Дасведчаны дызайнер год шукае працу паўсюль — вось яго пранізлівы маналог (дарэчы, ён не вінаваціць ШІ)
Сяргей даслаў Devby.io ліст-крык душы. Паводле яго меркавання, «уладкавацца дызайнерам у ІТ становіцца не проста складана — а немагчыма». Хоць у яго і ёсць адукацыя, і 10 гадоў досведу ў прафесіі, прычым 6 з іх — UX/UI-дызайнерам.
— Уявіце сабе, што жыве на свеце UX/UI-дызайнер па імені Сяржук. У Сержука адукацыя графічнага дызайнера, 10-гадовы досвед працы ў прафесіі, з якіх 6 гадоў — у якасці UX/UI-дызайнера.
Сяргей спрабуе знайсці пастаянную фултайм-працу ў ролі UX/UI— або product-дызайнера ўжо больш за год — але безвынікова. Сяргей мае досвед — рабіў розныя прадукты, працаваў як у буйных ІТ-кампаніях, так і ў стартапах.
У Сяргея ёсць партфоліа і добра складзенае CV — і нуль паспяхова пройдзеных сумоўяў. Калі пашанцуе, запросяць паразмаўляць па відэасувязі, калі пашанцуе крыху менш — то ў перапісцы. Але ўсё, як звычайна, скончыцца тым, што ў кампаніі няма бюджэту на пазіцыю, а яму ўсё роўна прапануюць выканаць тэставае.
Трэба тэставае (хоць у цябе і класнае партфоліа)
Каб уладкавацца дызайнерам, трэба мець партфоліа, — без яго цябе нават разглядаць не будуць. А каб стварыць партфоліа, трэба выдаткаваць вельмі шмат часу, бо партфоліа UX/UI— або product-дызайнера павінна ўтрымліваць рэальныя праекты з апісаным працэсам распрацоўкі (case studies).
Але па нейкай прычыне ў многіх кампаній у апісанні хайрынг-працэсу другім або трэцім этапам стаіць… тэставае заданне.
Сяргей выдаткаваў час на стварэнне партфоліа з апісаннем праектаў, а на сумоўях яго заўсёды просяць выканаць тэставае. Навошта ж тады так карпеў над партфоліа?
Трэба «багатае» партфоліа — але ў межах адной кампаніі!
Рэкрутары, праўда, кажуць: каб спадабацца нам, трэба ўказаць у CV, што ў цябе ёсць досвед 5+ гадоў у прадуктовай кампаніі або стартапе, а яшчэ — багатае партфоліа.
Сяргей працаваў у прадуктовай кампаніі, якая за год запусціла адну фічу для аплікацыі. Бо працэс стварэння і імплементацыі фічы — доўгі і няпросты, калі трэба зрабіць усё якасна. Таму і праектаў у партфоліа за гэты перыяд няшмат. Але каго гэта хвалюе?!
Трэба як мага больш (мёртвых) праграм
А вось патрабаваць ад кандыдата досвед працы ў праграме, якая ўжо мёртвая, — гэта так, гэта база. InVision закрылі. Але гэта не важна, усе ўсё роўна шукаюць яе ў пераліку. Таму галоўнае — дадаць у CV як мага больш праграм: для распрацоўкі, дызайну, анімацыі. Бо гэта вакансія на UX/UI— або product-дызайнера, а дызайнер павінен умець усё, і яшчэ зверху JS, CSS, HTML…
Але бюджэту няма
«А які бюджэт на гэтую пазіцыю?» — у працэсе інтэрв’ю пытаецца Сяргей, бо для 80% вакансій узровень заробку не ўказаны. «У нас няма бюджэту. Адштурхоўваемся ад кандыдата».
Э-э-э, калі няма бюджэту, навошта вы шукаеце кандыдата? «Няма бюджэту» ў перакладзе з рэкруцкай мовы азначае, што плаціць будуць вельмі мала.
Сяргей называе вілку заробку — і пасля тыдня або двух чакання адказу атрымлівае альбо простую адмову, альбо адмову ў фармаце: «вашы чаканні па заробку не супадаюць з нашым бюджэтам». А Сяргей ж паверыў, што бюджэту ў кампаніі няма.
Шматэтапныя сумоўі, нерэлевантныя рэальнай працы
Каб цябе запрасілі на першы этап інтэрв’ю, трэба зацікавіць сваім партфоліа і CV.
І пасля першага этапу Сяргей чакае яшчэ тры ці чатыры сумоўі. Увесь працэс зацягваецца амаль на два месяцы.
У адной польскай кампаніі на чацвёртым этапе (з пяці) быў тэст на логіку, веданне матэматыкі і фізікі, кампазіцыі і колеразнаўства, а таксама тэхнічныя навыкі. Офер Сяргей не атрымаў, але атрымаў вялікі ліст з падзякай за выдаткаваны час.
Ці гэта ок? Вядома! Бо для кампаніі вельмі важна знайсці таго самага, адзінага Сяргея, які ўмее нестандартна мысліць (што б гэта ні азначала), карыстацца праграмамі, што ўжо закрыліся, і пажадана за мінімальную суму.
