«Moža, bajaŭsia zastavacca ŭ šlubie sa mnoj, bo pracuje na BT». Nastaŭnica, jakaja źjechała praz danosy Bondaravaj, raspaviała pra razvod i žyćcio ŭ emihracyi

Dadatkovym udaram dla Taćciany staŭ niadaŭni razvod z mužam, ź jakim jany pražyli razam 20 hadoŭ. «Ci jość sapraŭdnyja mužčyny, zdolnyja raźvieścisia cicha i hodna? Biez brudu, biez pomślivaści. Tak, takija mužčyny jość. Škada, što ja nie viedaju nivodnaha ź ich», — napisała jana ŭ fejsbuku, pryznaŭšysia, što, moža, i nie chacieła b publičyć intymnaje, ale trymać u sabie heta niemahčyma i baluča.

Pahutaryli z Taćcianaj pra asabistaje, repietytarstva anłajn, pieršyja rečy, jakija jana paprasiła pieradać sabie pasyłkaj ź Biełarusi i budučyniu biełaruskaj adukacyi.

Pavialičyć

U minułym Taćciana Krapinievič pracavała ŭ Minsku ŭ biznes-śfiery, a paśla, «pierahareŭšy», pierabrałasia ŭ Lachavičy, kab vučyć dziaciej matematycy. Vielmi chutka jana stała namieśnicaj dyrektara, a jašče — pieršym supracoŭnikam, chto prynios Lachavickaj himnazii finalnaje miesca na profilnym prestyžnym konkursie «Nastaŭnik dla Biełarusi». 

Uvosień 2020 hoda žančyna apublikavała niekalki pastoŭ u sacsietkach z asudžeńniem paślavybarčych padziej. Siarod ich było fota ź bieł-čyrvona-biełaj paściłoj. Niahledziačy na toje, što paźniej dopisy byli vydalenyja, u adzin dzień jany ŭspłyli ŭ kanale danosčycy Volhi Bondaravaj. Pa Taćcianu na pracu pryjšli siłaviki — jaje vyratavała toje, što ŭ toj čas jana znachodziłasia ŭ špitali. Paśla hetaha žančyna vyrašyła źjazdžać: administracyjny sud za «anłajn-pikietavańnie» adbyŭsia bieź jaje. Na im Taćcianie prysudzili amal 2000 rubloŭ štrafu.

U Varšavie Taćciana vykładaje matematyku anłajn: častka vučniaŭ zastałasia ź Biełarusi, častka ž raniej pierajechała z baćkami ŭ Polšču. «U siaredzinie maja tut budzie ekzamien paśla vaśmi kłasaŭ, jość dzieci, jakich ja da jaho rychtuju». Praŭda, hrošy za repietytarstva pakul nie dajuć vyjści ŭ plus i adčuvać siabie ŭpeŭniena ŭ finansavym płanie.

«Srodki, jakija nam naźbirali dziakujučy «Bajsoł», užo amal skončylisia. A pracavać napoŭnicu ja pakul nie mahu praz zatrymku ź lehalizacyjaj».

Pa prylocie ŭ Polšču jašče ŭ aeraporcie Taćciana z dačkoj padalisia na mižnarodnuju achovu. Na momant čakańnia rašeńnia ŭ ich zabrali pašparty i vydali časovaje paśviedčańnie asoby, jakoje dziejničała niekalki miesiacaŭ. Taćciana zahadzia napisała zajavu na jaho zamienu, ale voś jak užo paŭtara miesiaca — cišynia.

«Heta toje, što dadatkova ŭpłyvaje na emacyjny stan. Tamu što chočacca lehalna znachodzicca tut i lehalna pracavać. U ideale — nie znachodzicca ŭ kvatery 24 na 7, bo ŭ mianie ciapier usio — anłajn. Tolki adzin-dva čałavieki, z kim možna vyjści bavić čas nie za kampjutaram. A raniej ža ŭ mianie było vielmi šyrokaje koła znajomych: ja kožny dzień ź dziasiatkami-sotniami ludziej kantaktavała žyŭcom. Kaniečnie, najpierš maru viarnucca ŭ adukacyju, kab znoŭ pracavać ź dziećmi.

Viedajecie, sa mnoj pobač škoła. I kali ja prachodžu mima, to niejki čas prosta mahu stajać tam i słuchać voś hety homan, šum adtul. Ale kali što, ja razhladaju lubyja varyjanty. Kali nie atrymajecca sa škołaj ci ofisam, to hatovaja pajści ŭ tuju samuju «Biedronku» ci «Žabku», bo žyć za niešta treba».

Dačku Taćciany amal adrazu pa pierajeździe atrymałasia ŭładkavać u miascovy licej, kudy joj treba chadzić raz na tydzień, zbolšaha — navučańnie chatniaje.

