Palašuk zachodni, palašuk uschodni

Vypadkova daviedaŭsia, što naš pałkoŭnik dva hady lažyć, nie ŭstaje, stary ŭžo vielmi. Vaziŭ jaho niekali moj siabra Juzik, my ź im byli z adnaho pryzyvu. Zachodni palašuk Ściapan pytaŭsia: “Juzik, šef chiba nie baicca z taboj jeździć, ty ŭsiu darohu ŭbok hladziš?!” “A ja akuratna jedu, Ściopa, adkazvaŭ Juzik, šef heta cenić”. Admietnaściu Juzika byŭ sapraŭdy pozirk, skiravany kali nia ŭbok zusim, dyk niekudy naŭskasiak. Pryčym jeździć jon lubiŭ vielmi chutka. Jany sa Ściopam byli matacyklistami, honščykami z natury.

Druhi Ściapan byŭ uschodnim palešukom i zusim inšym čałaviekam. Karžakavaty, hładkavaty, sa skryŭlenym nosam, razvažaŭ z uśmieškaj, zapavolena: “E-e, nie Ściopa, chutka jedzieš zanadta, koni honiš, lepiej nie śpiašacca”. Zachodni palašuk byŭ davoli vysoki, z padoŭžanym nosam, havaryŭ časta bolš za inšych i nia strymlivaŭsia. Mnie bližejšym byŭ Ściopa z uschodniaha Paleśsia.

Chto ŭ nas jašče byŭ? Ścipły viaskovy Piečkuroŭ adniekul z Homielščyny, dva maładyja paźniej trapili ź Viciebskaj vobłaści. Ściopa-zachodnik usich vyznačaŭ u vočy: ty, Juzik, palak, vy (dvaim z samaha Mahilovu) — šlachta, proźviščy ŭ ich sapraŭdy adpaviadali, jany razam i chaŭrusavali, ty, Šura, źviartaŭsia Ściapan da R-ha z Babrujsku, jaŭrej. Šura tolki paśmiejvaŭsia, jon byŭ siaržantam, ale nijakaj dziedaŭščyny nie ŭčyniaŭ. A ty — bulbaš! —kazaŭ niekamu naš Ściapan, nia pamiataju kamu. Palašuk, oj palašuk! — lubiŭ taksama vyhukać jon. Ci nie pra siabie jon heta kazaŭ? Zabyłasia z časam.

Adnosiny ŭ nas byli bolš-mienš roŭnyja, nakolki heta mahčyma ŭ vojsku pamiž pradstaŭnikami roznych pryzyvaŭ, jakija patencyjnyja vorahi zvyčajna. Byli taksama ŭ nas dakładna dva ukraincy, abodva zachodniki, kali nie pamylajusia. Lonia, ścipły, navat saramiažlivy, padabaŭsia badaj ŭsim, Kola, z maleńkimi vočkami, z amal kvadratnaj skivicaj, atrymaŭ ad Ściapana adrazu mianušku “chachoł”. Mykoła maryŭ pra łyčku, kab na dembiel nie z pustymi pahonami jechać. A dali inšamu, jaki pra łyčki, pahatoŭ pra adnuju, nikoli nia maryŭ. Voś Mykoła pajšoŭ i “zakłaŭ” jaho adrazu (dyk nie dastavajsia ž jana nikomu!)… Pazirajučy ŭ jahony bok, Ściopa-palašuk jašče čaściej staŭ ahučvać zaciahanuju sałdackuju mudraść: “Tak, chłopcy, čystaja heta praŭda: chachoł biaz łyčki, što (…) biez zatyčki”. Mykoła krychu złavaŭ, ale nie asprečvaŭ.

Traplali da nas časam i zusim čužaki — z Rasiei. Ich Ściapan zvyčajna nazyvaŭ “kacapami”. Adnojčy dali Arnisa, čarniavaha łatyša, proźvišča mieŭ ź biełaruskim kančatkam “-ič”, ale vyhladaŭ na “hraka” zusim nie haradzienskaha, a niejkaha ichniaha dakładna — łathalskaha, zemhalskaha, kurzemskaha? My ź im dobra paładzili, usio ž vučylisia ŭ škole kilametraŭ za sto adzin ad adnaho. Što jašče varta ŭzhadać? Šlachta mahiloŭskaja sapraŭdy pavodziłasia davoli hanarliva, ale ŭsie ŭsprymali jak naležnaje: šlachta jość šlachta! Ściopa-bałbatun, kali ščyra, byŭ usio ž krychu bałamutam, a ja nievialiki amatar bałamutaŭ.

Što da Juzika, zvyčka hladzieć uvieś čas ubok, jak ja zrazumieŭ, uźnikła ŭ jaho tamu, što lubiŭ, aproč matoraŭ, radyjotechniku: pajaŭ cełymi hadzinami z cyharetaj u rocie i ŭchilaŭsia, kab dym nie traplaŭ u vočy. My ź im słuchali Donu Samer, Boža moj! Kali ja pryjechaŭ da jaho paśla vojska, jon pakataŭ mianie na svaim chutkim matacykle. Kudy jon hladzieŭ pry hetym? Nia viedaju, ja siadzieŭ zzadu. “Charli-devidsan”, pa-mojmu, heta dla takich, jak jon.

Učora ŭviečary, kali viartaŭsia ŭ naš rodny Harten, u miastečku dziabiołaj dziaŭčynie dapamoh uźniać u aŭtobus valizu mabyć siabra. Jana zamarudziłasia ź dziaržańniem, a tady na ŭvieś aŭtobus jamu: Juzik, (…), čamadan złamaŭ! Tut ja pra našaha Juzika ŭzhadaŭ, a pierad tym uspaminaŭ pałkoŭnika, u jakoha braŭ čytać niekali “Inostrannuju litieraturu”.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0