŭrova, šmat spravazdač ź milicejskich zvodak. 5 z 6 tekstaŭ u rubrycy «Haračyja temy» pryśviečanyja vykazvańniam Łukašenki, šosty ž materyjał raskazvaje pra naradu ź jaho ŭdziełam.
Biez sumnievaŭ, samy cikavy raździeł sajta — rubryka «dziažurny karespandent». Voś niekalki zahałoŭkaŭ adtul:
- «Uschvalavanaja maci paviedamiła ŭ milicyju, što znajšła ŭ mabilnym telefonie dački pierapisku eratyčnaha charaktaru»,
- «Padkantrolnaja» lisa vyjšła z-pad kantrolu»,
- «Usio lepšaje dzieciam, abo Nie drovy vieziacie» (historyja pra toje, jak kiroŭca dziciačaha aŭtobusa spaźniŭsia na dźvie hadziny),
- «Uzvažyli ciesta, abo Kali skarha, to adrazu ŭ redakcyju?» (mierkavany vypadak niedavažvańnia ciesta ŭ kramie).
Tut ža — sproby krytyčna aśviatlać prablemy ŭ rajonie. Naprykład, aŭtary «Navin Paleśsia» nie prajšli mima historyi ź niesankcyjanavanaj zvałkaj u Davyd-Haradku i navat krytykavali miascovych čynoŭnikaŭ, jakija nie reahujuć na hetu infarmacyju.
Šarkaŭščynski rajon: «Klič Radzimy» (Viciebskaja vobłaść)
Užo šmat hadoŭ hety rajon — adzin ź biadniejšych kutočkaŭ Biełarusi, u mai siaredni zarobak tut skłaŭ 999 rubloŭ. Šarkaŭščyna śpiecyjalizujecca na sielskaj haspadarcy, adno ź niešmatlikich miascovych pradpryjemstvaŭ, «Šarkaŭščynski kansiervavy zavod», vypuskaje pładova-jahadnaje vino. Na terytoryi rajona znachodzicca dryhva «Jelnia», jakaja ŭ apošnija hady stała duža papularnaj siarod turystaŭ.
Miascovaja rajonka maje nazvu «Klič Radzimy», jaje sajt zbolšaha zapoŭnieny pieradrukami z bujnych dziaržaŭnych resursaŭ. Trochi ŭłasnaha kantentu chavajecca za zahałoŭkami nakštałt «Ideałahičnaja praca ŭ kalektyvach», «U AAT «Žviranka» pačali ŭbirać azimy raps» i «Šarkaŭščanie ŭdzielničajuć u abłasnym turźlocie pracoŭnaj moładzi».
Karmianski rajon: «Zara nad Sožam» (Homielskaja vobłaść)
Šmat nasielnictva adsialili z hetaha rehijona paśla avaryi na ČAES, jakaja mocna zakranuła rajon. Jak i na Šarkaŭščynie, tut nie tak šmat zavodaŭ — adzin ź filijałaŭ «Rečyckaha tekstylu», lnazavod i palihrafičnaje pradpryjemstva. Siaredni zarobak za maj u Karmianskim rajonie skłaŭ 999 rubloŭ.
Sprabujem znajści sapraŭdnyja miascovyja naviny na sajcie rajonnaj haziety «Zara nad Sožam». Prapuskajem užo tradycyjnyja dla rajonak pieradruki z bujnych dziaržresursaŭ, teksty pra ŭboračnuju kampaniju i čynoŭnickija spravazdačy.
Nas cikavić rubryka «Na złobu dnia» i «Žurnalist bačyć prablemu» — nazvy hučać tak, nibyta za imi mohuć chavacca prablemnyja teksty. Pieršaja z rubryk pryśviečanaja palitprapahandzie ad karmiancaŭ. Tut, naprykład, jość natatki pra spartovyja sankcyi suprać Biełarusi i pra skandalnaje intervju Alaksandra Łukašenki dzieciam-žurnalistam z Łatvii na «Słavianskim bazary».
