Kamanda maleńkaha karybskaha vostrava Kiurasaa ŭpieršyniu ŭ historyi zhulaje na čempijanacie śvietu pa futbole. Što za vostraŭ i jak takoje atrymałasia?
Mahčyma, vy raniej nie čuli pra hetuju krainu z nasielnictvam kala 158 tysiač čałaviek, raźmieščanuju na vostravie ŭ Karybskim mory. Da hetaha Kiurasaa asacyjavałasia ź likioram, naftapierapracoŭkaj, turyzmam i anłajn-kazino, a ciapier nabyvaje suśvietnuju słavu dziakujučy sportu.
Vostraŭ kantrastaŭ: ad pirataŭ da likioraŭ
Farmalna Kiurasaa nie źjaŭlajecca całkam niezaležnaj dziaržavaj. Svoj ciapierašni status samakiravalnaj dziaržavy ŭ składzie Karaleŭstva Niderłandaŭ vostraŭ atrymaŭ tolki 10 kastryčnika 2010 hoda. Da hetaha, z 1954 hoda, jon uvachodziŭ u skład fiederacyi Niderłandskich Antylskich astravoŭ.
Siońnia miascovym uładam dadziena šyrokaja aŭtanomija va ŭnutranaj palitycy, adnak źniešnija spravy i abaronu zabiaśpiečvajuć Niderłandy, a aficyjnym kiraŭnikom dziaržavy źjaŭlajecca niderłandski karol. Taki status daje ŭsim hramadzianam Kiurasaa niderłandski pašpart.
Historyja vostrava, adkrytaha ispancami jašče pry žyćci Kałumba, poŭnaja dramatyčnych padziej. U XVII stahodździ, padčas vajny za niezaležnaść ad Ispanii, Hałandskaja Viest-Indskaja kampanija biez boju zachapiła vostraŭ i pieratvaryła jaho ŭ važny stratehičny punkt.
Stalica Vilemstad stała adnym z najbujniejšych centraŭ handlu rabami, a sam vostraŭ słužyŭ bazaj dla hałandskich pirataŭ i schoviščam dla biežancaŭ, siarod jakich byli jaŭrei-siefardy, vyhnanyja ź Ispanii ŭ kancy XV stahodździa, i navat lidar baraćby za niezaležnaść Łacinskaj Amieryki Simon Balivar, jaki chavaŭsia tut u 1812 hodzie.
Novy vitok raźvićcia vostraŭ atrymaŭ u pačatku XX stahodździa, kali na šelfie susiedniaj Vieniesueły znajšli bahatyja zapasy nafty. Kampanija Royal Dutch Shell pabudavała na Kiurasaa bujny naftapierapracoŭčy zavod Isla.
Vybar byŭ nievypadkovy: u adroźnieńnie ad palityčna niestabilnaj Vieniesueły na Kiurasaa byli stabilnaść i hłybakavodny port. Heta na doŭhija hady zrabiła ekanomiku vostrava zaležnaj ad nafty.
Druhim słupom staŭ turyzm. Turystyčnaja pryvabnaść Kiurasaa abumoŭlena raźvitoj infrastrukturaj, najaŭnaściu piasčanych plažaŭ i karałavych ryfaŭ dla dajvinhu, a taksama hieahrafičnym stanoviščam, jakoje abaraniaje vostraŭ ad urahanaŭ. Heta zabiaśpiečvaje stabilny patok padarožnikaŭ z krain Paŭnočnaj i Paŭdniovaj Amieryki, a taksama ź Jeŭropy.
Ale ekanamičnaja madel Kiurasaa maje i sprečnyja składniki. U 1940‑ch ułady lehalizavali prastytucyju, a ŭ 1949 hodzie na byłoj vajennaj bazie adkryŭsia «Le Mirage» — adzin z najbujniejšych u rehijonie bardelaŭ. Jon začyniŭsia z-za pandemii ŭ 2020 hodzie, ale ŭžo ŭ 2023-m urad vykupiŭ jaho i paabiacaŭ pierazapuścić.
Jašče bolš značnuju rolu adyhryvaje anłajn-hemblinh. Dziakujučy zakonu, pryniatamu ŭ 1993 hodzie, vostraŭ Kiurasaa staŭ suśvietnym centram dla rehistracyi anłajn-kazino. Ličycca, što kala 40% usich cieniavych ihralnych sajtaŭ majuć licenziju Kiurasaa.
