Kanadski prafiesar zaklikaŭ biełarusaŭ da vyklučnaj strymanaści ŭ pytańni dystancyjavańnia ad Rasii
Situacyju ŭ Biełarusi, mahčymyja źmieny paśla prychodu Donalda Trampa, upłyŭ sankcyj i pierśpiektyvy demakratyčnych pieramienaŭ u Biełarusi ŭ intervju «Radyjo Svaboda» patłumačyŭ prafiesar Devid Marpłz, kanadski śpiecyjalist u pytańniach Biełarusi, Ukrainy i Rasii.
Ci treba bajacca prychodu Trampa?
Marpłz ličyć, što palityka Trampa adnosna Biełarusi i rehijona ŭ cełym pakul niepradkazalnaja. Mnohija rašeńni buduć zaležać ad jaho staŭleńnia da Rasii i Pucina.
Surazmoŭca pahadžajecca z prahnozam, što novaja administracyja Trampa moža padšturchoŭvać Ukrainu da nie samaha pryjemnaha pahadnieńnia z Rasijaj.
«Dumaju, ciapier bolš vierahodna, što novaja administracyja budzie vielmi mocna padšturchoŭvać Ukrainu da niejkaha pahadnieńnia z Rasijaj. My dakładna nie viedajem, jakija buduć hetyja ŭmovy…»
Źmieny ŭ palitycy ZŠA mohuć adbicca na Biełarusi, ale Marpłz nie ličyć, što heta pryviadzie da pierazahruzki adnosin z režymam Łukašenki. Prafiesar ličyć, što akurat pa hetym pytańni isnuje mocny dvuchpartyjny kansensus u ZŠA.
Toje samaje tyčycca i dyjałohu pamiž ZŠA i demakratyčnymi siłami Biełarusi — jon praciahniecca. Chacia b pa toj pryčynie, što «jość šerah kanhresmienaŭ, šerah sienataraŭ, jakija ŭ minułym vielmi padtrymlivali Biełaruś».
Va ŭmovach žaleznaj zasłony
Prafiesar pahadžajecca z tezaj, što ciapier farmujecca novaja «žaleznaja zasłona».
«Spravy iduć u hetym kirunku. Heta krychu vuziejšaja žaleznaja zasłona, čym [taja, što ŭpała ŭ 1991 ci 1989 hadach], ale tym nie mienš stvarajecca situacyja, kali miaža NATA sapraŭdy pieratvarajecca ŭ miažu Zachadu».
Na našych vačach paŭstajuć typovyja simvały chałodnaj vajny: uźviadzieńnie ścien na miežach Polščy i Litvy ź Biełaruśsiu.
Adnak Marpłz ličyć, što heta časovaja situacyja i źmienicca paśla adychodu ciapierašnich lidaraŭ Rasii i Biełarusi.
Kurs na NATA i pierśpiektyvy demakratyčnych pieramien
Marpłz zaklikaje da strymanaści ŭ spravie kursu na jeŭraintehracyju i ŭstupleńnia ŭ NATA.
«Z palitykaj, što my idziom u NATA, što my ŭstupajem u Jeŭrasajuz, što my ruchajemsia na Zachad… Nie, rasijskija vojski byli b u Biełarusi praz paru dzion. Biełaruś užo ŭziała na siabie abaviazacielstvy [pierad Rasijaj]».
Što da pieramienaŭ, to prafiesar ličyć, što biez radykalnych źmien u Maskvie pierśpiektyvy demakratyzacyi Biełarusi abmiežavanyja.
A ci paślapucinskaja ŭłada budzie bolš prychilna hladzieć na demakratyčnyja pieramieny ŭ Biełarusi? Prafiesar ličyć, što tak, ale pry ŭmovie, što Biełaruś zastaniecca pryjaznaj da Rasii.
«Ja liču, što hałoŭnaje pytańnie dla Rasii — vajennaja biaśpieka. I dla Kramla ŭ paślapucinski pieryjad moža być prymalna, kali ŭłada ŭ Biełarusi budzie bolš demakratyčnaja, ale, skažam tak, u peŭnych śfierach prarasijskaja».
Najistotniejšaje, adnak, — heta vola i adzinstva samich biełarusaŭ. «Ja liču vielmi važnym, kab biełarusy zachoŭvali adzinstva, navat kali jany nie abaviazkova zhodnyja z usim, što robić Ofis Cichanoŭskaj», — padkreśliŭ prafiesar.
Ciapier čytajuć
«Hubazikaŭcy schilajuć Kaleśnikavu da vysyłki, ale jana nie choča»1
Kamientary
Krainy nie budzie, ale vy trymajciesia tam!
Voś paśla hetych padziej možna ustupać u EZ i NATA