U Farnym kaściole ŭ Hrodnie paśla maštabnaj restaŭracyi adkryli adzin z baročnych ałtaroŭ
Na vychadnych adbyłosia ŭračystaje adkryćcio ałtara Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi — adnaho z trynaccaci ałtaroŭ chrama, jaki źjaviŭsia tut jašče pry budaŭnictvie kaścioła ŭ kancy XVIII stahodździa i z taho času ni razu nie restaŭravaŭsia.
Praca nad adnaŭleńniem ałtara ŭ kafiedralnym kaściole Śviatoha Franciška Ksavieryja ciahnułasia paŭtara hoda. Kab vyratavać kanstrukcyju, majstram pryjšłosia razabrać jaje pa kavałačkach da samaj asnovy. Hałoŭnymi vorahami draŭlanaha šedeŭra stali čas, vilhać i škodniki.
Jak adznačyŭ mastak-restaŭratar Jelisiej Lola, praca była karpatlivaj, amal juvielirnaj.
«Tam i žučok pajeŭ dreva, i niedzie ćvil, hrybok. Dzieści brali došku, a jana ŭ rukach litaralna razvalvałasia. Pryjšłosia niekatoryja elemienty zamianić, niekatoryja — umacavać, pierakleić kožnuju doščačku, kožny santymietr ałtara pierabrać».
Asobnaja ŭvaha była nadadziena ałtarnamu abrazu Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi, jakomu ŭžo bolš za sto hadoŭ. Dla restaŭracyi jaho ŭpieršyniu źniali z ałtara i pieranieśli ŭ śpiecyjalna abstalavanuju majsterniu ŭ sutareńniach kaścioła. Abraz ačyścili ad zabrudžvańnia, umacavali paškodžany vilhaćciu hrunt i nanieśli pazałotu najtančejšym płastom susalnaha zołata 999 proby.
Mastak-restaŭratar Mikałaj Lola padkreśliŭ, što hałoŭnaj zadačaj było nie ŭnieści ničoha novaha, a zachavać aŭtentyčnaść:
«Hałoŭnaje — zachavać staroje, nie naškodzić. Kab nie atrymaŭsia zusim inšy abraz, nie ŭnieści svajho. A zachavać toje, što było, trochi panavić, dapuścim, pazałotu. Pa žyvapisie zrabili taniroŭki, bo dzieści byli straty — ale heta vinavaty čas».
Nieabchodnaść maštabnaj restaŭracyi ŭsiaho Farnaha kaścioła, jakaja sistematyčna viadziecca ŭžo kala 20 hadoŭ, pradyktavana nastupstvami Druhoj suśvietnaj vajny. Doŭhi čas chram stajaŭ biez voknaŭ i dźviarej, praz što interjery mocna paciarpieli ad vilhaci.
Probašč kaścioła ksiondz Jan Kučynski raspavioŭ, što napieradzie jašče šmat pracy, bo «recha vajny» adčuvajecca dahetul:
«Voś u nas zastałosia jašče recha vajny, tak skažam. Naprykład, akno, jakoje było kaliści časova zroblena — prosta zadziełali dziračku, i heta zastałosia pa siońnia. Toje ž samaje na ałtary: my bačym arabiesku ź levaha boku — tolki niekatoryja detali zastalisia, z pravaha boku jaje ŭvohule niama. Heta treba budzie rabić usio nanava».
Siońnia adnoŭlena ŭžo 8 z 13 ałtaroŭ chrama. Nastupnym etapam stanie vyratavańnie ałtara Śviatoha Kazimira, jaki znachodzicca ŭ krytyčnym stanie.
«Bolš za ŭsio pracy nas čakaje na ałtary Śviatoha Kazimira. Jon znachodzicca ŭ stanie krytyčnym: my bačym tresnutyja doški, tresnutyja skulptury. Heta ŭsio razvaliłasia dy tak i zastałosia, nichto jaho nie čapaŭ 80 hadoŭ», — kaža ksiondz Jan Kučynski.
Adnoŭleny ałtar Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi staŭ padarunkam viernikam i turystam da budučaha jubileju — u śniežni hrodzienski Farny kaścioł adznačyć svajo 320-hodździe.
Ciapier čytajuć
U Hrodnie ŭpaŭ dron, jaki raskidaŭ bieł-čyrvona-biełyja ściažki. U hetym abvinavačvajuć Litvu12
Kamientary