«U mai Kaciu taksama čakajuć ekzamieny, kab jana mahła dalej pajści vučycca. Uvohule jana małajčyna. My jak pierajechali, jana ž polskuju zusim nie razumieła. Zaŭsiody pytała mianie: «Mama, pierakładzi heta», «A što tut skazali?». A ciapier u jaje ŭžo jość koła novych znajomych, jana sustrakajecca sa svaimi siabroŭkami, heta mianie vielmi raduje», — dzielicca Taćciana.

Dadatkovym udaram dla žančyny staŭ razvod z mužam, jaki adbyŭsia ŭ Biełarusi ŭ prysutnaści jaje advakata litaralna na dniach.

«Sa mnoj jak usie padziei adbylisia, u adzin cudoŭny momant usie maje čaty ŭ telehramie stali «niekranuta čystyja», jak ja kažu. Spužalisia i ŭsio pavydalali. I jość častka ludziej, jakaja pryncypova nijakich stasunkaŭ sa mnoj nie padtrymlivaje ciapier.

Ja, kaniečnie, nikoha asudžaju. Ja była pa toj bok i viedaju, nakolki heta strašna. Viedaju, nakolki zaraz pavialičyŭsia cisk na tych, chto tam zastaŭsia. Ale kali padtrymki ja nie atrymała ad čałavieka, ź jakim pražyła 20 hadoŭ…», — nie chavaje emocyj žančyna, majučy na ŭvazie byłoha muža Alaksandra Krapinieviča, dosyć viadomaha ŭ Biełarusi dyktara Biełteleradyjokampanii, akciora ahučki i hukarežysiora, hołas jakoha pramaŭlaje ŭ tym liku prypynki naziemnaha transpartu ŭ Minsku.

«My źjechali z dačkoj ź Biełarusi 17 śniežnia 2024 hoda, jon daviedaŭsia pra heta na nastupny dzień. I voś z 18 śniežnia da 31 studzienia prajšło paŭtara miesiaca — i tut jon padaje na razvod. Čamu? Nie viedaju. Moža, jon bajaŭsia zastavacca ŭ šlubie sa mnoj, bo pracuje na BT.

Jon sam usim tłumačyć, što ŭ nas byli sprečki, tamu voś tak. Jany sapraŭdy byli, jak u luboj pary: i ja, i jon mahli ŭ paryvie šmat čaho nahavaryć. Nu razvadzisia, sprava asabistaja, ale kab nie pryvieźci mnie i dačce rečy, nie dapamahać dačce finansava…

Kab vy razumieli, našy rečy nam pieradavaŭ chto zaŭhodna — čužyja ludzi vieźli aŭtobusami, chacia ŭ muža adkrytaja viza i naša ahulnaja mašyna zastałasia ŭ jaho. Mnie było napisana: kali chočaš niešta dzialić, pryjazdžaj i padavaj pazoŭ. I jon ža viedaje, što ja nie mahu heta zrabić. Ale jon ličyć, što heta ŭsio fars, što mnie ničoha nie pahražaje, što ŭsio ja nadumała i niama nijakaha pieraśledu. Što ja prosta vykarystoŭvaju heta ŭ niejkich svaich štučnych intaresach».

Pavialičyć

Jak by časam ni było ciažka, Taćciana kaža, što razumieje, što čakaje jaje na radzimie: «Tamu lepš siarod čužych, ale pad svabodnym pavietram». A kali zusim nakryvaje, pierahladaje malunki-padarunki svaich vučniaŭ, jakija paprasiła pryvieźci joj u adnoj z pasyłak.

«My źjechali z adnym zaplečnikam. I najpierš ja potym prasiła mnie materyjały pracoŭnyja, kaniečnie, pieradać. Plus bazavyja rečy, kab było ŭva što pieraapranucca, pieraabucca. Maci, kaniečnie, kožny raz kładzie ŭ pasyłki jašče ci ziefir, ci cukierki biełaruskija — heta vielmi pryjemna. I pach sam ad hetych rečaŭ, kali adkryvaješ sumku, nie pieradać słovami! Paśla mnie niejak kaśmietyku pieradali i duchi maje. Jak jany pryjechali, ja prosta siadzieła i niuchała ich, zhadvajučy ŭsie momanty, ź imi źviazanyja. A potym mnie i malunki dziaciej dajechali, niejkija maleńkija rečy, jakija mnie daryli vučni. Heta toje, što ŭ mianie tut jość, i toje, što daje mocy nie złamacca».

Na Taćcianu jašče padčas pracy ŭ škole vychodziŭ supracoŭnik KDB Alaksandr Paj, prapanoŭvajučy supracoŭnictva. U emihracyi, pa jaje słovach, jaje (prynamsi pakul) nie čapali.