A voś druhaja rubryka narešcie raspaviadaje pra štodzionnyja prablemy miascovych (praŭda, nizkich zarobkaŭ u śpisie hetych prablem, vidać, niama). Naprykład, aŭtary «Zary nad Sožam» nie adnojčy pišuć pra sumny los byłoha kafe «Soniejka», budynak jakoha zaraz ablubavali sumniŭnyja kampanii. Inšyja rajonnyja cikavostki — historyja pra novapasadžanyja ŭ rajonie klony, jakija niekudy źnikli, i pra nieadpaviednaść koštu tavaraŭ na ceńnikach z sumaj na kasie. Za bolš hłabalnyja pytańni žurnalisty «Zary nad Sožam» nie biarucca.
Karelicki rajon: «Połymia» (Hrodnienskaja vobłaść)
Siaredni zarobak za maj u hetym rajonie skłaŭ 1122 rubli — samaja nizkaja ličba pa vobłaści.
Idziem pa karelickija naviny na sajt miascovaj rajonki «Połymia» — i ledźvie bačym roźnicu ź minułymi resursami z padborki. Sajty padobnyja adzin da adnaho, jak bliźniaty: Łukašenka na hałoŭnaj staroncy, infarmacyja ad DAI i z bujnych dziaržresursaŭ, uboračnaja i BRSM.
Viadoma, i tut jość sproby rabić ułasny kantent, ale ž aryhinalnaściu jon nie adroźnivajecca. Jość, naprykład, natatka pra adkryty ŭ Kareličach vuličny trenažorny kompleks ci pra dobraŭparadkavańnie mohiłak, i ničoha padobnaha na apovied pra prablemy rajona.
Zrobim zdahadku, što aŭtary «Połymia» źbirajucca pisać pra heta ŭ budučym, niezdarma ž jany raźmiaścili na sajcie huhł-apytanku z prośbaj acanić asnoŭnyja baki žyćcia ŭ rajonie. Siarod takich bakoŭ miedabsłuhoŭvańnie, kulturnaje žyćcio, umovy dla zaniatkaŭ fizkulturaj i sportam, aśviatleńnie i dobraŭparadkavańnie vulic.
Miadzielski rajon: «Naračanskaja zara» (Minskaja vobłaść)
Miadzielščyna — samy biedny rajon u Minskaj vobłaści z 1219 rublami siaredniaha zarobku. Za naviny tut adkazvaje resurs «Naračanskaja zara».
Pieršaje, što zaŭvažajem: na hetym sajcie proźvišča Łukašenki sustrakajecca čaściej za ŭsio chiba što ŭ pieradruku navin ź dziaržaŭnaha ahienctva BiełTA. Tut taksama minimalnaja kolkaść pieradrukaŭ ź dziaržresursaŭ i dosyć ułasnych tekstaŭ. Voźmiem, naprykład, materyjał «Tut žyćcia ich pryčał: siamja daktaroŭ Kiško pracuje ŭ «Zubraniaci» abo fotarepartaž z adpačynku na Naračy.
Šukajem natatki pra prablemy rajona — i nie znachodzim. Zato jość na sajcie nadzvyčajnaja rubryka «My havorym», jakaja pavinna dać hołas žycharam rajona. Voś tolki hutarać jany vyklučna ŭ duchu dziaržprapahandy — sačycie sami pa zahałoŭkach:
- «Napiaredadni 9 Maja ŭ Polščy znosiać pomniki. Što z hetaj nahody dumajuć miadzielčanie?»
- «Mierkavańniem ab refierendumie dzielicca [kiraŭnik rajonnaha savieta vieteranaŭ] Uładzimir Vałasievič (videa)»
- «Prajekt Kanstytucyi ŭ [sanatoryi] «Pryaziornym» abmierkavali z udziełam prakurora rajona Vitala Afanasienka»
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary