«Emihracyja adabrała ŭsio». Ajcišniki niezadavoleny novaj jakaściu žyćcia

Pavodle danych śviežaha daśledavańnia industryi (apracoŭvajucca vyniki na bazie 1138 ankiet), 19,8% udzielnikaŭ-rełakantaŭ ličać, što emihracyja paŭpłyvała na ich uzrovień i jakaść žyćcia niehatyŭna (56.8% — pazityŭna, 28,9% — nie zaŭvažyli istotnych pieramien, i 2,5% pakul nie zrazumieli).

Žurnalisty parazmaŭlali z ajcišnikami, jakija rasčaravanyja žyćciom paśla pierajezdu. Chtości niezadavoleny tym, što pryjšłosia admovicca ad taksi i barbieršopaŭ «jak paŭsiadzionnych pasłuh», chtości ličyć, što straciŭ uvohule ŭsio.

Hruzija

«Emihracyja adniała ŭ mianie ŭsio»

Viktar, na momant rełakacyi supracoŭnik EPAM:

— My ź siamjoj (žonka i dvoje darosłych dziaciej) rełakavalisia ŭ pačatku sakavika 2022-ha — jak tolki zmahli znajści kvitki. Heta było prablematyčna, bo treba było kupić čatyry kvitki razam, a ŭ nas nie było asablivych źbieražeńniaŭ — usio ŭkładvali ŭ dom (Siamja bolš nie moža jurydyčna rasparadžacca domam u Biełarusi. — red). Pryjšłosia jechać tranzitam praz Maskvu da Uładzikaŭkaza, zatym tranśfier u Batumi.

Pieršyja čatyry miesiacy ŭ Batumi žyli ŭ haściavym domie — zdymali pakoj za 900 dalaraŭ. Heta byŭ stary ciomny pakoj, choć u cełym haspadary hiestchaŭsa byli pryjemnymi ludźmi. U tym pakoi, dzie možna było ŭpiercisia kaleniami, kali sieści adzin nasuprać adnaho, my pražyli ŭčaćviarych čatyry miesiacy. Ale bolš my pakutavali navat nie ad hetych umoŭ, a ad depresii, jakaja nakryła ŭ emihracyi.

Na toj momant ja pracavaŭ u EPAM. Kampanija abiacała apłacić rełakacyju, ale pa fakcie ŭsio zaciahvałasia. U vyniku ja napisaŭ kiraŭnikam, što kali mnie nie dapamohuć finansava, pryjdziecca žyć pad mastom. Bo rełakacyja — heta było patrabavańnie kampanii. Hrošy mnie vypłacili, ale ŭ momancie było vielmi ciažka — ja prasiŭ siabroŭ dapamahčy finansava.

Paśla hiestchaŭsa na paŭtara hoda my pierajechali ŭ adnapakajovuju kvateru. Tut heta nazyvajecca adzin plus adzin, heta značyć adna spalnia i adna zała. My z žonkaj žyli ŭ spalni, dzieci — u zale. Potym była jašče niejkaja kolkaść pierajezdaŭ.

Tolki niadaŭna my arandavali dom, nabliziŭšysia da ŭmoŭ, jakija ŭ nas byli ŭ Minsku. Ale ŭsio ž heta arendnaje žyllo, a nie svajo.

Ksienafobija ŭ škołach i bankach

U Hruzii asobnaje piekła dla pryjezdžych ź dziećmi. Dačku ŭziali biez prablem u škołu pobač z domam, pakolki jana naradziłasia ŭ Biełarusi. A syna nie ŭziali. Skazali, što «jon u vas ruski, u nas dla jaho niama miesca». Sprava ŭ tym, što jon naradziŭsia ŭ Rasii, kali my byli tam niekatory čas. Tamu syna pryjšłosia vazić u Čakvi — heta taki pasiołak pamiž Batumi i Kabuleci. Da jaho ŭ toj škole stavilisia dobra, byli vydatnyja nastaŭniki, ale tudy treba było jechać praz zatory paŭtary hadziny ŭ adzin bok pry lubym nadvorji. Heta značyć heta faktyčna minus try hadziny žyćcia.

Ale bolš nas nie brali nikudy, choć my ŭsiudy chadzili, prapanoŭvali hrošy ŭ płatnuju škołu, my prajšli praz usio. Nam admovili litaralna ŭsiudy.

