Z pačatku vajny va Ukrainie kitajskija chakiery, źviazanyja z uradam Kitaja, nieadnarazova ŭzłomvali rasijskija kampanii i dziaržaŭnyja ŭstanovy, imknučysia atrymać dostup da vajennych sakretaŭ.
Jak piša The New York Times, choć Pucin i Si demanstrujuć adzinstva suprać Zachadu, realnaść pakazvaje inšaje. Rasija nie hatovaja dzialicca ŭsimi vajennymi raspracoŭkami, a Kitaj šukaje dostup da sakretaŭ, vykarystoŭvajučy svaje mahčymaści ŭ śfiery technałohij i špijanažu.
Pavodle tajvańskaj daśledčaj kampanii pa kibierbiaśpiecy TeamT5, aktyŭnaść kitajskich chakieraŭ u dačynieńni da Rasii rezka ŭzrasła ŭžo ŭ mai 2022 hoda, praź niekalki miesiacaŭ paśla pačatku poŭnamaštabnaj vajny va Ukrainie.
Najbolš jaskravy vypadak adbyŭsia ŭ 2023 hodzie, kali adna z hrup chakieraŭ, viadomaja jak Sanyo, imitavaŭšy adrasy elektronnaj pošty bujnoj rasijskaj inžyniernaj firmy, sprabavała atrymać infarmacyju pra rasijskija jadziernyja padvodnyja łodki.
Čamu Kitaj cikavicca rasijskim dośviedam?
Chacia Kitaj — vajennaja i navukovaja zvyšdziaržava, adna ź jaho hałoŭnych prablem — adsutnaść bajavoha dośviedu. U adroźnieńnie ad Rasii, kitajskaja armija nie ŭdzielničała ŭ sučasnych kanfliktach. Tamu Piekin vykarystoŭvaje rasijskuju vajnu jak łabaratoryju dla vyvučeńnia sučasnych taktyk, sistem, słabych miescaŭ i pieravah zachodniaj zbroi, jakuju vykarystoŭvaje Ukraina.
Daśledčyk TeamT5 Če Čan adznačaje, što Kitaj choča pieraniać rasijski dośvied viadzieńnia vajny, zrazumieć hieapalityčnyja manieŭry Maskvy i atrymać dostup da novych raspracovak u halinie abarony.
U publičnaj prastory rasijskija ŭłady nie pryznajuć fakty ŭzłomu. Ale sakretny dakumient FSB, jaki trapiŭ u rasparadžeńnie The New York Times, adkryta śćviardžaje: Kitaj prymianiaje instrumienty kibieršpijanažu suprać Rasii.
U im Piekin nazvany nie inakš jak «vorah», jaki źbiraje źviestki pra rasijskija vajennyja technałohii. Asablivuju cikavaść dla Kitaja ŭjaŭlajuć vajna z vykarystańniem dronaŭ i prahramnaje zabieśpiačeńnie, paviedamlajecca ŭ dakumiencie.
Kitajskija chakiery i ich mety
Pavodle kampanii pa kibierbiaśpiecy Palo Alto Networks, adna z hrup, jakaja finansujecca ŭradam Kitaja, atakavała rasijski dziaržaŭny abaronny kanhłamierat «Rastech», šukajučy infarmacyju pra spadarožnikavyja kamunikacyi, radary i mietady radyjoelektronnaj baraćby.
Inšyja hrupy praz uraźlivaści Microsoft Word z dapamohaj škodnych fajłaŭ sprabavali praniknuć na abjekty rasijskaj avijacyjnaj pramysłovaści i dziaržaŭnyja struktury.
Jak adznačajuć aŭtary, nie ŭsie kitajskija chakierskija hrupy pracujuć pa pramym ukazańni ŭrada, ale ekśpierty pa kibierbiaśpiecy bačać dokazy ich suviazi ź dziaržavaj. Naprykład, rasijskaja kampanija pa kibierbiaśpiecy Positive Technologies paviedamiła ŭ 2023 hodzie pra ataki na niekalki rasijskich abjektaŭ, uklučajučy aerakaśmičny, pryvatny achoŭny i abaronny siektary.
