«Cieśla». Čamu hety śpiektakl varta pahladzieć

Žyŭ-byŭ čałaviek, u centry Jeŭropy, na ŭskrajku miastečka. Cichi, rachmany, pracavity. Žyŭ, rabiŭ sabie ŭ rajonnym centry ramiostvaŭ — a moža, u muziei, ci ŭ biblijatecy, ci ŭ paliklinicy abo jašče niejkaj biudžetnaj ustanovie.

Potym jaho zvolnili, niezadoŭha da piensii. Nie toje kab zusim praz palityku, ale praz palityku — bo dačka «zaśviaciłasia» ŭ 2020-m u pratestach, a dalej vymušana źjechała ŭ Polšču. A pomścić palitemihrantam praz rodnych — sprava dla ŭłady zvykłaja i zručnaja.

Heta i dadzienaść, i siužet novaj pastanoŭki «Cieśla», jakuju dniami pradstavili ŭ Vilni. Nievialikaja historyja adnoj siamji, u jakoj, by ŭ lusterku, adbivajecca najnoŭšaja historyja cełaj krainy. Našaj krainy.

Litoŭski režysior Andrus Dareła, biełaruska-aŭtarka scenaru Volha Karalonak, akciory, jakija ŭ Biełarusi faktyčna atrymali zabaronu na prafiesiju: Siarhiej Tołścikaŭ (u hałoŭnaj roli majstra-cieślara), Vital Lavonaŭ, Emilija Pranskute, Aksana Čyvialova.

Pavialičyć

I publika, jakaja zanadta dobra razumieje, ab čym havorka, u čym dylema biełarusaŭ «adny nie mohuć viarnucca na radzimu, druhija nie mohuć źjechać».

Ułasna, uvieś śpiektakl Cieśla namahajecca sabracca dy pajechać da dački ŭ Polšču, kab žyć razam, dapamahać hadavać unuka, jakoha jašče nikoli nie bačyŭ.

Ale jak ža, kali tut — usio žyćcio, majsternia, dom, dziesiacihodździ pracy, mahiła žonki, kudy treba pastavić samy pryhožy kryž? Nu i kamu jon tam patrebny, chiba drovy pa chatach piłavać? A tut što — kamiani la centra ramiostvaŭ farbavać dy sałamiany traktar na vystavu narodnych majstroŭ vynosić? To jak ža?

Na scenie zusim niašmat dekaracyj i ŭsiaho čatyry akciory, dyj toje adzin ź ich kot, jaki ŭ važnym rašeńni nie pamočnik, a druhaja — načalnica-čynoŭnica, što navat paśla zvalnieńnia ŭsmoktvajecca ŭ hieroja, by toj klešč, pakul nie vypje ŭsie soki.

I dačka, takaja dalokaja, što realny tolki jaje hołas u telefonie. A ŭ centry hieroj sa svaimi dumkami, jaki i baicca, što ničoha tut nie źmienicca, i razumieje, što minułaha žyćcia nie zachavać, jak by kamu ni karcieła «jak raniej».

I hetaha chapaje, kab paŭtary hadziny pieražyvać razam ź Cieślam i za jaho, zadavacca tymi ž pytańniami, razumieć žartački dla biełarusaŭ («nie treba jak u Ermitažu, zrabi jak na Dažynki!», «Biełaruś 3 — kultura!», «kab u ciabie na Vialikdzień bułki nie padnialisia», «im ža š jašče naradžać! — Jakoje naradžać, im na piensiju chutka. — A što rabić, takaja demahrafičnaja situacyja») i nie tolki (čyj Krym i ŭ kaho ŭ siamiejnych albomach zastalisia kartki «Jałta-88»?) i adčuvać taki samy piesimizm nakont ahulnaj budučyni («lepiej ad lepšaha? Nie, dačuška, dalej budzie tolki horaj»).

I padpiavać šeptam Dzieciuk'oŭskuju «Kali nad łuham busieł pralacieł». Pieśnia hučyć ad pačatku ledź čutna, ščypkami skrypki, i pastupova pieraŭtvarajecca ŭ paŭnavartasny saŭndtrek, jaki adnolkava tužliva hučyć dla ŭsich — chto «tut» i chto «tam»…

A Cieśla tak i nie dajechaŭ u Polšču. Čamu? Mabyć, vy ŭžo viedajecie adkaz.

U susiedziaŭ pa kresłach uščent mokryja vočy, kamuści ciažka prakaŭtnuć kamiak u horle. Paśla finału niekatoryja pryznajucca, što nie zmahli raźvitacca z rodnymi «tam».

I ŭžo nieviadoma, ci zmohuć kaliści. Albo zastanucca adno SMSki ŭ telefonie, dy fota, na jakich jašče ŭsie žyvyja i ŭsio jašče, jak raniej — ale jak raniej nie budzie nikoli.

Bo ŭsie my — Cieśla, siamja jakoha raździelenaja časam i adlehłaściu, a serca razarvanaje pamiž rodnym domam, raniejšymi ŭspaminami i novymi abstavinami.

I kali vy ŭsio jašče zadajaciesia pytańniem, čamu mnohija nie źjazdžajuć ź Biełarusi — adkaz niedzie tam, pamiž askiepkami serca, lipavym biustam Lenina ź invientarnym numaram, baćkoŭskim viasielnym (jon ža pachavalny) harnituram i habluškaj na stale ciaślarskaj majsterni.

• 6
• 0
• 0
• 1
• 0
• 3
• 0
• 5