Ksienafobiju my adčuvali i na sabie. Časam mnie navat kryčali ŭ śpinu: «Akupant!» Nu, heta ja navat nie liču… Niejak ja zajšoŭ u adzin ź filijałaŭ banka. U mianie byli ŭsie dakumienty na rukach, ja byŭ aficyjna pracaŭładkavany ŭžo ŭ hruzinskim filijale svajoj kampanii. Na ŭvachodzie ja spytaŭ u achoŭnika: «Dzie ja mahu aformić kartku?» A jon mnie: «Ruski vajenny karabiel, pajšoŭ *****». Choć ja biełarus. Nu, paviarnuŭsia, uśmichnuŭsia, pajšoŭ u inšy bank.

Maja žonka taksama sprabavała adkryć kartku ŭ niekalkich bankach, sprabavała apłacić aficyjnyja pošliny, kali addavali dziaciej u škołu. Pieršaja sproba apłacić pošliny zaniała piać hadzin. Heta pry tym, što ź joj byŭ naš tavaryš, jaki razmaŭlaŭ svabodna na hruzinskaj. I ŭsio roŭna joj u vyniku nie aformili kartu. Pryjšłosia pajści ŭ inšy bank, dzie ŭžo da jaje pastavilisia z razumieńniem i za 20 chvilin aformili całkam usio. Heta byŭ Credo Bank.

«Ty faktyčna pačynaješ z nula»

Na momant rełakacyi ja pracavaŭ u EPAM, potym vyhareŭ i zaraz pracuju na mižnarodnuju kampaniju krychu pamienš.

Kali ja šukaŭ pracu, jašče nie było takoha kryzisu ŭ IT. Zaraz, viadoma, nie ŭjaŭlaju, jak ludzi mianiajuć pracu, tamu što… Skažam tak: kali chtości z chłopcaŭ piša, što patrebny hrošy, ja nie admaŭlaju.

U emihracyi ty faktyčna pačynaješ z nula, tamu što sacyjalnych suviaziaŭ niama, hruzinskaja — ciažkaja dla vyvučeńnia. Ja niekalki razoŭ rabiŭ sprobu, ale składana navat z punktu hledžańnia vymaŭleńnia, vakabulara. I ŭ pieršuju čarhu ŭ emihracyi ty hublaješ iluzii.

Tolki pierajechaŭšy na treciuju kvateru, praz amal dva hady, my pačali vybiracca z depresiŭnaha stanu. I kali dla mianie nie tak strašna zhubić dva hady žyćcia, to dla dziaciej heta dva hady junactva, jakija nie viernieš. Žonka taksama ciažka ŭsio pieražyvaje. Usie hetyja ŭzajemadziejańni sa škołaj i ksienafobijaj. Tym nie mienš, my vybrali Hruziju, a nie Jeŭropu.

Adzin pracent padatkaŭ u Hruzii dla rezidentaŭ daje choć niejki šaniec kupić tut žyllo i zrabić źbieražeńni. Tamu što padatak 24% u Ispanii albo ŭ rajonie 20% u Polščy ci na Kipry płacić pryjdziecca — nikudy nie dzieniešsia. A heta prykładna jakraz taja kolkaść hrošaj, jakija ja mahu adkładvać. Heta značyć zekanomlenyja padatki ja adkładvaju, kab kali-niebudź dazvolić sabie kvateru. Košt studyi ŭ vialikich haradach Hruzii pačynajucca ad 60 tysiač dalaraŭ.

Maja zarpłata siońnia krychu bolš za 6 tysiač dalaraŭ, ale i vydatki vialikija. Arenda zabiraje 1200 dalaraŭ plus kamunałka. Na ježu sychodzić kala 1500 dalaraŭ u miesiac na siamju, vydatki na suviaź, transpart, miedycynu. A jašče chočacca kupić pryhožaje adzieńnie, kudyści schadzić. Navučańnie dziaciej — kala 2 tysiač dalaraŭ u siemiestr. Plus dačka vučycca vakału — heta jašče 700 dalaraŭ u miesiac. Volnych hrošaŭ zastajecca nie tak šmat, uličvajučy, što ja adziny karmiciel u siamji.

U Biełarusi ž u nas byŭ ułasny dom, zarpłata kala 4 tysiač dalaraŭ, ale za hetyja hrošy my mahli dazvolić sabie ŭsio. Siońnia ŭsio heta adniała emihracyja.

