«Uschodni hihant», a sceny na kancercie — «vartyja Dante». Jak upłyvovaje polskaje vydańnie raskazała pra Maksa Karža palakam
«Dla siaredniestatystyčnaha polskaha słuchača jon — noŭnejm», — adznačała Gazeta Wyborcza.
«Dla siaredniestatystyčnaha polskaha słuchača jon — noŭnejm, a padzieja nie anansavałasia ŭ publičnaj prastory. Pośpiech z punktu hledžańnia kolkaści hledačoŭ — zasłuha ŭschodnich dyjaspar, raskidanych pa ŭsioj Jeŭropie, jakich abjadnoŭvaje viedańnie ruskaj movy — mienavita joju ŭ bolšaści svaich piesień karystajecca Maks Korž.
Da hetaha času heta samy nieviadomy vykanaŭca, jaki zapoŭniŭ najbolš viadomy stadyjon u krainie», —
tak pisaŭ pierad kancertam Maksa Karža ŭ Varšavie žurnalist vydańnia Gazeta Wyborcza Kšyštaf Novak.
Znajomiačy polskaha čytača ź biełaruskim vykanaŭcam, žurnalist zaŭvažaŭ:
«Spačatku jaho tvorčaść zastavałasia pa-za ŭvahaj — jon čytaŭ rep, jak i mnohija chłopcy z panelnych rajonaŭ, jakija maryli pra słavu. Pisaŭ prostyja ryfmy pra ŭsio i ni pra što, pad hetkija ž prostyja muzyčnyja arynžyroŭki.
(…) Sapraŭdnaja papularnaść pryjšła ŭ 2014 hodzie, kali rep va ŭsim śviecie pačaŭ nabližacca da radyjofarmatu, a Korž upeŭniena padchapiŭ hety trend. Jon admoviŭsia ad strohich žanravych ramak, uvodziačy ŭ svaju muzyku elemienty elektronnaj i pop-muzyki.
Razam z abnaŭleńniem hučańnia jon pačaŭ zakranać temy kaštoŭnaściaŭ i bolš adkryta vyjaŭlać emocyi. U vyniku stvaryŭ sučasnuju, aŭtarskuju interpretacyju tak zvanaha «šansonu» — bałady, hłyboka ŭkaranionaj u kulturu narodaŭ Uschodu, — što za karotki čas vyvieła jaho ŭ miascovy mejnstrym.
Miljony prasłuchoŭvańniaŭ na stryminhavych płatformach jon atrymaŭ i dziakujučy tamu, što stvaraje na ruskaj movie, tolki zredku ŭplatajučy ŭ teksty biełaruskija frazy. Takim čynam, jon byŭ adnačasova i miascovym, i mižnarodnym artystam, što adlustroŭvałasia i ŭ jaho biznes-rašeńniach — jon padpisaŭ kantrakt z rasijskim muzyčnym łejbłam. Heta nie vyklikała asablivych sprečak, bo tłumačyłasia ekanamičnymi pryčynami».
Aŭtar nahadvaje, što ŭ 2016 hodzie Korž atrymaŭ zabaronu na ŭjezd va Ukrainu za kancert u Krymie, jakaja była praz hod źniata (u 2021-m u śpievaka byŭ kancert u Adesie). U 2020-m, padčas biełaruskich pratestaŭ, jon spačatku paźbiahaŭ vyraznaj pazicyi, što vyklikała krytyku, ale potym padtrymaŭ demanstrantaŭ. U listapadzie taho ž hoda vypuściŭ klip, dzie milhajuć kadry pratestaŭ i bieł-čyrvona-biełyja ściahi.
Aŭtar nazyvaje Karža «ŭschodnim hihantam».
Paśla kancertu Wyborcza raźmiaściła jašče adzin artykuł, aŭtar jakoha Rafał Hurski, acharaktaryzavaŭ atmaśfieru pierad i padčas kancerta, jak «sceny, vartyja Dante».
«Tysiačy fanataŭ artysta, jakoha nienavidzić biełaruski režym, i z druhoha boku — sarvanaja noč žycharoŭ Voli dy dziasiatki čałaviek, zatrymanych palicyjaj. Takim staŭ vynik vizitu ŭ Varšavu Maksa Karža — artysta, jaki dla palakaŭ zastajecca ananimam, ale jon u subotu da krajoŭ zapoŭniŭ Nacyjanalny stadyjon.
Korž nie chavaje svajoj palityčnaj zanhažavanaści. Pakolki jaho ličać adnym z hałoŭnych vorahaŭ tamtejšaj śpiecsłužby, jon utojvaje miesca žycharstva i redka daje kancerty. (…)
Subotni kancert na PGE Narodowym adbyŭsia nievypadkova 9 žniŭnia — u hadavinu pačatku pratestaŭ suprać režymu Alaksandra Łukašenki ŭ 2020 hodzie. Za niekalki hadzin da vychadu Karža na scenu vulicami stalicy prajšoŭ Marš Svabody ŭ piatuju hadavinu falsifikacyi dyktataram vybaraŭ u Biełarusi», —
piša žurnalist i zaŭvažaje:
«Pra jaho vizit u Varšavu zahavaryli hučna — i heta ŭ litaralnym sensie — jašče za dzień da kancerta, zapłanavanaha na Nacyjanalnym stadyjonie».
Dalej aŭtar raskazvaje pra padziei napiaredadni, padčas i paśla kancerta. Tak za dzień da kancerta Maksa Karža ŭ Varšavie, u mikrarajonie Vola, sabralisia niekalki tysiač jaho fanataŭ. Tam hučna ihrała muzyka, zapuskalisia fiejervierki, paśla zastalisia hory śmiećcia; palicyja vypisała dziasiatki štrafaŭ i zatrymała niekalki čałaviek za zachoŭvańnie narkotykaŭ.
«Piatničnyja padziei stali taksama preludyjaj da taho, što adbyłosia ŭ subotu. Bo da «scen, vartych Dante» dajšło i na Nacyjanalnym stadyjonie.
Častka fanataŭ, jakija kupili bilety na trybuny, sprabavała prarvacca na fan-zonu. Pačalisia bojki z achoŭnikami i ściuardami, što sačyli za paradkam. Situacyja była nastolki surjoznaj, što dla supakajeńnia hledačoŭ daviałosia ŭmiašacca śpiecyjalnym achoŭnym padraździaleńniam», — piša žurnalist.
Paśla kancerta fanaty pradoŭžyli śviatkavańnie ŭ centry horada, asabliva na bierahach Visły, znoŭ ź fiejervierkami, piratechnikaj i ałkaholem.
«Heta najvialikšy harmidar na Nacyjanalnym stadyjonie, pra jaki my kali-niebudź čuli. Tut budzie sprava dla prakurora», — cytuje aŭtar słovy pradstaŭnika palicyi.
Ciapier čytajuć
«Kali b u Biełarusi ŭsio było dobra, to vašy b nie jechali siudy pa kaŭbasu». Repartaž z prymiežnych Babroŭnikaŭ22
Kamientary
Słuchać Maksa Karža było zaškvaram jašče ŭ Biełarusi, a ŭ Jeŭropie heta navohule muzyka dla mihrantaŭ ź nižejšych sacyjalnych słajoŭ.