Treba stać novym Izrailem. U Biełarusi prydumali, jak raźvivać startapy

Pavodle acenak vienčurnych inviestaraŭ, ź Biełarusi paśla 2020 hoda vyjechała da 80% usich startapaŭ, a ź liku najbolš pierśpiektyŭnych — da 90%. Razam ź imi źnik i miascovy technałahičny rynak, jaki moh by stać drajvieram ekanomiki.

Razam sa startapami była źniščana i infrastruktura, jakaja ich padtrymlivała. Ułady zakryli Imaguru — klučavy chab, dzie prachodzili mierapryjemstvy, sustrečy ź inviestarami i aksieleracyjnyja prahramy. Imaguru pryznali ekstremisckim farmavańniem. Uśled za im spyniŭ isnavańnie i konkurs sacyjalnych prajektaŭ Social Weekend, jaki doŭhi čas byŭ hałoŭnaj placoŭkaj dla padtrymki inavacyjnych idej.

Z pryvatnych inicyjatyŭ zastalisia tolki adzinki. Zborka Labs, jakaja sprabuje praciahvać pracu, maje słabuju reputacyju: partfiel startapaŭ biedny, mnohija spasyłki nie pracujuć. Niekatoryja ŭdzielniki śćviardžajuć, što ŭdzieł u prahramie źviazany z abaviazkovaj pieradačaj doli ŭ kampanii.

Bolš nadziejnaj krynicaj padtrymki ličycca Spark Venture — inviestycyjnaja studyja pry ŭdziele Alfa-Banka, jakaja sapraŭdy dapamahaje prajektam na rańniaj stadyi.

Pavodle biznes-anioła Kiryła Vałošyna, na siońniašni dzień u Biełarusi nie zastałosia ničoha, što možna było b paraŭnać z Imaguru. Isnujuć tolki razroźnienyja inicyjatyvy: aksieleratar PVT, startap-škoła ŭ BDU. Ale heta nie miescy dla štodzionnych kamunikacyj startapieraŭ — chutčej, sparadyčnyja iventy.

Inviestar Valeryj Astrynski, jaki pierajechaŭ u Polšču paśla 2,5 hadoŭ «chatniaj chimii», padkreślivaje: startap-ekasistema ŭ cełym «adaptavałasia da realij unutry krainy». Dziaržava anansuje reformy i abiacaje pryciahnuć inviestaraŭ z Rasii, Kitaja i arabskich krain.

Ale na fonie miljardnych inviestycyj u AI u śviecie, pa słovach Astrynskaha, jon adčuvaje, nakolki niaznačnaj stała startap-ekasistema ŭ Biełarusi. Razryŭ pamiž krainaj i astatnim śvietam tolki pavialičvajecca.

Jak u PVT prydumali adradžać startapy

Kali raniej ruch startapaŭ u Biełarusi padtrymlivali pieravažna pryvatnyja inicyjatyvy, to ciapier asnoŭnuju rolu sprabujuć adyhrać dziaržaŭnyja struktury — Park vysokich technałohij (PVT), dziaržaŭnyja banki i ŭniviersitety.

U pačatku 2025 hoda PVT zapuściŭ trochmiesiačny aksieleratar dla startapaŭ na rańniaj stadyi. U prahramu adabrali 20 prajektaŭ z hatovymi praduktami i zarehistravanymi kampanijami. Sam PVT inviestycyj nie daje, ale naładžvaje kantakty pamiž pradprymalnikami i patencyjnymi inviestarami.

Dziaržaŭny Biełahraprambank taksama pravodzić «Startap-marafon», u jakim štohod vybirajucca piać pieramožcaŭ. Pryzavyja — ścipłyja, usiaho niekalki dziasiatkaŭ tysiač rubloŭ. U 2023 hodzie finał adbyŭsia ŭ Maskvie, a žury składałasia pieravažna z pradstaŭnikoŭ rasijskich arhanizacyj.

U mai 2024 hoda PVT zasnavaŭ Startap-centr z metaj raźvićcia pradprymalnictva va ŭniviersitetach. Namieśnik dyrektara PVT Kirył Zaleski padkreśliŭ, što mienavita ŭniviersitety — najlepšaje asiarodździe dla zapusku inavacyjnych prajektaŭ: u raźvitych krainach da čverci startapaŭ pačynajecca mienavita tam. Byŭ zaklučany šerah partniorstvaŭ z VNU — uklučajučy BDU, Homielski, Połacki, Paleski, Viciebski i Brescki technałahičny ŭniviersitety.

Na bazie hetych ustanoŭ adukacyi pracujuć kavorkinhi StartUp Space, dzie prachodziać lekcyi, chakatony i inšyja mierapryjemstvy. Adnak efiektyŭnaść zaležyć ad kankretnaha VNU: u adnych padtrymlivajuć studentaŭ i vyzvalajuć ad par, u inšych abmiažoŭvajucca farmalnymi aktyŭnaściami.

Hałoŭnymi inicyjatarami hetaj stratehii vystupajuć Kirył Zaleski i Dźmitryj Mikułka — kiraŭnik Startap-centra, jaki jašče ŭ 2010 hodzie sprabavaŭ stvaryć padobnuju strukturu ŭ BDU. Ale, niahledziačy na ŭsie namahańni, na siońniašni dzień z univiersitetaŭ nie vyjšła nivodnaha paśpiachovaha startapa.

Novy zakonaprajekt, jaki pryvioŭ kiraŭnika PVT u kresła ministra

U kancy 2024 hoda padčas startap-konkursu University Cup čynoŭnik PVT Kirył Zaleski pradstaviŭ kiraŭnictvu krainy — u tym liku ministru ekanomiki i vice-premjeru — ideju novaha zakona ab startapach i inviestycyjach.

Zhodna z prapanovami, startapy na rańniaj stadyi pavinny być vyzvalenyja ad PDV, a inviestary atrymajuć padatkovyja vyliki. Dla rezidentaŭ PVT praduhledžvajecca sproščanaja sistema spravazdačnaści, mahčymaść pracy na anhlijskaj movie, palehčany dopusk zamiežnych inviestycyj i stvareńnie inviestycyjnych fondaŭ.

Pavodle krynic devby, zakonaprajekt pavinien być hatovy ŭžo ŭ pieršaj pałovie biahučaha hoda.

U svajoj prezientacyi, pa słovach surazmoŭcy devby, jaki pažadaŭ zastacca ananimnym, Zaleski havaryŭ, što aŭtsorsinh pamiraje. Maŭlaŭ, u Biełarusi niama šmat resursaŭ, i my pavinny raźvivacca jak inavacyjnaja kraina. I pryvodziŭ u prykład Izrail, jaki biez resursaŭ raźvivaje startap-ruch.

Vidavočna, što prezientacyja akazałasia paśpiachovaj: užo ŭ sakaviku 2025 hoda Kirył Zaleski byŭ pryznačany ministram suviazi i infarmatyzacyi.

• 0
• 0
• 2
• 0
• 0
• 1
• 0
• 0