Polšča

«Kožny miesiac u nas «kala nula» — nie atrymlivajecca nazapašvać»

Valeryj, tymlid:

— Ź Biełarusi naša siamja źjechała ŭ 22-m hodzie ŭ Varšavu. Tak atrymlivałasia, što kampanija, dzie pracavała žonka, pieraviezła supracoŭnikaŭ u Varšavu. Potym ja taksama znajšoŭ tut pracu.

Letam 2023 hoda my z žonkaj trapili pad skaračeńnie. Pracu pryjšłosia šukać chutka i pahadžacca na toje, što prapanoŭvali.

U vyniku dachod pamienšyŭsia amal u dva razy ŭ paraŭnańni z tym, što było ŭ Biełarusi. Hruba kažučy ja zarablaŭ 4 tysiačy dalaraŭ, a staŭ — dźvie. U žonki toje ž samaje. Vydatki pry hetym mocna vyraśli, bo ŭ emihracyi ŭ nas naradziłasia dzicia. Tolki na nianiu ŭ miesiac sychodzić 1600 jeŭra abo 40 złotych u hadzinu. Pa sutnaści heta amal usia maja zarpłata.

Na kamunałku — jašče 400 jeŭra. Na ježu — 1200 jeŭra. Na bienzin — 200 jeŭra. Raniej u nas było dźvie mašyny, ale zaraz admovilisia ad adnoj — prosta niama nieabchodnaści kudyści jeździć. Nu i jeŭra 400-500 — heta dzieciam štości kupić, kali doktar terminova patrebny abo niešta złamajecca. Na adpačynak amal nie ŭdajecca adkładvać.

Žyviom va ŭłasnaj kvatery — paśpieli pradać nieruchomaść u Biełarusi i kupić u Polščy. Kožny miesiac u nas «kala nula» — nie ŭdajecca rabić źbieražeńniaŭ. Heta nie kamfortna. Kali treba lišni raz da doktara abo vyklikać santechnika, razumieješ, što ŭžo sychodziš u minus. Nie atrymlivajecca źjeździć u adpačynak, nie zadumvajučysia nad vydatkami. U Biełarusi na ježu plus/minus sychodziła stolki ž hrošaj, jak i zaraz u Polščy. Ale na adpačynak my nie źbirali — u nas zaŭsiody było dastatkova hrošaj na rachunku.

Akramia taho jość i niemateryjalnyja faktary, u jakich prasiadaješ. U Biełarusi ŭ nas było šmat siabroŭ, my vyjazdžali na lecišča, ja hulaŭ u futboł paru razoŭ na tydzień sa svajoj kamandaj. Hetych ludziej ja viedaŭ pa 10-15 hadoŭ. Tut hetaha nie chapaje. Viadoma, u Polščy taksama hulajuć u futboł, ja navat dałučaŭsia da randomnych kamandaŭ, ale potym zakinuŭ. Hulać ź nieznajomymi ludźmi — heta inšaje. Nu i dzicia stała patrabavać šmat času.

Što tyčycca ksienafobii, to nie mahu skazać, što heta časta, ale byvaje. Niekatoryja pakazvajuć svaju niezadavolenaść, razmaŭlajuć z pahardaj. Choć my vyvučyli movu na bazavym uzroŭni, usio roŭna čuvać, što my pryjezdžyja.

Niahledziačy na ciažkaści, emihracyja zhurtavała našu siamju. My adčuli, što ŭ nas bolš nikoha niama akramia adzin adnaho.

Čakaju adlihi, kab viarnucca (zrabiŭ 5 hadoŭ tamu danat), choć razumieju, što i tam z pracaj tak dobra, jak było da 2022, nie budzie.

Čechija

«Pryjšłosia admovicca ad taksi i barbieršopaŭ jak paŭsiadzionnych pasłuh»

Jaŭhien, Data Scientist:

— Ja źjechaŭ ź Biełarusi ŭ Čechiju ŭ pačatku 2022 hoda pa palityčnych pryčynach. Paśpieŭ jašče da vajny — było zrazumieła, kudy ŭsio idzie. Da taho ž daŭno było žadańnie pasprabavać siabie ŭ Jeŭropie. EPAM nadaŭ takuju mahčymaść. Potym u kampanii pačalisia ciažkaści, byli skaračeńni i pryjšłosia mianiać pracu.