Шматлікія лід-дызайнеры на позніх этапах паводзяць сябе так, нібыта яны самі вынайшлі дызайн і бізнес. Тэхнічныя інтэрв’ю часта зусім не адпавядаюць рэальнай працы — і адчуваецца недахоп досведу ў правядзенні сумоўяў. Чаму Сяргею на інтэрв’ю кажуць, што ён класны і цудоўна выканаў тэхзаданне ці адказаў на пытанні, — а потым часта проста знікаюць і не вяртаюцца?
А яшчэ ў Сяргея быў цікавы досвед: неяк на адным з этапаў яму трэба было прагледзець відэа з 8 пытаннямі — і на камеру адказаць на гэтыя пытанні. На кожны адказ адводзіўся абмежаваны час. Што самае цікавае — адказ на кожнае пытанне можна было перазапісваць колькі заўгодна разоў. У лісце, дзе тлумачыўся такі падыход да працэсу найму, гаварылася, што такі фармат зручнейшы і прасцейшы як для кампаніі пры адборы кандыдатаў, так і для кандыдатаў, бо яны могуць перазапісваць адказ столькі разоў, колькі спатрэбіцца для ідэальнага выніку.
Офіс
Ах так, і яшчэ абавязкова… хадзіць у офіс.
Статыстыка
Увесь працэс найму ў ІТ усё больш нагадвае выпрабаванне з адной вядомай серыі кніг і любімай мільёнамі серыі гульняў — у сярэднім выжываюць 3 з 10. Складаецца ўражанне: калі дызайнер не працаваў у Google, AirBnB, Apple, Uber і іншых топавых кампаніях, то шанцы знайсці працу мары ў яго — 0,001%. Добра, адкінем мары — хаця б проста знайсці працу, якую любіш і ўмееш рабіць.
Сяргей даўно перастаў весці статыстыку сваіх водгукаў. За год яна дакладна перайшла за 1000.
Пры гэтым ён прайшоў 12 сумоўяў — і атрымаў толькі адну прапанову супрацоўніцтва на 20 гадзін на тыдзень на 3 месяцы.
Знаёмы Сяргея скардзіцца яму, што з лютага ў яго 347 водгукаў, 5 сумоўяў — і 0 офераў. У Сяргея за год толькі адмоваў каля 1000. Варта адзначыць, што бывала і так, што Сяргей падаваўся на адны і тыя ж вакансіі некалькі разоў — як толькі яны зноў адкрываліся.
Тэставых заданняў Сяргей выканаў няшмат — усяго 4. І толькі для тых кампаній, у якія ён сапраўды вельмі хацеў патрапіць (і так, гэтыя тэставыя былі добра складзеныя, плюс ён загадзя ведаў або абмеркаваў заробак).
Сяргей жыве ў Польшчы, але лакацыя, на жаль, не мае значэння. У яго ёсць знаёмыя, якія сутыкаюцца з тым жа не толькі ў Польшчы, але і ў Германіі і Грузіі.
Сам Сяргей адпраўляе водгукі паўсюль, а не толькі на вакансіі ў Польшчы, — аддаленую працу прапануюць і кампаніі з іншых краін. Калі Сяргей бачыць, што падыходзіць пад вакансію, ён адпраўляе водгук, і там, дзе не падыходзіць — таксама.
Гэта ўсё праз AI?
Калі б я ведаў. Не думаю, што ШІ тут вінаваты. Хіба што, калі ён скануе CV на наяўнасць ключавых фраз і слоў. А гэта, на маю думку, далёка не лепшы спосаб адбору. Я ведаю дастатковую колькасць дызайнераў і бачыў шмат пастоў ад дызайнераў з просьбамі аб дапамозе ў пошуку працы.
ШІ не заменіць дызайнераў, але цяпер ШІ стаў неад’емнай часткай працы. Я сам рэгулярна карыстаюся і Midjourney, і ChatGPT у сваёй працы.
Я сапраўды не ведаю прычын адмоваў. У мяне ёсць сябры — таленавітыя дызайнеры з досведам, яны таксама не могуць знайсці працу.
Я ўзгадваю, як у 2018 годзе ў Мінску я прыйшоў уладкоўвацца на працу дызайнерам інтэрфейсаў у буйную ІТ-кампанію. Сумоўе праводзіў лід дызайнераў разам з эйчарам, і мне былі гатовыя адразу прапанаваць працу. Адзіная прычына, чаму наша супрацоўніцтва не адбылося, — яны працавалі ў Sketch, а я ў Figma. Але ніякіх 5 этапаў, тэставых, псіхалагічных тэстаў і іншага. «Хочаш працаваць? Нам якраз патрэбны супрацоўнік». І ўсё! І ўсе шчаслівыя.
Чаму кампаніі штомесяц выкладваюць вакансіі, а калі я пішу рэкрутару, што зацікаўлены, то не атрымліваю ніякага адказу? 3 разы я пісаў рэкрутару, і яна ні разу не адказала. Але ж вакансія вісіць. І такіх выпадкаў вельмі шмат.
Гісторыі пра тое, што ў рэкрутараў шмат працы, і таму яны не адказваюць, на маю думку, не з’яўляюцца апраўданнем. Бо гэта іх праца. Але я магу памыляцца.
А на што жыць?
Вы спытаеце, на што ж Сяргей жыве, — на зберажэнні, якія амаль скончыліся. А яшчэ ён падпрацоўвае кур’ерам. На ровары шмат не развязеш, але гэта лепш, чым нічога.
Каментары