Chakiery vykarystoŭvali instrumient Deed RAT, jaki ličycca ŭnutranaj raspracoŭkaj kitajskich dziaržaŭnych chakieraŭ i nie dastupny dla nabyćcia ŭ darknecie.
Hałoŭnaja dziejučaja asoba — Mustang Panda
Adnoj z samych aktyŭnych kitajskich chakierskich hrup, jakaja atakavała Rasiju, źjaŭlajecca Mustang Panda. Pavodle daśledčykaŭ, mała viadoma pra pachodžańnie hetaj hrupy i jaje bazu ŭ Kitai. Jaje dziejnaść časta supravadžała ekanamičnuju inicyjatyvu Kitaja «Adzin pojas — adzin šlach». Paśla ŭvarvańnia Rasii va Ukrainu Mustang Panda pašyryła svaje ataki na dziaržaŭnyja ŭstanovy Rasii i Jeŭrapiejskaha Sajuza.
Pavodle dyrektara pa vyjaŭleńni pahroz achoŭnaj firmy Sophos Rejfa Pilinha, jaki naziraje za dziejnaściu hrupy na praciahu niekalkich hadoŭ, Mustang Panda, vierahodna, padtrymlivajecca Ministerstvam dziaržaŭnaj biaśpieki Kitaja. U 2022 hodzie hrupa atakavała rasijskich vajennych čynoŭnikaŭ i pamiežnyja padraździaleńni na miažy Rasii z Kitajem u Sibiry.
Pilinh ličyć Mustang Panda adnym z asnoŭnych instrumientaŭ Kitaja dla zboru palityčnaj i ekanamičnaj infarmacyi.
U studzieni Ministerstva justycyi i FBR ZŠA zajavili, što škodnaje prahramnaje zabieśpiačeńnie Mustang Panda zaraziła tysiačy kampjutarnych sistem, sprabujučy skraści infarmacyju. Siarod achviar byli amierykanskija kampanii, kitajskija dysidenty, a taksama ŭrady Jeŭropy i Azii.
Akramia Mustang Panda, kamanda TeamT5 adsočvaje inšuju hrupu, Slime19, jakaja pastajanna atakavała rasijski ŭrad, enierhietyčny i abaronny siektary.
Kitaj i Rasija dvojčy padpisvali pahadnieńni pra ŭzajemnuju admovu ad kibieratak— u 2009 i 2015 hadach. Adnak navat tady ekśpierty papiaredžvali, što hetyja damoŭlenaści nasili simvaličny charaktar.
Na praktycy Kitaj pačaŭ ataki jašče da ŭvarvańnia va Ukrainu — naprykład, u 2021 hodzie byli zafiksavanyja ŭzłomy sistem, źviazanych z raspracoŭkaj rasijskich padłodak. Adnak vajna značna pavialičyła kolkaść kibieratak i ich pryjarytety.
Kitaj abvinavacili ŭ maštabnym uzłomie, «jaki zakranuŭ miljony ludziej». Što viadoma?
Kitajskija chakiery vykrali 60 tysiač niepubličnych listoŭ Dziarždepa ZŠA — Reuters
Rasśledavańnie: Chakierskaja hrupa, jakaja atakavała Ukrainu, źviazanaja ź biełaruskimi ŭładami. Abjektami jaje atak byli taksama šmatlikija biełarusy
Chakiery zdabyli DNK Pucina — u jaho jość sioje-toje supolnaje z Hitleram
Ciapier čytajuć
U Sudanie paŭstancy źbili samalot ź biełaruskim vajskovym lotčykam. Voś što pra jaho viadoma8
Kamientary
Rośsija sčitajet kitajskoje mieńšim złom, čiem oborudovanije, elemientnuju i matbazu Zapada.