«Ja admysłova nie saču za tym, što ciapier u škole adbyvajecca i chto pryjšoŭ na majo miesca. Ale skažu, nie nazyvajučy imionaŭ, što jość vučni, jakija mianie padtrymlivajuć. Jak jany na mianie vyjšli ŭpieršyniu, ja im adrazu skazała: vy viedajecie, u vas mohuć być prablemy, kali vy sa mnoj budziecie pierapisvacca. Na što jany mnie adkazali: «Vy ŭ pieršuju čarhu naš nastaŭnik».

U mianie takoje adčuvańnie, što hetych dziaciej nie źmianić, što b u dziaržavie ni rabili ŭ płanie ideałohii. U ich jość svoj krytyčny pohlad na ŭsio. Jany ŭsio razumiejuć i zdolnyja rabić samastojnyja vysnovy. Historyja paŭtarajecca. Ale adnojčy heta skončycca, jano nie moža biaskonca ciahnucca».

Z 1 vieraśnia ŭ škołach kančatkova zabaroniać telefony, i Taćciana znachodzić hetuju ideju nierazumnaj.

«Ja zaŭsiody kazała i kažu, što dla mianie heta srodak i sposab zdabyvać viedy. Ja nie zabaraniała telefony, kali nam užo kazali abmiažoŭvać ich vykarystańnie. I pry hetym na maich urokach ja nie bačyła, kab dzieci leźli ŭ telefon zajmacca niečym inšym. Akramia vypadkaŭ, kali ja sama mahła ich paprasić dzieści pierajści pa QR-kodu, kab niešta adšukać i pračytać».

Nastaŭnica pieražyvaje, što z takimi padychodami da navučańnia, dzie ideałohija — najpierš, a viedy ŭžo paśla, adtok nasielnictva ź Biełarusi budzie praciahvacca.

«Kali ja pryjšła na pracu ŭ Lachavickuju himnaziju ŭ 2020 hodzie, tam było bolš za siemsot vučniaŭ. Kali źjechała, ich było 441. Jašče pry mnie byli takija vypadki, kali vučań prosta nie prychodziŭ na ŭroki pasiarod navučalnaha hoda. Usio, jaho prosta niama. Lachavičy — maleńki haradok, a ŭ 2020 hodzie na pratesty tam vychodzili mnohija. I ŭsie viedajuć adno adnaho ŭ tvar. I kali pačalisia represii, cisk, ludzi prosta źjazdžali masava.

Nu i ŭ pryncypie tyja siemji, dzie baćki śviadomyja, asensavanyja — jany ŭsie razhladajuć navučańnie nie ŭ Biełarusi. I ŭ mianie samoj užo šmat vučniaŭ ź Lachavičaŭ vučacca nie ŭ Biełarusi».

Pry ŭsich abstavinach nastaŭnica vieryć u prafiesijanałaŭ svajoj spravy, jakich u Biełarusi zastajecca šmat i na jakich ciapier trymajecca mnohaje.

«Ja viedaju nastaŭnikaŭ, jakija zastajucca ŭ pieršuju čarhu nastaŭnikami. Tut nie pra palityku. U mianie na ŭrokach taksama nie było palityki. Jość nastaŭniki, jakija vučać dziaciej nie tolki profilnym viedam. Pry tym što vielmi ciažka žyć pad pryhniotam, z dumkami: a ci toje ja skazaŭ, ci toje zapościŭ? Ja taksama ŭ apošnija hady prystasoŭvałasia da sistemy, kab mianie nie čapali. Tolki dziela taho, kab zastavacca na svajoj pracy, kab možna było začyniać dźviery i vykładać matematyku. Pry hetym ja vykładała nie prosta matematyku — formuły možna i ŭ huhle znajści. A voś vyrašyć žyćciovuju zadaču: jak pastupić słušna, jak być uśviadomlenym čałaviekam, krytyčna myślić — voś hetamu treba vučyć.

My, nastaŭniki, moža, navat nie ŭśviedamlajem da kanca, nakolki my ŭpłyvajem na žyćcio našych vučniaŭ. Ja viedaju, što kožny z nas pamiataje tych, chto sapraŭdy adkryŭ dla vas niejki cud, pakazaŭ, što vy jak čałaviek na šmat što zdolnyja. I tych, chto pakazvaŭ, što vy nichto, što vy musicie viedać svajo miesca.

Mnie padajecca, što b tam ni było ŭ krainie, my pavinny najpierš zachoŭvać i vychoŭvać čałaviečyja jakaści. Kab nie było taho, što ciapier adbyvajecca ŭ śviecie — čałaviectva prajšło stolki vojnaŭ, ale my ŭsio roŭna apynulisia ŭ toj ža kropcy».

Kali vy chočacie padtrymać i dapamahčy Taćcianie z dačkoj naŭprost, pakul siamja znachodzicca ŭ čakańni dakumientaŭ, napišycie joj u fejsbuku.

• 8
• 0
• 1
• 0
• 1
• 5
• 0
• 6