Na staražytnaj karcie vučonyja znajšli šlach da Nojevaha kaŭčeha

Jak piša Daily Mail, navukoŭcam udałosia rasšyfravać samuju staražytnuju ŭ śviecie kartu, stvoranuju na hlinianaj tabličcy prykładna 3000 hadoŭ tamu.

Hety artefakt, viadomy jak Imago Mundi, ujaŭlaje saboj kruhavuju dyjahramu z tekstam, napisanym klinapisam. Znachodka naležyć Vaviłonskaj cyvilizacyi i źmiaščaje simvały i tekst, jakija adnosiacca da historyi ab Vialikim Patopie i vyratavańni čałaviectva na kaŭčehu, jakaja vielmi nahadvaje biblejskuju historyju pra Noja i jaho kaŭčeh.

Rasšyfroŭkaj tekstu zajmalisia vučonyja z Brytanskaha muzieja, dzie zachoŭvajecca tablička. Jany ŭpeŭnienyja, što na karcie namalavana mierkavanaje miesca raźmiaščeńnia Nojevaha kaŭčeha. Pa ich słovach, advarotny bok tablički słužyć svajho rodu «klučom» dla padarožnikaŭ, apisvajučy šlach i vizualnyja aryjenciry, ź jakimi jany mahli b sutyknucca na šlachu da mierkavanaha kaŭčeha.

Adzin z nadpisaŭ havoryć ab nieabchodnaści pieraadoleć siem lih, kab ubačyć abjekt, apisany jak «parsiktu». Dadzienaje słova raniej užo znachodzili ŭ inšych vaviłonskich tekstach i viadoma, što jano vykarystoŭvałasia dla apisańnia sudna, jakoje vyratavała žyćcio padčas Vialikaha Patopu.

Navukoŭcy śćviardžajuć, što ŭ tabličkach pakazvajecca šlach da Urartu, dzie, pavodle staražytnaha miesapatamskaha epasu, hieroj pa imieni Utnapišcim razam sa svajoj siamjoj znajšli prystanišča paśla patopu. U tekście Urartu źjaŭlajecca asiryjskim ekvivalentam Ararata, što ŭ pierakładzie ź jaŭrejskaj movy abaznačaje haru.

Vaviłonskaja viersija lehiendy pra Vialiki Patop praktyčna supadaje ź biblejskaj, za vyklučeńniem detalaŭ. U joj havorycca, što boh Ea pasłaŭ patop, jaki źniščyŭ usio čałaviectva, akramia Utnapišcima i jaho siamji. Pa rasparadžeńni svajho boha jany pabudavali kaŭčeh i ŭziali na bort žyvioł.

Karta Imago Mundi, znojdzienaja jašče ŭ 1882 hodzie na terytoryi sučasnaha Iraka, doŭhi čas zastavałasia zahadkaj dla daśledčykaŭ. Na joj klinapisam namalavany staražytny śviet, ź Miesapatamijaj u centry, akružanaj «horkaj rakoj», jakaja ličyłasia miažoj zasielenaha śvietu. Tablička źmiaščaje vosiem trochvuholnikaŭ, jakija navukoŭcy interpretujuć jak simvały hor, jakija adpaviadajuć apisańniam na zvarotnym baku.

Pavodle słoŭ kuratara Brytanskaha muzieja Irvinha Finkiela, u tabličcy havorycca, što kali padarožnik projdzie pa ŭkazanym maršrucie, to ŭ kančatkovym vyniku natkniecca na hihanckaje sudna na hary.

Pavialičyć

Zhodna z Biblijaj, patop adbyŭsia kala 5 tysiač hadoŭ tamu i pryvioŭ da vyratavańnia čałaviectva dziakujučy Noju i jaho kaŭčehu. Paśla 150-dzionnaha płavańnia kaŭčeh spyniŭsia na hary Ararat u siońniašniaj Turcyi. Hetaje miescaznachodžańnie nabyvaje asablivaje značeńnie, pakolki viaršynia hary, ab jakoj idzie havorka, sapraŭdy maje formu i pamiery, jakija adpaviadajuć apisańniu Nojevaha kaŭčeha.

Adkryćcio vyklikała značnuju cikavaść siarod navukoŭcaŭ. U apošnija hady daśledčaja hrupa sa Stambulskaha techničnaha ŭniviersiteta vyjaviła na Araracie hlinu, marskija zakamianiełaści i reštki morapraduktaŭ, što śviedčyć ab prysutnaści ludziej u hetym rajonie 3-5 tysiač hadoŭ tamu.

Tym nie mienš, niekatoryja ekśpierty ličać, što hara Ararat nie mahła być miescam kaŭčeha, bo jaje farmavańnie adbyłosia ŭžo paśla mierkavanaha patopu. U cełym, choć historyja Vialikaha Patopa zastajecca značnaj kulturnaj spadčynaj, mnohija vučonyja i archieołahi schilnyja razhladać jaje jak mif, a nie jak histaryčny fakt.

• 6
• 0
• 0
• 1
• 2
• 0
• 0
• 0