I ŭsio ž samaj viadomaj vizitoŭkaj vostrava źjaŭlajecca znakamity likior Blue Curaçao. Jaho historyja pačałasia ź niaŭdačy ispanskich kałanizataraŭ, jakija sprabavali vyroščvać tut apielsiny, ale płady atrymalisia vielmi horkimi. Miascovyja žychary pačali vykarystoŭvać vysušanuju cedru dla stvareńnia nastojek, a ŭ XIX stahodździ hałandskaja kampanija Lucas Bols pieratvaryła hety recept u suśvietny chit.
Šlach da mary: jak stvarałasia siensacyja
Pa ironii losu, mienavita hałandski śled staŭ klučom da pośpiechu Kiurasaa ŭ sporcie, jaki siońnia prasłaŭlaje vostraŭ nie mienš, čym znakamity likior. Jak piša The Athletic, pośpiech zbornaj — heta vynik šmathadovaj stratehii, jakaja pačałasia jašče ŭ 2004 hodzie. Ideja zaklučałasia ŭ tym, kab pryciahvać prafiesijnych hulcoŭ ź niderłandskim hramadzianstvam, jakija majuć karani z Kiurasaa.
U vyniku ŭ ciapierašnim składzie tolki adzin futbalist, Tait Čonh (były hulec akademii «Mančester Junajted»), naradziŭsia niepasredna na vostravie. Astatnija — vychadcy ź Niderłandaŭ, siarod jakich kapitan Leandra Bakuna, były paŭabaronca «Astan Viły», i jaho brat Žunińjo.
«My pačali zaprašać hulcoŭ, jakija byli niedastatkova dobryja dla zbornaj Niderłandaŭ, ale mahli hulać za Kiurasaa. Tak usio pačynałasia», — kaža Leandra Bakuna.
I hetaja stratehija pačała prynosić plon zadoŭha da ciapierašniaha tryumfu. U 2017 hodzie zbornaja Kiurasaa vyjhrała Karybski kubak, uźniaŭšysia ŭ rejtynhu FIFA z 200‑ha na 67‑ie miesca.
Klučavuju rolu ŭ pośpiechu hetaha hoda adyhraŭ lehiendarny 78‑hadovy niderłandski trenier Dzik Advakat. Dla jaho čempijanat śvietu 2026 hoda budzie trecim u karjery paśla pracy sa zbornymi Niderłandaŭ (1994) i Paŭdniovaj Karei (2006). Advakat taksama ŭ svoj čas vyvieŭ zbornuju Rasii na čempijanat Jeŭropy pa futbole 2012 hoda. Cikava, što trenier sam patelefanavaŭ u fiederacyju i prapanavaŭ svaje pasłuhi paśla taho, jak inšyja kandydaty admovilisia.
Šlach Kiurasaa na čempijanat śvietu byŭ vielmi ŭpeŭnienym. Na hrupavym etapie kvalifikacyi kamanda atrymała čatyry pieramohi ŭ čatyroch matčach, abyhraŭšy Barbadas (4:1), Arubu (2:0), Haici (5:0) i Sient-Lusiju (4:0). U finalnym raŭndzie kamanda dvojčy zhulała ŭničyju sa zbornaj Trynidada i Tabaha, dvojčy pieramahła Biermudy (adzin raz z razhromnym likam 7:0 u haściach) i ŭ vyniku zaniała pieršaje miesca ŭ hrupie.
Hetaja kvalifikacyja — nie prosta spartyŭny pośpiech, a novy suśvietny rekord. Kiurasaa stała samaj maleńkaj krainaj, jakaja kali-niebudź traplała na čempijanat śvietu. Ciapier uvieś śviet ź cikavaściu čakaje, što pakaža heta kamanda na hałoŭnaj futbolnaj scenie płaniety.
Ciapier čytajuć
Kamanda maleńkaha karybskaha vostrava Kiurasaa ŭpieršyniu ŭ historyi zhulaje na čempijanacie śvietu pa futbole. Što za vostraŭ i jak takoje atrymałasia?33
Kamientary
Nužien spraviedlivyj obŝiepłanietnyj otbor na Kubok mira, no biurokraty FIFA, žirujuŝije na podački arabskich šiejchov, ničieho nie sobirajutsia mieniať.
I potym, eŭrapejskija kamandy ničoha nie stracili, a novyja trapliajuć da turniru praz pašyrennie kilkaści ŭdzielnikaŭ...