Hramadstva

Urahan złamaŭ unikalnaje dreva ŭ Žamysłaŭskim parku. Što ciapier ź im budzie?

Lipieńskija kataklizmy nanieśli vialikuju škodu pryrodnym pomnikam, jakaja dahetul nie padličana. Siarod abjektaŭ, jakija mocna paciarpieli, akazaŭsia i park pry adnoj z samych paznavalnych siadzib Biełarusi.

Dniami stała viadoma, što ŭ vyniku ŭrahannych viatroŭ byŭ złamany 130-hadovy jasień na terytoryi siadziby Umiastoŭskich u vioscy Žamysłaŭl Iŭjeŭskaha rajona. Pra heta paviedamiŭ telehram-kanał «Spadčyna». 

Hetaje dreva było ŭnikalnaje tym, što jano najredkaja dla Biełarusi forma jasienia piensilvanskaha aŭkubalistaha (Fraxinus pennsylvanica 'Aucubaefolia') z žoŭta-plamistym liściem, jakoje padobnaje da liścia piarestaj aŭkuby japonskaj, papularnaj chatniaj raśliny.

Złamany 130-hadovy jasień u Žamysłaŭskim parku. Fota: telehram-kanał «Spadčyna»
Achoŭny anšłah kala jasieniu. Fota: telehram-kanał «Spadčyna»

Jašče ŭ 1972 hodzie jaho ŭziali pad achovu jak bataničny pomnik pryrody respublikanskaha značeńnia.

Siadziba sfarmiravałasia na levaj vysokaj terasie raki Haŭi ŭ XIX stahodździ. U jaje budaŭnictvie nazirałasia viartańnie da formaŭ kłasicyzmu. Park byŭ pabudavany pa prajekcie francuzskaha sadoŭniki Jamajsa, jaki ŭ farmiravańni paradnaj častki addaŭ pieravahu paradna-vosievamu vyrašeńniu. Centram kampazicyi źjaŭlajecca dvuchpaviarchovy muravany pałac ź bielviederam, pabudavany ŭ 1870-1880-ja hady pa padabienstvie z karaleŭskim pałacam u Łazienkach. 

Jasień piensilvanski aŭkubalisty «Žamysłaŭski» da ŭrahanu. Fota: Minpryrody

Unikalny jasień byŭ častkaj žyvapisnaha afarmleńnia paradnaj častki parku, jakaja adkryvałasia pierad pałacam, i, miarkujučy pa jahonym uzroście, byŭ adnym z tych pieršych drevaŭ, vysadžanych jašče francuzam Jamajsam.

Apošni ŭładalnik Uładzisłaŭ Umiastoŭski addaŭ siadzibu pad navukovuju bazu z pryrodaznaŭčaj i sielskahaspadarčaj śpiecyjalizacyjaj Vilenskaha ŭniviersiteta. U časy Pieršaj suśvietnaj vajny tut byŭ niamiecki vajenny sanatoryj, paśla Druhoj suśvietnaj — upraŭleńnie kałhasu, pošta, kłub, biblijateka. Budynak pustavaŭ z 2006 hoda.

Napaŭzrujnavany pałac Umiastoŭskich u Žamysłaŭli. Fota: Citydog.by

U 2012 hodzie pałac hareŭ, ahoń źniščyŭ častku dachu. U 2015 hodzie kompleks kupiŭ biznesoviec ź Iardanii, ale źnik, ničoha nie zrabiŭšy. U 2017 siadzibu kupiŭ biełaruski biznesoviec Michaił Hlinski, jaki pachodzić ź miescaŭ niepadalok ad Žamysłaŭla. Jon pačaŭ pracy ŭ budynku, rasčyściŭ park pobač z pałacam. Ale dalej pakul spravy pa adnaŭleńni siadziby nie zrušylisia.

Paśla taho, jak dreva było złamanaje, było praviedziena abśledavańnie stanu bataničnaha pomnika pryrody, jakoje pakazała, što pryrodny abjekt stračany. 

Stvoł paražony stryžniovaj hnillu. Fota: Instytut ekśpierymientalnaj bataniki NAN Biełarusi

U vyniku ŭrahannaha vietru była adłamanaja bakavaja halina z častkaj draŭniny asnoŭnaha stvała, a ŭ miescy razłomu, pa ŭsioj daŭžyni stvała dreva paražonaje stryžniovaj hnillu. Pa vynikach abśledavańnia kamisija vyrašyła źniać achoŭny status z dreva, paviedamlaje Instytut ekśpierymientalnaj bataniki NAN Biełarusi.

Źniščeńnie ŭrahanam unikalnaha dreva vyhladaje vypadkovaściu, ale jašče ŭ 2019 hodzie novy ŭłaśnik kazaŭ žurnalistam SB, što dreva patrabuje lačeńnia, ale hetaha nie dajuć zrabić: 

«Jon achoŭvajecca dziaržavaj. Pahladzicie, u jakim jon stanie. Dreva hinie. Ale lačyć jaho nie dazvalaje achova pryrody», — škadavaŭ Michaił Hlinski.

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Kamientary

Ciapier čytajuć

Čamu ŭ Biełarusi imkliva padaje naradžalnaść?18

Čamu ŭ Biełarusi imkliva padaje naradžalnaść?

Usie naviny →
Usie naviny

U Minsku — usplosk reśpiratornych zachvorvańniaŭ. Kala dziciačaj infiekcyjonki źniali čarhu z mašyn chutkaj dapamohi5

Zialenski paprasiŭ u Trampa bolš Patriot, i toj abiacaŭ pašukać1

Voś chto toj «režysior», jaki padmanam stvaryŭ film pra vilenskuju i biełastockuju emihracyju15

Bieły dom: vałodańnie ZŠA atamnymi elektrastancyjami Ukrainy budzie ich najlepšaj abaronaj11

Stali viadomyja novyja detali pieramoŭ Trampa i Zialenskaha

«Adnaznačna było strašna». Pamiežniki pažartavali z brytanskaha tyktokiera, jaki prasiŭ DNŽ u Kubrakova12

Dziaržynsk praz avaryju zastaŭsia biez haračaj vady i aciapleńnia1

«Mnie soramna, ale ja navat nie pamiataju». Stali viadomyja novyja padrabiaznaści z pracesu zdymak emihrantaŭ dla kino na BT21

Tramp paviedamiŭ, što razmova ź Zialenskim prajšła «vielmi dobra»5

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Čamu ŭ Biełarusi imkliva padaje naradžalnaść?18

Čamu ŭ Biełarusi imkliva padaje naradžalnaść?

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić