Prostaje ŭdychańnie ksienonu źmianšaje zapaleńnie ŭ mozhu, zapavolvaje jaho atrafiju i zapuskaje achoŭnyja pracesy ŭ niervovych kletkach. Navukoŭcy bačać u hetym hazie vialiki patencyjał dla lekavańnia šerahu zachvorvańniaŭ.
Chvaroba Alchiejmiera — zahadkavaja i ciažkaja patałohija, pryčyny jakoj dahetul całkam nie zrazumiełyja. Klučavymi asablivaściami chvaroby źjaŭlajecca nazapašvańnie amiłoidnych blašak i niejrafibrylarnych kłubkoŭ u tkankach mozhu. U vyniku heta vyklikaje surjoznyja źmieny ŭ mozhu: paškodžańni niejronaŭ, parušeńni kamunikacyi pamiž imi i, urešcie, niezvarotnuju stratu ich funkcyj. Chvaroba viadzie da pastupovaha paharšeńnia stanu čałavieka i moža stać pryčynaj śmierci.
Važnuju rolu ŭ zdaroŭi mozhu adyhryvaje mikrahlija — imunnyja kletki centralnaj niervovaj sistemy, jakija abaraniajuć niejrony i vydalajuć pradukty razbureńnia niervovaj tkanki. Hetyja kletki taksama ŭdzielničajuć u zapalenčym adkazie i zdolnyja razburać sinapsy — miesca pieradačy sihnału pamiž niejronami — dla padaŭleńnia ich praźmiernaj aktyŭnaści. Ale pry chvarobie Alchiejmiera mikrahlija pačynaje pracavać niapravilna, što jašče bolš paharšaje situacyju.
Siońnia bolšaść mietadaŭ lačeńnia chvaroby Alchiejmiera nakiravanyja na baraćbu z amiłoidnymi blaškami i niejrafibrylarnymi kłubkami. Jak piša Science Daily, navukoŭcy z Centra nieŭrałahičnych zachvorvańniaŭ Abjadnanaj žanočaj balnicy Bryhama ŭ Bostanie skancentravali svaje daśledavańni na pošuku sposabaŭ aktyvizacyi mikrahlii. U svaich navukovych pošukach jany źviarnuli ŭvahu na ksienon – iniertny haz, jaki ŭžo ŭžyvajecca ŭ miedycynie jak aniestetyk i niejrapratektar dla lačeńnia traŭmaŭ mozhu.
Jak adznačajuć vučonyja, adnym z hałoŭnych abmiežavańniaŭ u lačeńni chvaroby Alchiejmiera źjaŭlajecca toje, što nadzvyčaj ciažka raspracavać leki, jakija mohuć pieraadoleć hiemataencefaličny barjer — fizijałahičny barjer pamiž kryvianosnaj sistemaj i centralnaj niervovaj sistemaj, jaki abaraniaje mozh, ale abciažarvaje dastaŭku lekaŭ. U toj ža čas ksienon lohka praź jaho prachodzić. Heta robić jaho asabliva pierśpiektyŭnym dla lačeńnia składanych zachvorvańniaŭ.
U ekśpierymiencie na myšach, u jakich byli zmadelavanyja dźvie patałohii chvaroby Alchiejmiera, źviazanyja jak z amiłoidnymi blaškami, tak i ź niejrafibrylarnymi kłubkami, udychańnie ksienonu pryviało da źnižeńnia zapaleńnia ŭ mozhu, zapavoliła jaho atrafiju i zapuściła achoŭnyja pracesy ŭ niervovych kletkach. Paśla lačeńnia da myšej taksama viarnułasia zdolnaść budavać hniozdy — važnaje pavodzinnaje ŭmieńnie.
Ksienon akazaŭ kompleksny efiekt. Jon nie tolki abaraniŭ niervovyja kletki, ale i aktyvavaŭ mikrahliju. U sukupnaści hetyja vyniki, apublikavanyja ŭ časopisie Science Translational Medicine, demanstrujuć šmatabiacajučy patencyjał inhalacyi ksienonu.
Navukoŭcy ŭžo rychtujucca da pieršych kliničnych vyprabavańniaŭ. Spačatku pravierać biaśpieku hazu na zdarovych dobraachvotnikach, a zatym pačnuć vyvučać jaho efiekt na pacyjentach z chvarobaj Alchiejmiera. Akramia hetaha, daśledčyki płanujuć vyśvietlić, jak mienavita ksienon dziejničaje na mozh, i razhledzieć jaho prymianieńnie dla lačeńnia inšych chvarob, takich jak raśsiejany skleroz, amijatrafičny bakavy skleroz i patałohii zroku, źviazanyja sa strataj niervovych kletak.
Kamientary