Miascovy rynak Čechii davoli ścipły ŭ hetym sensie. Heta značyć niejkich vysokich zarpłat čakać nie varta było ni tady, ni zaraz. Ale ŭ cełym, viedajučy anhlijskuju movu, u Prazie pracu znajści možna bieź viedańnia češskaj — heta ź plusaŭ. Ź minusaŭ — inšaja pracoŭnaja kultura, atmaśfiera. U kampanii, dzie ja pačaŭ pracavać, ekspaty trymalisia asobna ad miascovych.

Ja viadu błoh i viadomy ŭ miascovym IT-kamjunici — raspaviadaju pra dośvied sumoŭjaŭ. Prajšoŭ vielmi šmat [sumoŭjaŭ] za apošnija paŭhoda.

Mahu skazać, što ŭ Čechii nikoli nie było biespracoŭja, ale byŭ inšy momant — nievysokija zarobki.

U 2025 hodzie stała lepš, bo siudy aktyŭna pieranosiać ofisy amierykanskija i brytanskija kampanii, skaračajučy vydatki. Dla pracadaŭcaŭ Čechija — heta dobry middle ground, heta značyć litaralna dobry kampramis pamiž indyjskim koštam i amierykanskaj jakaściu. Tamu ŭ płanie pierśpiektyŭ stała lepš.

U Biełarusi ja zarablaŭ kala dźviuch tysiač dalaraŭ i žyŭ u arendnym žylli. Zdymańnie kvatery zabirała čverć dachodu. U Jeŭropie zarobak vyras spačatku da troch tysiač jeŭra, potym da piaci. Ale i vydatki taksama vyraśli. Arenda žylla ŭ Prazie — heta tracina majho dachodu. Čakańni byli, što za hetyja hrošy možna dazvolić sabie štości bližej da centra Prahi, ale realnaść takaja, što pryjšłosia zdymać na ŭskrainie.

Jašče tracina zarpłaty sychodzić na zabavy i niejkija bazavyja pasłuhi typu barbieršopaŭ. Da taho ž pryjšłosia prajści praz kryzis sacyjalizacyi, admovicca ad dastaŭki, taksi i barbieršopaŭ jak paŭsiadzionnych pasłuh.

U 2025 hodzie ŭmoŭna 5 tysiač jeŭra čystymi tut, u Prazie, ekvivalentna ŭzroŭniu žyćcia, jaki byŭ na 2 tysiačy dalaraŭ čystymi ŭ Minsku ŭ 2022 hodzie.

Ale siońnia ja zmoh vyjści na dobry dachod, kab nivieliravać roźnicu pamiž krainami za košt pavieličeńnia svajoj ekśpiertnaści.

Litva

«Kali b ja straciŭ pracu, hrošaj chapiła b maksimum na miesiac arendy»

Anton, teściroŭščyk:

— U 2022 hodzie my z žonkaj pierajechali ź Biełarusi ŭ Vilniu. Heta zdavałasia dobraj mahčymaściu: maja zarpłata vyrasła ź pierajezdam, a da momantu viartańnia jana amal u dva razy pieravyšała dachod, jaki ja atrymlivaŭ u Biełarusi. Adnak pa fakcie ŭzrovień žyćcia nie padvysiŭsia, chutčej, naadvarot.

Zdymańnie kvatery abychodziłasia ŭ 2-3 razy daražej, čym u Minsku. Košty na pradukty byli takimi ž, tolki ŭ jeŭra: kali ŭ Minsku piva kaštuje 2 rubli, to ŭ Vilni — 2 jeŭra. Pasłuhi — u siarednim daražej u 2-3 razy. Niahledziačy na padvyšeńnie zarobku, adkładvać praktyčna nie ŭdavałasia. Amal kožny miesiac prychodziłasia leźci ŭ nazapašvańni, jakija byli pryviezieny ź Biełarusi. Ja pierastaŭ vieści biudžet, kab nie rasčaravacca — da hetaha zapisvaŭ kožnuju kapiejku dachodu/raschodu.

U žonki ŭźnikli składanaści z pracaŭładkavańniem — jana doktar pa adukacyi. Kab pracavać pa śpiecyjalnaści, treba było zdavać ekzamieny, ŭ tym liku na viedańnie litoŭskaj movy na ŭzroŭni nie nižej za B2. My sprabavali vučyć movu, ale heta akazałasia składana.

U vyniku my byli ŭ pastajannym stresie z-za niestabilnaści. Bo kali b ja straciŭ pracu, hrošaj chapiła b maksimum na miesiac arendy, a dalej — nieviadomaść. Płanavać budučyniu ŭ takich umovach niemahčyma. Pakupka kvatery abo mašyny navat nie razhladałasia, asabliva ŭličvajučy składanaści z atrymańniem DNŽ. Siońnia dakumienty dali, a zaŭtra ich mohuć zabrać.

Staŭleńnie da mihrantaŭ mocna pamianiałasia. Spačatku jano było dobrazyčlivym. Ja zaŭsiody ŭdakładniaŭ, ci havoryć surazmoŭca na ruskaj abo anhlijskaj — prablem nie ŭźnikała. Naprykład, u pieršy hod žyćcia ŭ Vilni chadziŭ u kramu i mnie adkazvali: «Tut usie havorać pa-rusku, možna nie pytacca».

Ale ŭžo praz dva hady, zachodziačy ŭ tuju ž kramu i niešta pytajučysia, sutykaŭsia sa śpiektaklem: ludzi kačali hałavoj i adkazvali na litoŭskaj, dajučy zrazumieć, što pierachodzić na ruskuju nie źbirajucca. U cełym adčuvałasia, što staŭleńnie da ruskamoŭnych stała značna chaładniejšym.

Pry hetym bytavych abmiežavańniaŭ my nie adčuvali: narmalna charčavalisia, mahli dazvolić sabie schadzić u kaviarniu na vychodnych. Pytańniaŭ i pretenzij da majoj kampanii niama. Zarpłata była siaredniaj pa Litvie, ale i pierśpiektyŭ rezka pavialičyć dachod ja nie bačyŭ. Ryzykavać stabilnaściu i niervami dziela patencyjnych +500 jeŭra sensu nie było.

My doŭha ŭzvažvali ŭsie «za» i «suprać» i pryjšli da vysnovy, što viartańnie ŭ Biełaruś — najbolš razumny krok. Da taho ž padychodziŭ termin, kali žoncy treba było paćviardžać miedycynskuju adukacyju z-za pierapynku ŭ pracy.

My taksama razhladali pierajezd u Polšču — u asnoŭnym z-za bolš prostaj dla vyvučeńnia movy. Ja adhukaŭsia na vakansii, ale atrymaŭ usiaho adzin-dva adkazy i adno sumoŭje pa refierałcy. Uzvažyŭšy situacyju, my pryjšli da vysnovy, što ŭ Polščy, chutčej za ŭsio, pryjdziecca sutyknucca z tymi ž prablemami, što i ŭ Litvie: vysoki košt žyćcia, nieabchodnaść znoŭ prachodzić usie biurakratyčnyja pracedury, praciahły i stresavy praces adaptacyi na novym miescy. Plus praciahły čas na pošuk pracy i afarmleńnie dakumientaŭ. U vyniku admovilisia ad hetaj idei.

Viadoma, pry viartańni ŭ Biełaruś byli apasieńni nakont biaśpieki, ale nie mocnyja — u 2020 hodzie ja žyŭ nie ŭ Minsku, a ŭ nievialikim horadzie. Nie było asabliva pra što chvalavacca, ale pry pierasiačeńni miažy ź vializnaj kolkaściu rečaŭ u nas, viadoma, pacikavilisia adkul, čamu i navošta.

Ale ŭ cełym usio spakojna: tryvožnaść syšła. My pakul što nie płanujem novy pierajezd, chiba što padarožničać. Adzinaje — pry ŭładkavańni žonki na dziaržaŭnuju pracu była hutarka z pradstaŭnikami peŭnych struktur.

Ad redakcyi: Anton paličyŭ viartańnie ŭ Biełaruś biaśpiečnym dla svajoj siamji, ale jaho historyja — nie manuał, a prykład acenki ryzyk u kankretnym vypadku. Nahadajem, miedyja pieryjadyčna paviedamlajuć pra zatrymańni paśla pierasiačeńnia miažy. Vierahodna, pravaabaroncy i miedyja fiksujuć nie ŭsie padobnyja vypadki.

• 1
• 0
• 3
• 30
• 1
• 3
• 2
• 0